Creatief met poëzie of
vertalingen met een luchtje

Kubizek 1
Runsky - een omgekat gedicht
Mao [1], [2], [3], [4]
Pol Pot?
Süleyman
Türkmenbaşy [1], [2], [3]
Dzjengis Khan
Erzsébet Báthory [1]
Stalin
Kim Il Sung
Ho Chi Minh
Fidel Castro
Ceauceşcu
Radovan Karadzic
Osama bin Laden
Saddam Hussein
Khomeini
Mussolini
How translations differ
Indicators of plagiarism

Bloemen van het kwaad

Versie: 12-02-2017

Samenstelling
Jaap van den Born & Bart FM Droog
december 2016 / februarii 2017

Deze pagina is bijlage bij de
artikelenreeks over
Bloemen van het kwaad

This page is part of Droog -
online magazine for dry facts





 

     back up

   De 'vertaling' van een Duitse beschrijvend prozatekst naar een gedicht

    Origineel August Kubizek, 1953   Paul Damen, 2016
             
Ungezählte Liebesgedichte verfaßte er für Stefanie. „Hymnus an die Geliebte” hieß eines, das er mir aus dem kleinen, schwarzen Büchlein mit dem flexiblen Einband vorlas. Stefanie ritt als Burgfräulein in dunkelblauem, wallendem Samtkleid auf weißem Zelter über blumenbesäte Wiesen. Das offene Haar fiel ihr wie eine goldene Flut von den Schultern. Ein heller Frühlingshimmel stand darüber. Alles war reines, strahlendes Glück. Noch sehe ich Adolfs in glühender Ekstase verzücktes Gesicht und höre seine Stimme diese Verse sprechen.
  Hymnus an die Geliebte (fragment)

Stefanie, dieses wohlgeborene Fräulein,
in einem dunkel blauen Abendkleid
reitet auf einem weißen Ross über die blühende Aue.
Ihr losgelöstes Haar fällt in goldenen Wogen auf ihre Schultern.



      terug naar: Kubizek |

   Het Mutter-gedicht van Georg Runsky (1906) en hoe het in verbasterde vorm is afgedrukt,
       als zijnde een 'authentiek Hitlergedicht'.


       Origineel, ca. 1906 | versie Agrarische Post, 1938 | versie Dorsten, 2012 | versie Stormfront, 2013 | versie Paul Damen, 2016

        Habe Geduld! (ca. 1906) Denk es (1938) Dank es (2012) Denk' es! (2013) Denk’ es! (2016)
             
    Wenn Deine Mutter alt geworden
Und älter Du geworden bist,
Wenn ihr, was früher leicht und mühlos,
Nunmehr zur Last geworden ist,
Wenn ihre treuen, lieben Augen
Nicht mehr wie einst ins Leben seh'n,
Wenn ihre Füße, krafgebrochen,
Sie nicht ertragen mehr beim Geh'n,—
Dann reiche ihr den Arm zur Stütze,
Geleite sie mit froher Lust;
Die Stunde komt, da Du sie weinend
Beim letzten Gang begleiten mußt.

O hab' Geduld mit ihrem Leben,
Das Gott sie noch zu leben heißt,
Erfreue sie mit tausend Freuden,
Wenn Du sie zu erfreuen weißt.
Und frägt sie Dich, so gieb ihr Antwort
Und frägt sie wieder, sprich auch Du
Und frägt sie nochmals, steh ihr Rede
Nicht ungestüm, in sanfter Ruh'.
Und will sie Dich nicht recht verstehen
Erklär' ihr alles froh bewegt —
Die Stunde kommt, die bittre Stunde,
Da Dich ihr Mund nach nichts mehr frägt.

Wenn deine Mutter alt geworden,
Und älter du geworden bist,
Wenn ihr, was früher leicht und mühlos,
Nunmehr zur Last geworden ist.
Wenn ihre lieben, treuen Augen
Nicht mehr wie einst ins Leben seh'n,
Wenn ihre müd gewordnen Füße
Sie nicht mehr tragen woll'n beim Geh'n,—
Dann reiche ihr den Arm zur Stütze,
Geleite sie mit froher Lust —
Die Stunde komt, da Du sie weinend
Zum letzten Gang begleiten mußt!
Und fragt sie dich, so gib ihr Antwort,
Und fragt sie wieder, sprich auch du
Und fragt sie nochmals, steh ihr Rede
Nicht ungestüm —, in sanfter Ruh'!
Und kann sie dich nicht recht verstehen,
Erklär' ihr alles froh bewegt;
Die Stunde kommt, die bitt're Stunde,
Da dich ihr Mund — nach nichts mehr frägt...






Wenn deine Mutter alt geworden
Und älter du geworden bist
Wenn ihr, was früher leicht und mühelos
Nunmehr zur Last geworden ist,
Wenn ihre lieben, treuen Augen
Nicht mehr, wie einst, ins Leben seh’n
Wenn ihre müd’ gewordnen Füße
Sie nicht mehr tragen woll’n beim Gehen. –

Dann reiche ihr den Arm zur Stütze,
Geleite sie mit froher Lust –

Die Stunde kommt. Da du sie weinend
Zum letzten Gang begleiten musst!
Und fragt sie dich, so gib ihr Antwort.
Und fragt sie wieder, sprich auch du!
Und fragt sie noch mehr, steh ihr Rede,
Nicht ungestüm, in sanfter Ruh!

Und kann sie dich nicht recht verstehen,
Erklär’ ihr alles froh bewegt.
Die Stunde kommt, die bitt’re Stunde,
Da dich ihr Mund nach nichts mehr fragt!



Wenn deine Mutter alt geworden
Und älter du geworden bist,
Wenn ihr, was früher leicht und mühelos
Nunmehr zur Last geworden ist,

Wenn ihre lieben, treuen
Augen Nicht mehr, wie einst, ins Leben seh’n,
Wenn ihre müd’ geword’nen Füße
Sie nicht mehr tragen woll’n beim Geh’n,

Dann reiche ihr den Arm zur Stütze,
Geleite sie mit froher Lust;
Die Stunde kommt, da du sie weinend
Zum letzten Gang begleiten mußt!

Und fragt sie dich, so gib ihr Antwort,
Und fragt sie wieder, sprich auch du!
Und fragt sie nochmals, steh’ ihr Rede,
Nicht ungestüm, in sanfter Ruh’!

Und kann sie dich nicht recht versteh’n,
Erklär’ ihr alles froh bewegt;
Die Stunde kommt, die bitt’re Stunde,
Da dich ihr Mund — nach nichts mehr frägt.


Wenn Deine Mutter alt geworden
Und älter du geworden bist,
Wenn ihr, was früher leicht und mühelos,
Nunmehr zur Last geworden ist.
Wenn ihre lieben, treuen Augen
Nicht mehr, wie einst, ins Leben seh’n.
Wenn ihr müd’ gewordnen Füße,
Sie nicht mehr tragen woll’n beim Geh’n,
Dann reiche ihr den Arm zur Stütze
Geleite sie mit froher Lust –
Die Stunde kommt, da du sie weinend
Zum letzten Gang begleiten mußt!

Und fragt sie dich, so gib ihr Antwort,
Und fragt sie wieder, sprich auch du!
Und fragt sie nochmals, steh’ ihr Rede,
Nicht ungestüm, in sanfter Ruh!
Und kann sie dich nicht recht verstehen
Erklär’ ihr alles frohbewegt;
Die Stunde kommt, die bitt’re Stunde,
da dich ihr Mund nach nichts mehr fragt!





             
    George Runsky, [ca. 1906] in Agrarische Post, 1938 op: Dorsten unterm Hakenkreuz op: Stormfront.org, 2013 in: Bloemen van het kwaad, 2016

     back up

.    Mao - zie: Mao-pagina.

     1. Origineel (volgens Damen) Echte Chinese versie Versie Socialist Publishing, 2008* Versie Damen, 2016** Versie Stuart Reynolds Schram en ‎Nancy Jane Hodes, 1992***  
       
 

蝶恋花·从汀州向长沙

六月天兵征腐恶
万丈长缨要把鲲鹏缚
赣水那边红一角
偏师借重黄公略

百万工农齐踊跃 席卷
江西直捣湘和鄂
国际悲歌歌一曲
狂飙为我从天落


蝶恋花·从汀州向长沙

六月天兵征腐恶
万丈长缨
要把鲲鹏缚
赣水那边红一角
偏师借重黄公略

百万工农齐踊跃
席卷江西
直捣湘和鄂
国际悲歌歌一曲
狂飙为我从天落

March From Tingchow To Changsha
To the tune of Tieh Lien Hua - July 1930

 
In June Heaven's armies chastise the corrupt and evil,
Seeking to bind roc and whale with a league-long cord.
Red glows the far side of the Kan,
Thanks to our wing under Huang Kung-lueh.

A million workers and peasants rise up,
Sweeping Kiangsi straight towards Hunan and Hupeh.
To the Internationale's stirring strains
A wild whirlwind swoops from the sky.

Van Tingtsjau naar Sjangsja

In juni geselen onze hemelsoldaten corruptie en verrotting
met een lang touw om griffioen of walvis vast te binden.
Rood gloeit de aarde op aan de overkant van de Kanrivier
dankzij de strategie van Huang Kung-lueh.

Een miljoen arbeiders en boeren springen een gat in de lucht
en rollen, rechtdoor naar Hunan en Hubei, Kiangsi op als een mat.
De opwindende melodie van de Internationale
dringt in ons door als een wervelwind uit de lucht




In June the heavenly troops smite the corrupt and the evil,
Seeking with ten-thousand-zhang ropes to bind the kunpeng.
Across the River Khan a patch turned red,
Thanks to Huang Gonglues wing.
A million workers and peasants eagerly rise together
Rolling up Jiangxi like a mat, striking straight at Hunan and Hubei.
The solemn strains of the Internationale are heard,
A raging tempest falls upon us from the skies
 
.    Mao 2
     Versie Socialist Publishing, 2008* Versie Damen, 2016**
   
 

The Long March A lu shih - October 1935

The Red Army fears not the trials of the March,
Holding light ten thousand crags and torrents.
The Five Ridges wind like gentle ripples
And the majestic Wumeng roll by, globules of clay.
Warm the steep cliffs lapped by the waters of Golden Sand,
Cold the iron chains spanning the Tatu River.
Minshan's thousand li of snow joyously crossed,
The three Armies march on, each face glow 

De Lange Mars

Het Rode Leger vreest de beproevingen van de Lange Mars niet,
tienduizend rotspunten en bergstromen zijn niet de moeite.
De Vijf Bergkammen meanderen als simpele rimpels
en de majestueuze Wumenhoogten rollen langs als balletjes klei.
Warm onder de wolken de kliffen gewassen door de Goudzandrivier,
koud de kettingen gespannen over de Dadu-rivier.
De duizend li sneeuw van Minshan doorkruisen we opgewekt,
en als de drie legers doorstoten, gloeit elk gezicht  


.    Mao 3
     Versie Socialist Publishing, 2008* Versie Damen, 2016**
   
 

Snow To the tune of Chin Yuan Chun - February 1936
 
North country scene: A hundred leagues locked in ice, A thousand leagues of whirling snow.
Both sides of the Great Wall One single white immensity.
The Yellow River's swift current is stilled from end to end.
The mountains dance like silver snakes
And the highlands* charge like wax-hued elephants, Vying with heaven in stature.
On a fine day, the land, clad in white, adorned in red, grows more enchanting.
This land so rich in beauty has made countless heroes bow in homage.
But alas! Chin Shih-Huang and Han Wu-Ti Were lacking in literary grace;
And Tang Tai-Tsung and Sung Tai-Tsu Had little poetry in their souls;
And Genghis Khan, Proud Son of Heaven for a day, knew only shooting eagles, bow outstretched.
All are past and gone! For truly great men, Look to this age alone.
 
*Author's Note: The highlands are those of Shensi and Shansi.

Sneeuw

Typisch noordelijk landschap: duizend li verzegeld in ijs, tienduizend li snijdende sneeuw.
Aan beide zijden van de Lange Muur slechts witte wildernis;
van de hele Gele Rivier is het kolkende water bevroren.
Bergen dansen als zilveren slangen,
het heuvelland galoppeert als een wassen olifant die de hemelgod naar de kroon wil steken.
Kijk hoe op zonovergoten dagen dit roodversierde witte kleed betoverend op ons werkt.
Dit land, zo rijk aan schoonheid, deed talloze helden buigen van eerbied.
Helaas konden keizers Qin Shi Huangdi en Wudi nauwelijks met hun pen overweg;
en waren Taizong van de Tang en Taizu van de Song gespeend van literair talent.
Dzjengis Khan, trotse hemelzoon van zijn tijd, wist met zijn boog enkel arenden te schieten.
Allemaal zijn ze verdwenen. Voor echte helden, kijk nu om je heen.

 


.    Mao 4

     Versie Ross Terrill, 2000 Versie Damen, 2016
   
 

Ode to the Plum Blossom

Wind and rain escorted Spring's departure, 
Flying snow welcomes Spring's return. 
On the ice-clad rock rising high and sheer 
A flower blooms sweet and fair. 
Sweet and fair, she craves not Spring for herself alone, 
To be the harbinger of Spring she is content. 
When the mountain flowers are in full bloom 
She will smile mingling in their midst.

Ode aan de winterpruimenbloesem

Wind en regen sturen aan op het vertrek van de lente,
maar die komt terug met vliegende sneeuw.
Op het hoge ijsbedekte klif op de bovenste tak
toch de pruimenbloesem.
Dit heerlijke meisje hunkert niet voor zichzelf naar de lente
maar is tevreden omdat ze de lente aankondigt.
Als de bergbloemen in volle bloei staan
zal ze midden in die kleurenpracht glimlachen.  


    Bronnen Mao-vertalingen

    * Mao Zedong. Poems. [Translations by ?] Open Source Socialist Publishing, [West-Europa], 2008. 47p. E-book.
    NB: The content is licensed under an Attribution—Noncommercial—No Derivative Works 3.0 License  Creative Commons Licence.
    Any complete re-use or republication of the content doesn't need to be authorized if you follow the license.
    https://socialistpublishing.files.wordpress.com/2010/05/maopoems-newsetting.pdf
    ** Paul Damen. Bloemen van het kwaad. Koppernik, Amsterdam, 2016.
    *** Mao Zedong. Mao's road to power : revolutionary writings 1912-1949. Stuart R. Schram (editor), ‎Nancy Jane Hodes (co-editor). M.E. Sharpe, Armonk, N.Y. / London 1992. 7 delen.
    Ross Terrill. The Life of Mao. 2000? Digitale herdruk door New World City, 2015. Deels online op Google Books.
      
     back up

.    Pol Pot?

    Volkslied van de rode Khmer; auteur onbekend; vertaler onbekend. Paul Damen
    Glorious Seventeenth of April De Glorieuze Zeventiende April
    Dap Prampi Mesa Chokchey -  
   

[ដប់ប្រាំពីរ មេសា ជោគជ័យ)

The bright scarlet blood 
Flooded over the towns and plains of our motherland Kampuchea, 
The blood of our good workers and farmers,
Our revolutionary fighters' blood, both men and women.

Their blood produced a great anger and the courage 
To contend with heroism. 
On 17 April, under the revolutionary banner, 
Their blood freed us from the state of slavery.

Hurrah, hurrah,
For the glorious 17 April! 
That wonderful victory had greater significance 
Than the Angkor period!

We are uniting 
To construct a Kampuchea with a new and better society, 
Democratic, egalitarian and just. 
We follow the road to firmly-based independence.

We absolutely guarantee to defend our motherland, 
Our fine territory, our magnificent revolution!

Hurrah, hurrah,
Hurrah! For the new Kampuchea 
A splendid, democratic land of plenty! 
We guarantee to raise aloft and wave the red banner of the revolution. 
We shall make our motherland prosperous beyond all others, 
Magnificent, wonderful!

Helder rood bloed klatert over de steden en vlakten van Kampuchea, ons moederland,
het bloed van onze schitterende arbeiders-boeren,
het bloed van onze revolutionaire strijders, mannen en vrouwen!

Hun bloed bracht onverzoenlijke haat voort, heldhaftige strijd,
op de zeventiende april, onder revolutionair banier,
bevrijdde hun bloed ons van de slavernij!

Hoera, hoera voor de glorieuze zeventiende april!
Grandiozer en van groter belang dan het hele Angkor-tijdperk.

We zullen een nieuw Kampuchea bouwen,
een stralend nieuwe samenleving,
democratisch, gelijkwaardig en rechtvaardig,
vastberaden op weg, vertrouwend op onze eigen krachten,
vastbesloten ons moederland ten koste van alles te verdedigen,
ons mooie land, onze schitterende revolutie!

Lang leve! Lang leve! Lang leve! het nieuwe Kampuchea,
democratisch en roemrijk welvarend!
We gaan de rode vlag van de revolutie steeds hoger zwaaien!
We zullen ons land opbouwen en een Grote Sprong Voorwaarts maken,
een gigantische, glorieuze en wonderbaarlijke Sprong Voorwaarts!
       
    http://research.omicsgroup.org/index.php/Dap_Prampi_Mesa_Chokchey  

     Naar de Pol Pot-pagina

     back up

    Sultan Süleyman (zie ook de Bloemen van het kwaad-Süleymanpagina).

     Origineel van Süleyman [versie Damen] 1. vertaling door Halil Inalcik 2. vertaling door Talât Sait Halman 3. Onbekende Duitse vertaler
         
  Celîs-i halvetim varım habîbim mâh-ı tâbânım
Enîsim mahremim varım güzeller şâhı sultânım
Hayâtım hâsılım ömrüm şarâb-ı Kevser’im Adn’im
Bahârım behcetim rûzum, nigârım verd-i handânım
Neşâtım işretim bezmim çerâğım neyyirim şem’im
Turunc ü nâr ü nârencim benim şem’-i şebistânım
Nebâtım sükkerim gencim cihân içinde bî-rencim
Azîzim Yûsuf’um varım gönül Mısr’ındaki hânım
Stanbul’um Karaman’ım diyâr-ı milket-i Rûm’um
Bedahşân’ım ve Kıpçak’ım ve bağdâ’ım Horasân’ım
Saçı varım kaşı yâyım gözü pür-fitne bîmârım
Ölürsem boynuna kanım meded hey nâ-Müslümân’ım
Kapında çünki meddâhım seni medh iderim dâim
Yürek pür-gam gözüm pür-nem Muhibb’îyem ve hoş hâlim


My intimate companion, my everything, my love, my shining moon, 
My close, confident friend, my everything, O queen of beauties, my master 
My life, my support of life, the divine wine giving me eternal life, 
My springtime, source of all joys, my day, my idol, my smiling rose 
My enjoyment, my drinking partner, the source of light in my company, my bright star, the light of my night 
My bitter and sweet orange, my pomegranate, my candle of dark nights 
The green of my garden, my sweet sugar, my treasure, my love who cares nothing in this world 
My master of Egypt, my Joseph, my everything, the queen of my heart's realm 
My Stanbul, my Karaman, my land of the Roman Caesars, 
My Badahshan, my Kipcak, my Baghdad and Khorasan 
O my love of black hair with bowlike eyebrows, with languorous perfidious eyes 
If I die you are my killer, O merciless, infidel woman 
Since I am a hired eulogist at your gate my work is to praise you all the time, 
Though my heart is full of grief, my eyes in tears this Muhibbi is happy with his life. 





My very own queen, my everything,
                              my beloved, my bright moon;
My intimate companion, my one and all,
                              sovereign of all beauties, my sultan.
My life, the gift I own, my be-all,
                              my elixir of Paradise, my Eden,
My spring, my joy, my glittering day,
                              my exquisite one who smiles on and on.
My sheer delight, my revelry, my feast,
                              my torch, my sunshine, my sun in heaven;
My orange, my pomegranate,
                              the flaming candle that lights up my pavilion.
My plant, my candy, my treasure who gives
                              no sorrow but the world's purest pleasure;
Dearest, my turtledove, my all,
                              the ruler of my heart's Egyptian dominion.
My Istanbul, my Karaman, and all the
                              Anatolian lands that are mine;
My Bedakhshan and my Kipchak territories,
                              my Baghdad and my Khorasan.
My darling with that lovely hair, brows curved like a bow,
                              eyes that ravish: I am ill.
If I die, yours is the guilt. Help, I beg you,
                              my love from a different religion.
I am at your door to glorify you.
                              Singing your praises, I go on and on:
My heart is filled with sorrow, my eyes with tears.
                              I am the Lover—this joy is mine. 

[fragment]

Meine Liebste mit dem schwarzen Haar, den wie ein Bogen geschwungenen Augenbrauen, dem betäubenden Blick, der mich krank macht.
Wenn ich sterbe, hast Du mich getötet, O Du unbarmherzige, ungläubige Frau.
Selbst mit einem Herzen voller Kummer und Tränen in den Augen, bin ich als Liebender glücklich mit meinem Leben.

     back up     

     Origineel van Süleyman [versie Damen] 1. NN. Engelse vertaling 2. NN. Engelse vertaling 3. 'vertaling' Damen
         
  Celîs-i halvetim varım habîbim mâh-ı tâbânım
Enîsim mahremim varım güzeller şâhı sultânım
Hayâtım hâsılım ömrüm şarâb-ı Kevser’im Adn’im
Bahârım behcetim rûzum, nigârım verd-i handânım
Neşâtım işretim bezmim çerâğım neyyirim şem’im
Turunc ü nâr ü nârencim benim şem’-i şebistânım
Nebâtım sükkerim gencim cihân içinde bî-rencim
Azîzim Yûsuf’um varım gönül Mısr’ındaki hânım
Stanbul’um Karaman’ım diyâr-ı milket-i Rûm’um
Bedahşân’ım ve Kıpçak’ım ve bağdâ’ım Horasân’ım
Saçı varım kaşı yâyım gözü pür-fitne bîmârım
Ölürsem boynuna kanım meded hey nâ-Müslümân’ım
Kapında çünki meddâhım seni medh iderim dâim
Yürek pür-gam gözüm pür-nem Muhibb’îyem ve hoş hâlim
Throne of my lonely niche, my wealth, my love, my moonlight.
My most sincere friend, my confidant, my very existence, my Sultan, my one and only love.
The most beautiful among the beautiful  ...
My springtime, my merry faced love, my daytime, my sweetheart, laughing leaf  ...
My plants, my sweet, my rose, the one only who does not distress me in this room  ...
My Istanbul, my karaman, the earth of my Anatolia
My Badakhshan, my Baghdad and Khorasan
My woman of the beautiful hair, my love of the slanted brow, my love of eyes full of misery
I'll sing your praises always
I, lover of the tormented heart, Muhibbi of the eyes full of tears, I am happy






My resident of solitude, my everything, my beloved, my shining moon
My friend, my privacy, my everything, my shah of beautifuls, my sultan
My life, my existance, my lifetime, my wine of youngness, my heaven
My spring, my joy, my day, my beloved, my laughing rose.
My delight, my wine, my tavern, my lamp, my ligt, my candle
My orange and pomegranate and sour orange, my candle of night
My plant, my sugar, my treasure, my delicate in world
My saint, my Joseph, my everything, my Khan of my heart´s Egypt.
My Istanbul, My Karaman, my land of Rum
My Bedehşan, my Kıpchak, my Bagdad, my Horosan
My long-haired, my bow like eyebrow, my eye full of discord, my patient
My blood is on your hands if I die, mercy o my non-Muslim
I am a flatterer near your door, I always praise you
Heart is full of sorrow, eye is full of tears, I am Muhibbi and I am happy

Mijn troon in eenzaamheid, mijn al, mijn lief, mijn volle maan,
vriendin, intimiteit, mijn alles, sjah van schoonheid, en sultan.
Mijn leven, mijn bestaan, mijn reden voor de hemel, wijn der jeugd,
mijn lente, vreugde, dag en nacht, mijn lief, lachende roos.
Mijn zoet genot, mijn wijn, taveerne, lamp en licht, mijn kaars,
mijn appelsien, granaat, mijn citrus, licht in nacht.
Mijn plant, mijn schat, mijn suiker, delicaatst op aard.
Mijn heilige, profeet Jozef, mijn alles, khan van ’t Egypte van mijn hart.
Mijn Istanboel, mijn Karaman, mijn sultanaat van Rum.
Mijn Bedehşan, mijn Kipchak, Bagdad, Horosan.
Mijn krullend haar, boog als een wenkbrauw, blik vol kattenkwaad, patiënt –
het is jouw schuld als ik nu sterf, heb meelij, mijn niet-moslima.
Benoemd als vleier bij je deur, prijs ik altijd in de lucht.
Mijn hart vol smart, ben ik, vol tranen, je Muhibbi, en gelukkig.


   Bronnen Suleyman-vertalingen

    Halil Inalcik, Sultan Suleyman: The Man and the Statesman, in Gilles Veinstein (ed), Soliman le magnifique et son temps, Paris 1992, pp. 89-103. http://coursesa.matrix.msu.edu/~fisher/hst373/readings/inalcik1.html

    Talat S. Halman. Suleyman the Magnificent Poet. Dost, Istanbul1987. http://www.raindropturkishhouse.org/kansascity/50-literature-sman-the-magnificent
    Duitse versie:http://www.balkanforum.info/f16/verbotene-liebe-13005/
    NN. korte versie, o.a.:http://www.turkishclass.com/forumTitle_55458

    Engelse vertaling door ? Mihaela Băbuşanu, 12-04-2014. (Roemeense site).http://mihaela-babusanu-amalanci.blogspot.nl/2014/04/poezia-scrisa-chiar-de-sultan-pentru.html
    Engelse vertaling door ? Chora travel Agency, Istanbul. [S.a.] https://www.choratravel.com/famous-love-stories-of-istanbul-sultan-suleiman-and-hurrem-sultancity-of-love-part-iii

   Paul Damen. Bloemen van het kwaad. Koppernik, Amsterdam, 2016.

     back up

   Saparmurat Niazov, Türkmenbaşy

   Ruhnama, Officiële Engelse versie, van site Turkmeense overheid (via Internet Archive)
   http://web.archive.org/web/20051212170346/http://www.turkmenistan.gov.tm/ruhnama/ruhnama-eng.html
   
  Wie Paul Damens Nederlandse 'vertaling', die hij zogenaamd
rechtstreeks uit het Turkmeens zou hebben vervaardigd, vergelijkt
met de geautoriseerde Engelse vertaling ziet direct wat er
gebeurd is: Damen heeft de Engelse vertaling één-op-één naar
het Nederlands overgezet. Zonder dat hij dit procédé meldt.
Daar is een woord voor: plagiaat.
 
    Officiële Engelse versie, blz 16 van Ruhnama Paul Damens 'zelfstandig' gemaakte vertalingen 'uit het Turkmeens'.'
 


Jygalybeg

Ik heb krachtige Turkmeense volbloeden, zou je die verzorgen, Jygalybeg?
Ik heb ook een gebroken en onrustig hart, zou je dat verzorgen, Jygalybeg?
Mijn boeien zijn vastgezet, mijn Çandybil is een droef land nu,
en onze rampspoed ontwaakt niet, tenzij je, tenzij je..., Jygalybeg!

Waar zijn de dappere bergachtigen die het opnamen tegen de zwarte berg?
Ach, de statige dapperen, die tegen hun slechte lot vochten, treuren!
Veel heldhaftigen en wijzen vielen als martelaar, zodat ik alleen werd achtergelaten,
zelfs de woestijn boog krom van de kreunende pijn. Kun je dat horen, Jygalybeg?

De rijken werden verzameld, ze leden en werden in ballingschap naar Siberië gestuurd,
de dapperen met leeuwenharten vielen als martelaar en zijn al graven geworden,
je weesje huilde bitter, in de steek gelaten, geen kracht, geduld, uithoudingsvermogen,
heel mijn land huilt, mijn volk wordt beklaagd, het land in chaos, Jygalybeg!

Ik heb krachtige Turkmeense volbloeden, zou je die verzorgen, Jygalybeg?
Ik heb ook een gebroken en onrustig hart, zou je dat verzorgen, Jygalybeg?
Geef me Görogly’s kromzwaard en je speer, Jygalybeg!
Zonder vrees! Ik zal vechten tot de dood. Geef me je eigen kroon, Jygalybeg!...
2de gedicht van Türkmenbaşy, blz 189  
  Naar men zegt

De sneeuwbedekte Kopet-Dag heeft een prachtige klank, zegt men,
Brult af en toe als een jongeman die van binnen brandt, zegt men,
Laat regen neerdalen met donder en bliksem, zegt men,
Wie door het Türkmeense land gaat, vindt een hoop buit, zegt men,
De wijsheid van Gorkut-Ata op haar bergen, zegt men,
Haar valleien en bergketens zijn het paradijs gelijk,
De schaduwen van de wolken zwerven over haar ravijnen,
De Kopet-Dag is niet zomaar een berg, maar de bron van geluk,
De Köýten, Hasar en de Balkanbergen en de hele Türkmeens wereld,
Zoals de grandeur van Oguz Han op hun bergen, zegt men,
Tijgers brullen in haar kloven en haar toppen zijn mistig,
Haar bergen waar het adelaarsnest op haar hoogten altijd jong blijft,
Het geweldige land, met op haar uitlopers gebouwde steden, is veilig,
Er zijn buitenverblijven in Çandybil en in de toekomst ligt haar grootsheid,
Er zijn berichten van Görogly op haar bergen, zegt men,
Een van mijn flanken is Garagum, een reizende karavaan,
Die doodt wie als vijand komt en de Türkmeen vrijheid schenkt,
En boos gemaakt, woedend verrijst als een tornado en springvloed,
Als een getuige van de schepping van de aarde,
De woestijn van Hydyr, zoals al bevestigd door Magtymguly, zegt men.





3de gedicht van Türkmenbaşy, blz 209/210  
  Het is de Turkmeen!

De echte dappere man, de dappere! Denk, aanschouw,
Het is de Turkmeen zelf die Turkmenistan groot maakt.
Ga naar je verleden en bezoek de toekomst,
Het is de Turkmeen zelf die Turkmenistan groot maakt – de Turkmeen!

De Turkmeense jongen is een leeuw, de zoon van een leeuw is een leeuw,
Onwil en het verzaken van taken zijn een schande.
Maar zij die voor de ander uitlopen, aan hen is de overwinning,
Het is alleen de Turkmeen die Turkmenistan groot maakt.

Trek lering uit het verleden, wees een voorbeeld voor de toekomst,
Mogen alle zeven klimaten trots zijn als ze de Turkmeen zien,
Moge de weg die de Turkmeen volgt die van de wereld zijn,
Het is de Turkmeen zelf die Turkmenistan groot maakt – de Turkmeen!

Probeer te lijken op de wijze Pyragy en Gorkut,
Probeer de gelijke te zijn van de dappere Alp Arslan, Çagry Beg, en Togrul,
De stam van Oguz Han past achterstand niet,
Het is de Turkmeen zelf die Turkmenistan groot maakt – de Turkmeen!

   
NB: De officiële Engelse vertaling bestaat , exclusief de witregels, uit 17 regels. In Damens versie zijn dat er maar zestien - de laatst regel ontbreekt bij hem.
   
____

Ghostwriterwerk, volgens deze auteurs:

Dan Lewis. The Fourth R. Now I Know, 29-11-2011
The Ruhnama — or the “Book of the Soul” — was designed to be the cultural touchstone around which Turkmenistan’s society is based. It was authored by Niyazov (with a ghostwriter, most likely, as Niyazov was rumored to be effectively illiterate) and slowly permeated the everyday lives of the populace. Bookstores, government agencies, and even mosques were required to display the book prominently — the mosques were required to make the Ruhnama no less prominant than the Quran, upon penalty of demolition of the mosque or imprisonment of the imam. An exam focused on its “teachings” — the book is said to be a mix of revisionist history and other dubious items — became part of the test one took to obtain a driver’s license. The book was so important to Niyazov’s rule that he built a shrine to the book, pictured above.
http://nowiknow.com/the-fourth-r/

Macy Halford. Shadow of the Ruhnama. The New Yorker, 27-04-2010.
A scholar provides an explanation: “Niyazov was somewhat illiterate. He couldn’t read or write Turkmen or Russian properly. People who have disabilities, for example illiteracy, want to be seen as geniuses. This was probably what got him started.”

http://www.newyorker.com/books/page-turner/shadow-of-the-ruhnama



     back up

   Dzjengis Khan
   
  [1] Urgunge Onon (2001) [2] Paul Damen (2016): [3] Francis Woodman Cleaves (1982) [4] C.R. Bawden (2003)
____ ‘Because mother Qo’aqchin
hears like a weasel
and sees like an ermine,
she saved my life.
On the dotted tracks,
I followed the deer trails.
I made a yurt of willow.
I climbed Burqan.

On Burqan-qaldun,
my life was like that of a louse.
I managed to flee.
My only life was spared.
With only one horse
I followed the elk trails.
I made a yurt of twigs.
I climbed Qaldun.
On Qaldun-burqan,
my life was like that of a swallow.
I was protected.’






Omdat grootmoeder Hohchin
haar gehoor is als een wezel
maar kan kijken als een hermelijn,
heb ik het vege lijf gered.
Alleen, met een enkel
met een teugel
ingehouden paard
volgde ik de hertenpaden,
van wilgentakken mijn yurt makend
beklom ik de berg Burkhan.
Op de goddelijke Burkhan Khaldun
was mijn leven nietig als een luis,
maar ik slaagde te vluchten!
mijn leven reddend
met dat ene paard.
Alleen ging ik over elandenpaden,
van twijgen mijn yurt makend,
beklom ik de berg Khaldun!
Maar op die Khaldun
wist ik te overleven,
als een zwaluw
was ik beschermd!











   Naar Dzjengis Khan-pagina.
  [1]. Urgunge Onon. The Secret History of the Mongols. 2001 https://jigjids.files.wordpress.com/2011/05/the_secret_history_of_the_mongols_the_life_and_times_of_chinggis_khan1.pdf
  [2] Paul Damen. Bloemen van het kwaad. Koppernik, Amsterdam, 2016.
  [3] Francis Woodman Cleaves. The Secret History of the Mongols. (1982)
http://altaica.ru/SECRET/cleaves_shI.pdf
  [4] C.R. Bawden Mongolian Literature Anthology, Kegan Paul Limited, London 2003.
https://books.google.nl/books?id=RVrYAQAAQBAJ&pg=PA20&lpg=PA20&dq=%E2%80%98
Because+mother+Qo%E2%80%99aqchin+hears+like+a+weasel&source=bl&ots=VVpCkWsKo
9&sig=RTmvVkEx8hP06uBYbY__rGBBKrM&hl=nl&sa=X&ved=0ahUKEwiyluLAiqLRAhWG
CBoKHfMxAxcQ6AEIGjAA#v=onepage&q=%E2%80%98Because%20mother%20Qo%E2%
80%99aqchin%20hears%20like%20a%20weasel&f=true

     back up

  Erzsébet Báthory (1560-1614)

  
   
Damen: "Tientallen boeken werden aan haar gewijd. De vergelijking met vampieren, Dracula en nog zo wat, ligt voor de hand. In slechts enkele serieuze werken wordt de achtergrond van haar proces toegelicht – sommige wetenschappers plaatsen haar geschiedenis tegen de achtergrond van de religieuze en politieke strijd tussen Hongaren, Habsburgers en het aan de grenzen oprukkende Ottomaanse Rijk.
Báthory duikt ook nog op in een vierluik van de Poolse filmer Walerian Borowczyk, Contes Immoraux, met Paloma Picasso als Erzsébet – een nogal pretentieuze prutfilm."

Maar welke boeken precies zijn bronnen waren, dát vertelt Damen niet. Terwijl het toch een kleine moeite was te verwijzen naar Countess Dracula: Life and Times of Elisabeth Bathory, the Blood Countess (Bloomsbury Publishing, London, 1997), de alomvattende studie van Tony Thorne (Nederlandse titel: De Bloedgravin, vertaling Marcella Houweling. Luitingh-Sijthoff, 1998). In dit werk worden overigens grote vragen geplaatst bij het hele verhaal - vragen die bij Damen niet aan de orde komen..


[Handtekening van Erzsébet Báthory zoals afgedrukt in Thornes boek]

De door Damen in zijn boek opgevoerde Erzsébet Báthory-gedichten zijn géén gedichten, maar toverspreuken, die, volgens Damen, als bewijs tegen haar in een heksenproces door een dominee geproduceerd werden. Deze dominee zou ze opgetekend hebben uit de mond van een hofmeester, die beweerd zou hebben dat Báthory die tekst altijd bij zich had. Tsja, 16de eeuwse verhoorpraktijken, heksenprocessen...

Hongarijekenner Jaap Scholten schreef, naar aanleiding van de verschijning van Thornes boek een uitermate gedegen stuk over de bloedgravin-legende voor de Groene Amsterdammer (4 februari 1998)'. Zie: https://www.groene.nl/artikel/de-bloedgravin


     back up

  Originele Hongaarse versie [1]   Damens 'originele' Hongaarse versie Google Translate   Damens Nederlandse 'vertaling'
             
   
Isten, segíts! Isten, segíts, te felhőcske! Isten segíts, felhőcske! Adj, Isten, adj, Isten, egészséget Báthory Erzsébetnek. Küldj, küldj, te felhőcske, kilencvenkilenc macskát, ezt parancsolom neked, ki a macskák főura vagy, hogy parancsolj azoknak, és őket egybegyűjtse!, bárhol legyenek is, akár hegyeken túl, akár vizeken túl a tengereken túl, hogy jöjjön ez a kilencvenkilenc macska, és menjenek szerte, és Mátyás király szívét harapják és a palatínus uram szívét, és a vörös Megyery szívét is egyék meg, valamint Cziráky Mózes szívét is, nehogy Báthory Erzsébetnek bántalma legyen! Szentháromság, végezd így el!
  Isten, segíts! Isten, segíts, te felhőcske! Isten segíts, felhőcske!
Adj, Isten, adj, Isten, egészséget Báthory Erzsébetnek.
Küldj, küld te felhőcske kilencvenkilenc macskát,
ezt parancsolom én néked, ki a macskák főura vagy,
hogy parancsolj azoknak és őket egybegyűjtsed,
bárhol legyenek is, akár a hegyeken túl,
akár a vizeken túl a tengereken túl,
hogy jöjjön ezen kilencvenkilenc macska és hogy menjenek szerte
és Mátyás király szívét harapják,
és a palatínus uram szívét, valamint Cziráky Mózes szívét is,
úgyszintén a vörös Megyeri szívét rongálják szét,
nehogy Báthory Erzsébetnek bántalma legyen!
Szentháromság végezd így el!



"God, God, help me, help me, je wolkje! God help me, wolkje Geef mij, o God, geef mij, God, gezondheid Báthory Erzsébet. Verlof om u wolkje, negenennegentig katten, ik u, de katten vier of naar en bevelen hen, en zij verzamelen!, waar ze ook zijn, ook buiten bergen, voorbij zelfs de wateren buiten de zeeën op deze negenennegentig katten komen en gaan rond en Matthias harten bijten van Palatine sir harten en rode Megyery harten zal het gegeten worden, en het hart Cziráky Mozes, opdat Elizabeth Báthory worden misbruikt! Trinity, controleert het zo! "
  God, help! God help ook u, wolkje! God helpe, wolkje!
Geef, God, geef, God, Erzsébet Báthory een goede gezondheid.
Wolkje, stuur, stuur dan negenennegentig katten,
ik vraag, ik vraag u dit, want u bent de heer der katten,
dat u erheen gaat en hen beveelt zich te verzamelen,
waar ze ook zitten, zelfs achter de bergen,
achter de zeeën en de wateren daar nog achter,
om te komen, deze negenennegentig katten, en dan er snel op uit te gaan
om het hart van koning Matthias eruit te bijten,
en het hart van de paltsgraaf, net zoals ook het hart van Mozes Cziraky,
en laat hen ook het hart van Megyeri de Rode aan stukken scheuren,
zodat Erzsébet Báthory geen haar gekrenkt wordt!
Heilige Drie-eenheid, voer dit uit!



[1] P. Szabó Mária. Én, Báthory Erzsébet. Gigapolisz, 2010. 176p. In-Memoriak-reeks. [Ik, Elizabeth Bathory]. https://www.libri.hu/konyv/en-bathory-erzsebet.html

   
De vertaaltruc die Damen hier heeft uitgehaald is zéér doorzichtig. Hij heeft een Hongaarse tekst die aan Bathóry - al dan niet terecht - wordt toegeschreven, via Google Translate omgezet naar het Nederlands; en vervolgens verhakt tot gedicht, waarbij hij met een paar woordjes zelf gefröbeld heeft.

     back up

    Stalin

    
Vreemd is ook dat bij het dankwoord achterin Damens boek geen enkele Stalin- of Georgische taalspecialist bedankt wordt voor de hulp. Terwijl Damen wél claimt rechtstreeks uit het Georgisch vertaald te hebben - een taal die hij niet beheerst. Hij geeft zelfs, op blz. 153 de Sovjet-vertalers een veeg uit de pan, omdat ze bij de overzetting van het Georgisch naar het Russisch uit ideologische overwegingen woorden verkeerd vertaald zouden hebben. Waar Damen deze kennis vandaan haalt?

Uit: Robert Service. Stalin. A biography. MacMillan, London, 2004. In dit boek staan meerdere uit het Georgisch naar het Engelse vertaalde gedichten van de Stalin, met commentaar. In Bloemen van het kwaad pretendeert Damen dat zijn commentaar bij die verzen zijn geesteswerk is - quod non. Zijn 'vertalingen' blijken één op één overzettingen vanuit het Engels naar het Nederlands.

Overbodig om te zeggen dat Damen in Bloemen van het kwaad met geen woord rept over de Stalinbiografie van Robert Service.


  Origineel (volgens Damen) Russische (Sovjet) vertaling Nederlandse vertaling van Damen Engelse vertaling Robert Service, 2004 Engelse vertaling [1] Engelse vertaling [2] Engelse vertaling [3]
    (Volgens Damen)       Geciteerd door Suzanne Merkelson Door Shubhra Nagalia
  დილა

ვარდს გაეფურჩქნა კოკორი,
გადაჰხვეოდა იასა,
ზამბახსაც გაჰღვიძებოდა
და თავს უხრიდა ნიავსა.

ტოროლა მაღლა ღრუბლებში
წკრიალ-წკრიალით ჰგალობდა,
ბულბულიც, გრძნობით აღვსილი,
ნაზის ხმით ამას ამბობდა:

,,,აჰყვავდი ტურფა ქვეყანავ,
ილხინე, ივერთ მხარეო,
და შენც, ქართველო, სწავლითა
სამშობლო გაახარეო!“



Утро

Раскрылся розовый бутон,
Прильнул к фиалке голубой,
И, легким ветром пробужден,
Склонился ландыш над травой.

Пел жаворонок в синеве,
Взлетая выше облаков,
И сладкозвучный соловей
Пел детям песню из кустов:

Цвети, о Грузия моя!
Пусть мир царит в родном краю!
А вы учебою, друзья,
Прославьте Родину свою!”



Ochtend

Een rozenknopje gaf zich bloot,
reikte ver naar ’t violet,
en de lelie, wakker door een bries,
boog naar het gras, koket.

De leeuwerik ging hoog in ’t blauw
tsjilpend met hymnen los,
terwijl de nachtegaal honingdauw
zacht zong vanuit het bos:

‘Floreer, mijn prachtig Georgisch land,
Iverië, groei en gedij,
leer, Georgiërs, en daarmee plant
daar roem voor ’t moederland bij!’



[beginfragment]

The pinkish bud has opened,
Rushing to the pale-blue violet
And, stirred by a light breeze,
The lily of the valley has bent over the grass.


(...)










Morning

The bud has blossomed; now the rose
Touches the tender violet.
The lily, bent above the grass
By gentle breezes, slumbers not.

The lark, signing its chirping hymn,
Soars high above the clouds;
Meanwhile, the nightingale intones
With sweet, mellifluous sounds:

“Break forth in bloom, Iberian land!
Let joy within you reign.
While you must study, little friend,
And please your motherland!”

Iveria, no. 280 (1895)

Morning

The pinkish bud has opened,
Rushing to the pale-blue violet
And, stirred by a light breeze,
The lily of the valley has bent over the grass.

The lark has sung in the dark blue,
Flying higher than the clouds
And the sweet-sounding nightingale
Has sung a song to children from the bushes

Flower, oh my Georgia!
Let peace reign in my native land!
And may you, friends, make renowned
Our Motherland by study!

Morning

A rose bud opened
Clinging to the blue violet
Awakened by a light breeze
Bends the lily upon the grass.

The lark sang in the blue sky
Flying higher than the clouds
And the sweet sounding nightingale
For children sang her song from the bush.

Blossom my Georgia!
Let peace reign all over my homeland!
And you my friends through knowledge
Bring glory to your homeland.

        Engelse vertaling Robert Service, 2004 Engelse vertaling [1] Engelse vertaling [4] Donald Rayfield  
  მთვარეს

იარე დაუღალავად,
თავი ნუ ჩაგიკიდია,
გაჰფანტე ნისლი ღრუბლების,
უფლის განგება დიდია.

ნაზად შესცინე ქვეყანას
შენ ფეხ-ქვეშ გადაჭიმულსა;
მყინვარს დამღერე ნანინა,
ზეციდან გადმოკიდულსა.

კარგად იცოდე, რომ ერთხელ
ძირს დაცემული, ჩაგრული
კვლავ აღემართვის მთას წმინდას,
იმედით აღტაცებული.

მაშ, ტურფავ, წინანდებურად
ღრუბლებში გაიკაშკაშე,
ლურჯ კამარაზე საამოდ
სხივები შეათამაშე.

მეც გადავიხსნი საკინძეს
და მკერდს მოგიშვერ მთვარესა,
ხელ-განპყრობილი თაყვანს-გცემ
ქვეყნად შუქ-მომფინარესა!


Луне

Плыви, как прежде, неустанно
Над скрытой тучами землей,
Своим серебряным сияньем
Развей тумана мрак густой.

К земле, раскинувшейся сонно,
С улыбкой нежною склонись,
Пой колыбельную Казбеку,
Чьи льды к тебе стремятся ввысь.

Но твердо знай, кто был однажды
Повергнут в прах и угнетен,
Еще сравняется с Мтацминдой,
Своей надеждой окрылен.

Сияй на темном небосводе,
Лучами бледными играй
И, как бывало, ровным светом
Ты озари мне отчий край.

Я грудь свою тебе раскрою,
Навстречу руку протяну
И снова с трепетом душевным
Увижу светлую луну.



Maan

Maan, beweeg onvermoeibaar door,
hang nooit je hoofd uit het lood,
blaas de flarden van mist om je heen weg,
Gods voorzienigheid is waarlijk groot.

Naar de aarde die zich slaperig uitrekt
zend daar teder een lach van jezelf;
zing slaapliedjes voor het koude gebergte
dat hangt aan het hemelgewelf.

En weet wel zeker dat eenmaal
de geslagene en vernederde weer leeft
en opnieuw de heilige berg beklimt
als de hoop hem weer vleugels geeft.

Blijf stralen, schitterende maan,
door de wolken zoals je al deed,
en strooi door het blauw firmament
je heerlijke stralen als kleed.

Zelfs ik ruk de knoop van mijn hemd los,
borst bloot op de maan gericht,
en eerbiedig de handen gestrekt,
aanbid haar die de wereld verlicht!



To The Moon

Move on tirelessly--
Don't let your head droop,
Disperse the misty clouds
The rule of the Lord is great.

Send your gentle smile to the land
That spreads beneath your feet,
Sing a lullaby to the icy peaks
Suspended from the sky.

Be sure that some day
Even the deprived and humiliated
Find the strength to climb up the sacred mountain
Supported by hope.

Keep shining, beautiful one
Among the clouds as long ago,
Cast your delightful rays
Through the blue firmament.

And I, too, will unbutton my collar
Baring my breast to the moon,
Reaching out my hands
And singing a song of glory to the moonlight.




To the Moon

Sail on, as tirelessly as ever,
Above an earth obscured by clouds,
And with your shining glow of silver
Dispel the fog that now abounds.

With languor, bend your lovely neck,
Lean down to earth with tender smile.
Sing lullabies to Mount Kazbek,
Whose glaciers reach for you on high.

But know for certain, he who had
Once been oppressed and cast below,
Can scale the heights of Mount Mtatsminda,
Exalted by undying hope.

Shine on, up in the darkened sky,
Frolic and play with pallid rays,
And, as before, with even light,
Illuminate my fatherland.

I’ll bare my breast to you, extend
My arm in joyous greeting, too.
My spirit trembling, once again
I’ll glimpse before me the bright moon.

Iveria, No. 123 (1895)

To the Moon by Soselo

Move tirelessly
Do not hang your head
Scatter the mist of the clouds
The Lord's Providence is great.
Gently smile at the earth
Stretched out beneath you;
Sing a lullaby to the glacier
Strung down from the heavens.
Know for certain that once
Struck down to the ground, an oppressed man
Strives again to reach the pure mountain,
When exalted by hope.
So, lovely moon, as before
Glimmer through the clouds;
Pleasantly in the azure vault
Make your beams play.
But I shall undo my vest
And thrust out my chest to the moon,
With outstretched arms, I shall revere
The spreader of light upon the earth!






To the Moon (1)

Swim untiring, as before
Over storm hidden earth
Blow away the thick storm of gloom
With your silver radiance.

To the earth unfolded sleepily
You bend with a tender smile
Sing to Kazbek* a lullaby
Whose blanket of ice rises to embrace you.

But know it well, one who was once
Banished and plunged to ashes,
Will rise to the height of Mtatsminda
With his inspiration having taken wings.

Sitting in the dark heart of the sky
Playing with its pale rays
Illuminated my land to the brim for me
With your even light.

I will open my heart to you
Stretch my hand in meeting
Once again, with a thumping heart
I look at the bright moon.

 A reference to the Caucasian mountain known in Georgian as Mkinvari. According to tradition this was the mountain to which Prometheus was bound.

          Engelse vertaling [1] Engelse vertaling [3]  
       შხამით აღსავსე ფიალა

ამ ქვეყნად იგი, ვით ლანდი,
კარის-კარ დაწრიალებდა;
ხელთ ეპყრა მუხის ფანდური,
ხმა ტკბილად აწკრიალებდა;

მის საოცნებო ჰანგებში;
ვითარცა სხივი მზიური,
ისმოდა თვითონ სიმართლე
და სიყვარული ციური,

ბევრს აუძგერა იმა ხმამ
გული, ქვად გადაქცეული;
ბევრს გაუნათლა გონება,
ბნელ-უკუნეთად ქცეული.

მაგრამ, დიდების მაგიერ,
სად ჩანგმა გაიწკრიალა,
განდევნილს ბრბომ იქ დაუდგა
შხამით აღვსილი ფიალა...

და უთხრეს: ,,,შესვი, წყეულო,
ეგ არის შენი ხვედრიო!
შენი არ გვინდა სიმართლე,
არც ეგ ციური ხმებიო!“

(-)

Ходил он от дома к дому,
Стучась у чужих дверей,
Со старым дубовым пандури,
С нехитрою песней своей.

А в песне его, а в песне –
Как солнечный блеск чиста,
Звучала великая правда,
Возвышенная мечта.

Сердца, превращенные в камень,
Заставить биться сумел,
У многих будил он разум,
Дремавший в глубокой тьме.

Но вместо величья славы
Люди его земли
Отверженному отраву
В чаше преподнесли.

Сказали ему: “Проклятый,
Пей, осуши до дна...
И песня твоя чужда нам,
И правда твоя не нужна!”
Een fles vol vergif

Hij zwerft door het land als een schaduw,
van vreemde tot vreemde deur, rond
in zijn handen de eiken panduri-luit
en teder klinkt uit zijn mond;

in zijn dromerige geluid
als de stralen van de zon
hoor je werkelijk waarheid
en waar hemelse liefde begon.

Vele harten, ooit koud en versteend,
liet hij weer kloppen, spontaan
en menig verblinde, koude geest
wekte hij uit het donker vandaan.

Maar in plaats ervan dat men hem dankte
voor zijn lieflijke luit en geluid
droeg men bij deze kluizenaar
een fles vol vergif naar hem uit...

En hij kreeg te horen: ‘Drink, verdoemde
om zo je lot te ondergaan.
Wij willen jouw waarheid niet horen
en jouw hemelse stem mag vergaan!’



 

(-)

He knocked on strangers’ doors,
Going from house to house,
With an old oaken panduri
And that simple song of his.

But in his song, his song—
Pure as the sun’s own gleam—
Resounded a truth profound,
Resounded a lofty dream.

Hearts that had turned to stone
Were made to beat once more;
In many, he’d rouse a mind
That slumbered in deepest murk.

But instead of the laurels he’d earned,
The people of his land
Fed the outcast poison,
Placing a cup in his hand.

They told him: “Damned one, you must
Drink it, drain the cup dry…
Your song is foreign to us,
We prefer to live in a lie!”

Iveria, no. 218 (1895)

(-)

As he walks from house to house
Knocking on strangers’ doors
With his oak mandolin
Playing his simple song.

And in his song, in his song
Pure as the radiance of the sun
Grand Truth can be heard
Of lofty sublime dreams.

The hearts that turned into stone
Are forced to beat once more
For many he ignited Reason
That once slumbered on in Darkness.

But instead of bestowing on him glory
The people of his land
Brought the outcast
Poison in a cup.

They told him "Damn you!
Drink! Drain it to the bottom
Your song is strange to us
Your truth we do not need."



 

  [a]. Robert Service. Stalin. A biography. MacMillan, London, 2004. Herdruk bij Pan, London, 2005. 715p. [24] p. pl.
Hierin staan Engelse vertalingen van Stalins Georgische gedichten. Eén van die vertalingen is compleet (To the Moon) en de eerste vier regels van een ander (Morning) zijn online te traceren.
Bij Andrew Gray. More unusual poetry. Live journal, 12-02-2005. Die twee teksten, die als twee druppels water lijken op de Nederlandse Stalin-vertalingen van Damen, zijn evenwel 12 jaar ouder dan Damens boek.
http://shimgray.livejournal.com/48100.html

  
[1]. [Engelse vertaling [1]. Translated from the Georgian and Russian by Vlad Osso. Vlas Osso is a poet, translator, and journalist of Russian origin. He is a member of the art collective Volna.MOLOSSUS, 2012.  http://molossusexperiment.tumblr.com/fall1/stalin
[2] Suzanne Merkelson. Bad Politics, Worse Prose. FP Foreign Policy. 08-04-2011. "Before Joseph Stalin was known for murdering millions of his own people, the Soviet dictator was a locally famous Georgian poet who wrote flowery odes to nature and working-class heroes. Young Ioseb Dzhugashvili's work was considered good enough to be included in prestigious literary journals of the time and Georgian anthologies. According to Simon Sebag Montefiore's Young Stalinthe dictator's poems became minor Georgian classics even before he took power -- some were even unwittingly memorized by schoolchildren all the way up through the 1970s (Stalin typically published anonymously). His rhapsodic invocations of Georgia's rolling lush landscape, as in the poem "Morning," were beloved by nationalists and read as a rebuff to czarist repression.

Stalin's poetry was fairly standard for early 19th century romantic poetry, as biographer Robert Service notes in Stalin: A Biography, if a little juvenile. "It wasn't very original," Service says. "I don't think it's very good, personally. It's very conventional, the imagery is very standardized and rather self-indulgent.… He's not one of the great poets."

Stalin largely gave up writing his own poetry after he took power, but he pursued his love of verse in other ways: In the 1940s, he translated and edited Georgian poetry into Russian, memorized poems by Nikolai Nekrasov and Alexander Pushkin, read translations of Goethe and Shakespeare, and could apparently recite Walt Whitman's work from memory. Supposedly, when Nobel Prize-winning poet and novelist Boris Pasternak was on a list of execution targets, Stalin said, "Leave that cloud-dweller in peace." "He had really romantic yearnings," says Service.

Stalin's poetry is not widely read today, a notable exception being among talented Georgian parrots."
http://web.archive.org/web/20130521064215/http://www.foreignpolicy.com/articles/2011/04/08/bad_politics_worse_prose?page=0,3
  [3]. [Engelse vertaling [3]. Lev Kotyukov. The Forgotten Poet: Joseph Dzhugashvili. I.V. Stalin, Izbrannye sochineniya v 3-kh tomakh, Tom I, Izdatelstvo gazety ‘Patriot’, Moscow, 1999, pp. 1-4. Translated from the Russian by Shubhra Nagalia

  [4]. [Engelse vertaling [4]. Donald Rayfield. The Saturday Poem. Books. The Guardian, 19-05-2007. https://www.theguardian.com/books/2007/may/19/featuresreviews.guardianreview34

     back up

  Noord Korea

  Origineel (bij Damen) Engelse versie [1] Damens versie
       
___ 白头山顶正日峰
小白水河碧溪流
光明星诞五十周
皆赞文武忠孝备
万民称颂齐同心
欢呼声高震天地
Jong Il Peak soars high above Mt. Paektu,
Where the limpid Sobaek meanders.
Can it be the Shining Star's fiftieth birthday already?
Admired by all for his power of pen and sword
Combined with his loyal and filial mind,
And unanimous praise and cheers shake heaven and earth.
Hoog torent de Jong Il-piek uit boven de Paektuberg,
waar helder water door de Sobaekbergen meandert.
Is de Schitterende Ster al vijftig jaar in leven?
Heel het volk bewondert zijn krachtige pen en zwaard,
en zijn verstand, een trouwe zoon waard:
lof en gejuich doen hemel en aarde beven.

[1] Kim Il Sung. Poem Dedicated to Comrade Kim Jong Il on His 50th
Birthday. February 16, 1992
http://www.korea-dpr.com/lib/9006.pdf

     back up

  Ho Chi Minh - naar Ho Chi Minh-pagina

  Origineel (volgens Damen) Engelse vertaling Aileen Palmer (1962) Nederlandse 'vertaling' Damen, 2016  
         
  (51) 路 上

脛 臂 雖 然 被 緊 綁
滿 山 鳥 語 與 花 香
自 由 覽 賞 無 人 禁
賴 此 征 途 減 寂 涼
On the Road

Although they have tightly bound my arms and legs,
All over the mountain I hear the songs of birds,
And the forest is filled with the perfume of spring-flowers.
Who can prevent me from freely enjoying these.
Which take from the long journey a little of its loneliness?
Op weg

Mijn armen en benen vastgebonden
maar in de heuvels zingen vogels en bloeien bloemen.
Wie verbiedt dat ik geniet van geur en geluid
als dat de lange reis minder eenzaam maakt?
 
         
  (54) 往 南 寧

鐵 繩 硬 替 麻 繩 軟
步 步 叮 噹 環 珮 聲
雖 是 嫌 疑 間 諜 犯
儀 容 卻 像 舊 公 卿
On the Way to Nanning

The supple rope has now been replaced with iron fetters.
At every step they jingle as though I wore jade rings.
In spite of being a prisoner, accused of being a spy,
I move with all the dignity of an ancient government official!
Op weg naar Nanning

Het soepele touw is vervangen door ijzeren boeien,
bij elke stap rinkelend als jaden armbanden.
Hoewel vastgezet, verdacht van spionage,
schrijd ik waardig als een oude mandarijn!
 
___        
  (132) 看千家詩有感

古 詩 偏 愛 天 然 美
山 水 煙 花 雪 月 風
現 代 詩 中 應 有 鐵
詩 家 也 要 會 衝 鋒
On Reading ‘Anthology of a Thousand Poets’

The ancients used to like to sing about natural beauty:
Snow and flowers, moon and wind, mists, mountains and rivers.
Today we should make poems including iron and steel,
And the poet also should know to lead an attack.

Een verzameling van duizend dichters lezend

De oude liefdesdichters bezongen de mooie natuur:
Bergen, sneeuw, wind, bloemen, stroompjes, mist.
Maar moderne poëzie moet van staal zijn
en dichters moeten weten hoe je aanvalt.
 
        Kenneth Rexroth [2]
  (135) 新 出 獄 學 登 山

雲 擁 重 山 山 擁 雲
江 心 如 鏡 淨 無 塵
徘 徊 獨 步 西 峰 嶺
遙 望 南 天 憶 故 人







After Prison a Walk in the Mountains

The clouds embrace the peaks, the peaks embrace the clouds,
The river below shines like a mirror, spotless and clean.
On the crest of the Western Mountains, my heart stirs as I wander
Looking towards the Southern sky and dreaming of old friends.







Even de gevangenis uit, in de bergen

Wolken omhelzen bergen, bergen omklemmen wolken.
Beneden stroomt de rivier als een niet dof te krijgen spiegel.
Alleen, met bonzend hart, loop ik over de Westelijke Bergrug,
staar naar het zuiden, en denk aan mijn vrienden.







Free, I Walk On The Mountain And Enjoy The View

Mountains. Clouds.
More mountains. More clouds.

Far below a river gleams,
bright and unspotted.

Alone, with beating heart,
I walk on the Western Range,

And gaze far off towards the South
and think of my comrades.

         
___ Bronnen:
Ho Chi Minh. Prison Diary. Translated by  Aileen Palmer. Foreign Languages Publishing House, 1966. 3rd edition (1ste druk 1962); vaak herdrukt.
Recensie + aantal van haar vertalingen in:
NN. Ho Chi Minh: From 'Prison Diary''. The Vietnamese leader is also a poet. The Nation, New York, 06-05-1968
https://www.thenation.com/article/ho-chi-minh-prison-diary/

[2] Ho Chi Minh. Famous poems. Translated by Kenneth Rexroth. Allpoetry.com. [S.a.].
https://allpoetry.com/Ho-Chi-Minh

     back up

     Fidel Castro

___
De 'gedichten' van Fidel Castro die Paul Damen in zijn boek afdrukt zijn géén gedichten. Uit de originele publicaties (in Cubaanse kranten) blijkt dat het om bespiegelingen in beschrijvend proza gaat.

Damen heeft van deze prozateksten gedichten gemaakt, door een aantal harde regelafbrekingen aan te brengen. Hetzelfde procédé (een prozatekst tot gedicht hakken) paste hij ook toe bij Kubizeks herinneringen aan Hitler en bij de tekst die is toeschreven aan Erzsébet Báthory.
 

___
Damen, over deze overduidelijke nongedichten (op blz. 320):

"De laatste serie, van Castro, is hoogst merkwaardig. Partijblad Granma presenteerde deze stukjes als 'haiku's'."


We hebben de originele stukken in de Cubaanse kranten gezien, en nee: de teksten worden beslist niet als haiku's gepresenteerd - het is het zoveelste verzinsel van Damen.

Vóór deze vier Castro-teksten plaatste hij nog twee andere teksten, ook weer in dichtvorm. De tweede tekst is oorspronkelijk een bespiegeling, de eerste een brief. In de inleiding schrijft hij daarover:

"Het eerste hier vertaalde stuk staat op talloze websites van Fidel als gedicht, maar is een fragment uit een dichterlijke brief van Fidel van 31 januari 1954 aan zijn minnares Natalia ‘Naty’ Revuelta."

Het is dus géén gedicht, maar een tekst in beschrijvend proza, door Damen wederom in stukken gehalt tot gedicht. En hoewel hij weet dat het géén gedicht is, beschrijft hij het in de inleiding tóch weer als: "Het eerste hier opgenomen gedicht."

Tsja.



  Origineel   'Originele' versie Damen
       
 
[1] Fragment uit brief]

(...) La alegría de una carta no consiste solo en su contenido cuando uno est preso, sino también en la llegada de un sobrecito conocido que se espera con cariño e impaciencia.

Todas las tuyas son siempre amenas, interesantes y gratas; placenteras incansablemente. Sus formas son variadas como esas estrellitas que parecen brillar con luz distinta cada día. Pero si un mismo p rrafo escribieras cien veces me gustaría igual la última que la primera. Mira, ya que hablé de estrellas: en qué se diferencia un rayo de luz de otro rayo de luz? En nada. Y, sin embargo, es siempre un color distinto el que hay en ellos. Un beso es igual a otro beso, pero los amantes no se cansan nunca. Hay frases que son besos. Hay una miel que jam s empalaga. Ese es el secreto de tus cartas. (...)




  La alegría de una carta

La alegría de una carta no consiste solo
en su contenido cuando uno está preso,
sino también en la llegada de un sobrecito
conocido que se espera con cariño
e impaciencia. Todas las tuyas
son siempre amenas, interesantes y gratas;
placenteras incansablemente.

Sus formas son variadas como esas estrellitas
que parecen brillar con luz distinta cada día.
Pero si un mismo párrafo escribieras cien veces
me gustaría igual la última que la primera.
Mira, ya que hablé de estrellas: en qué se diferencia
un rayo de luz de otro rayo de luz? En nada.

Y, sin embargo, es siempre un color
distinto el que hay en ellos.
Un beso es igual a otro beso,
pero los amantes no se cansan nunca.
Hay frases que son besos.
Hay una miel que jamás empalaga.
Ese es el secreto de tus cartas.
       
___
[2] Conductas que no se olvidan

11 de Junio del 2012 16:10:30 CDT

El alemán más revolucionario que he conocido fue Erich Honecker.

Cada hombre vive su época. La actual es infinitamente cambiante, si se compara con cualquier otra anterior. Me correspondió el privilegio de observar su conducta cuando este pagaba amargamente la deuda contraída por aquel que vendió su alma al diablo por unas pocas líneas de Vodka.

Guardo hacia Honecker el sentimiento más profundo de solidaridad.
  Conductas que no se olvidan                 11 junio 2012

El alemán más revolucionario que he conocido fue Erich Honecker.
Cada hombre vive su época.

La actual es infinitamente cambiante, si se compara con cualquier otra
     anterior.
Me correspondió el privilegio de observar su conducta
cuando este pagaba amargamente la deuda contraída
por aquel que vendió su alma al diablo por unas pocas líneas de Vodka.
Guardo hacia Honecker el sentimiento más profundo de solidaridad.






       
 
[3] Deng Xiaoping

Presumía de hombre sabio y, sin duda, lo era. Pero incurrió en un pequeño error.«Hay que castigar a Cuba», dijo un día. Nuestro país nunca pronunció siquiera su nombre. Fue una ofensa absolutamente gratuita.

Junio 14 de 2012

  Deng Xiaoping                 14 junio 2012

Presumía de hombre sabio y, sin duda, lo era.
Pero incurrió en un pequeño error.
“Hay que castigar a Cuba”, dijo un día.
Nuestro país nunca pronunció siquiera su nombre.
Fue una ofensa absolutamente gratuita.



       
 

[4] Lo inimaginable

Los Yogas hacen cosas con el cuerpo humano que escapan a nuestra imaginación. Están allí, ante nuestros ojos, a través de imágenes que llegan instantáneamente desde enormes distancias, a través de Pasaje a lo Desconocido.

Junio 18 de 2012

  Lo inimaginable                 18 junio 2012

Los Yogas hacen cosas con el cuerpo humano
que escapan a nuestra imaginación.
Están allí, ante nuestros ojos,
a través de imágenes que llegan instantáneamente desde enormes
     distancias,
a través de Pasaje a lo Desconocido.

       
 
[5] El universo y su expansión

Respeto todas las religiones aunque no las comparta. Los seres humanos buscan una explicación a su existencia, desde los más ignorantes hasta los más sabios.

La ciencia busca constantemente explicaciones de las leyes que rigen el universo. En estos instantes lo ven en momento de expansión, iniciado hace alrededor de 13 700 millones de años.

Junio 19 de 2012

  El universo y su expansión                  19 junio 2012

Respeto todas las religiones aunque no las comparta.
Los seres humanos buscan una explicación a su existencia,
desde los más ignorantes hasta los más sabios.
La ciencia busca constantemente explicaciones de las leyes que rigen
     el universo.
En estos instantes lo ven en momento de expansión,
iniciado hace alrededor de 13.700 millones de años.





  back up

___ Bron foto: Vanguardia, Villa Clara, Cuba, 14-06-2012.
[1] Fidel Castro. Cartas del Castro. Cartas de Amor. parte II,
Isla de Pinos. Enero 5 de 1954. El Tiempo, 02-03-1997.
http://www.eltiempo.com/archivo/documento/MAM-549991

[2] Inleiding: Conductas que no se olvidan. El líder de la Revolución Cubana se refiere al alemán Erich Honecker, hacia quien guarda «el sentimiento más profundo de solidaridad»
[Vrij vertaald: Gedrag dat ik niet vergeet. De leider van de Cubaanse revolutie herdenkt de Duitse Erich Honecker, aan wie hij de "de diepste gevoelens van solidariteit" bewaart]. Juventud Rebelde [Cubaans dagblad], Havana, Cuba, 11-06-2012.
http://www.juventudrebelde.cu/especiales/fidel-castro/reflexiones/2012-06-11/conductas-que-no-se-olvidan/
[3] Fidel Castro. Deng Xiaopoing. Reflexiones de Fidel. Vanguardia, Villa Clara, Cuba, [14-06-2012].
http://www.vanguardia.cu/reflexiones-de-fidel/30-deng-xiaoping
[4] Fidel Castro. Lo inimaginable. Granma. Órgano Oficial del Comité Cental del Partido Comunista de Cuba.18-06-2012.
http://www.granma.cu/reflexiones-fidel/2012-06-18/lo-inimaginable
[5] Fidel Castro. Deng Xiaopoing. Reflexiones de Fidel. Vanguardia, Villa Clara, Cuba, [19-06-2012].

http://www.vanguardia.cu/reflexiones-de-fidel/37-el-universo-y-su-expansion

    back up

    Ceauceşcu

    Spotkwatrijn op Ceauceşcu door Adrian Paunescu. Door Damen geciteerd op blz. 340.

Origineel Engelse vertaling (a) 2005 Nederlandse 'vertaling' Damen, 2016 Engelse vertaling (b) Constantin Roman
       
Ca toti Boierii mintii intr-un cor
Te-am laudat, Iubit Conducător
Si-ncovaindu-ma adanc din sale
Te-am lins profund, Marite Nicolae.
Like the entire noble gentry ("all boyars") lied in a choir
I praised you, beloved leader
And bending myself deep down to you
I licked you profoundly, Great Nicolae.
Zoals alle bojaren logen in koor,
zo prees ik u, geliefde Conducător,
En terwijl ik diep door de knieën ga,
likte ik uw reet diep, Grote Nicola.
Like all the moral dwarfs, I praised in vain
The ever greatest Clown - The Leader, born-again.
And bending half-way down, I kissed his ass…
May long you live, Beloved Nicholas!

    Bron Engelse vertalingen: Ceaucescu.org, 2000-2005.
    http://www.ceausescu.org/ceausescu_texts/paunescus_poem_in_memoriam.html

    Zie ook: hoe Paul Damen 'zelfstandig' tot Nederlandse vertalingen uit het Roemeens kwam.

    Radovan Karadzic

___ De eerste 'vertaling' van Damen lijkt op het eerste oog eigen werk - maar in tweede couplet wordt duidelijk wat de brontekst van Damens bewerking was: de BBC-vertaling uit 2005. In de andere gedichten zijn de overeenkomsten nog veel duidelijker te zien.

  Origineel (volgens Damen) Engelse vertaling BBC, 2005 (b) Nederlandse 'vertaling' Damen, 2016
___      
  Сарајево

Ја чујем како несрећа заиста корача
претворена у бубу – кад дође час:
смрвиће бубу ко што трошног певача
мрви тишина и претвара га у глас.

Изгара град као тамјана грумен,
у томе диму и наша свест вијуга.
Клизе градом празна одела. Румен
мре камен, узидан у куће. Куга!

Спокој. Чета оклопних топола
у себи маршира увид. Агресор
ваздух по нашим душама кола
и час си човек а час ваздушни створ.

Ја знам да је све ово припрема јаука:
шта спрема црни метал у гаражи?
Гле – како страх претворен у паука
по своме компјутеру одговор тражи.

SARAJEVO

I hear the misfortune threads
Turned into a beetle as if an old singer
Is crushed by the silence and turned into a voice.

The town burns like a piece of incense
In the smoke rumbles our consciousness.
Empty suits slide down the town.
Red is the stone that dies, built into a house. The Plague!

Calm. The army of armed poplar tree
Marches up the hill, within itself.
The aggressor air storms our souls
and once you are human and then you are an air creature.

I know that all of these are the preparations of the scream:
What does the black metal in the garage have for us?
Look how fear turned into a spider
Looking for the answer at his computer.

Sarajevo

Ik hoor hoe onheil echt marcheert
en dan een tor wordt – tot de tijd
hem plet, als zanger uitrangeert,
zijn stilte breekt, zijn stem bevrijdt.

De stad brandt als een wierookvat,
in geest meandert rook, gestrest.
Leeg glijden pakken door de stad.
Rood sterft de steen in huis. De pest!

Rust. Pantsermars van populieren
stormt inzicht in. Agressorlucht
bestormt de ziel. Soms zijn we dieren
van lucht, dan weer in mens gevlucht.

Ik weet, dit wordt het grote huilen:
wat brengt garage’s zwartmetaal?
Zie – angsten tot een spin verzuilen
die zoekt naar antwoord, digitaal.
       
    Engelse vertaling vóór 2005 (a)  
  Збогом, атентатори

Збогом, атентатори, аорте господe
Тако ће, изгледа, прскати без мене.
И последњу шансу да се окрвавим
Ја пуштам да оде.
На прастаре јавке све се чешће јавим,
И надгледам како планине зелене.

Збогом, атентатори, долази ми ретка
Мис(a)о о постању. О познању неба.
А крв, реч ружна, пргава и прека,
Љути Милутина, уснулога претка,
Благог и у смрти, ко у доба поста.
диже се из гроба, ко из прапочетка,
Наивна и проста,
Његова љубав прем потоцима
И корици хлеба,
Што му беху доста.

Његов бри`жи поглед према потоцима,
према небесима, неначтим, целим,
Захвата и мене.

Ја ваше лудило не могу да делим!

Изгубљена браћо, то нас време проба.
У главаре света пуцајте без мене!
Сулуди другари. Гавранови века.
Свет је на путељку, без снаге и вере,
Без мете и метка.

У ваздуху је распадање доба,
У пометенију ђаволи се жене.
Ја разбирам спутње, страхујем без мере
За светлост неба и за лета ретка.
Збогом, атентатори, срушена је међа
Међу световима
И узалуд бруји, место срца, стршљен.
Историја нам је окренула леђа.
У шта да се пуца?
Ко октопод, доба крије главни пршљен,
И ближи се зима
С белим сметовима.
(-)

Goodbye Assassins, it seems from now on
The gentlefolks' aortas will gush without me.
The last chance to get stained with blood
I let go by.
Ever more often I answer ancient calls
And watch the mountains turn green.

Goodbye, assassins, a rare thought of
genesis enters my mind. Of knowing the heaven.
And blood, that ugly word, violent and dark,
Angers Milutin, the ancestor asleep,
gentle even in death, as if in times of fasting.

From the grave, as if from the primeval beginning,
Innocent and simple,
His love rises toward streams,
A piece of bread,
Which sufficed him.

His thoughtful gaze at the streams,
The heavens, unbroken, total,
Takes in me as well.
I cannot share your madness!

Lost brothers, time puts us to the proof.
Shoot the heads of the world without me!
Insane mates. The century's ravens.
The world travels a narrow path,
Without strength or belief, a target or a bullet.
The papers ooze the age lymph;
Confused the devils get married.

I detect forebodings, fear excessively
For the heavens' light and the rare summers.

Goodbye, assassins, the boundaries between
The worlds are trampled
Instead of the heart, a hornet drones in vain.
History turned its back on us.
What should one shoot at?
Like an octopus, the age hides its vertebra,
And the winter approaches
With white drifts.
Vaarwel, moordenaars

Vaarwel, moordenaars, de aorta’s van de adel
zullen, denk ik, ook wel zonder mij spatten.
De laatste kans op doordrenking met bloed,
ik laat het lopen.
Des te meer geef ik toe aan oeroude kreten
en hou in de gaten hoe de bergen weer groen worden.

Tot ziens, moordenaars, mij valt zeldzaam in
een idee van nieuwgeboorte, het kennen van de hemel.
Dat bloed, vreselijk woord, gewelddadig en donker,
Milutin kwaad maakt, de slapende voorvader,
zelfs nog edel in dood, als in tijden van vasten.
Uit het graf, als in het eerste begin,
naïef en eenvoudig,
komt zijn liefde overeind voor stromen
en de korst van een brood,
was afdoende voor hem.

Zijn bedachtzame blik naar de beken,
hoog in de hemel, intact en totaal
neemt mij ook voor hem in.

In uw gekte ga ik niet mee!

Verloren broeders, de tijd neemt je de maat op.
Schiet de heersers van de wereld maar zonder mij af!
Geschifte gezellen. Raven van de eeuw.
De wereld bereist een smal pad, zonder kracht of geloof,
een doel of een kogel.

In de lucht hangt vervaltijd,
verwarde duivels trouwen met vrouwen.

Ik voorzie de tekenen, vrees zonder weerga
voor het licht van de hemel en zeldzame zomers.

Tot ziens, moordenaars, met voeten getreden
zijn de grenzen tussen werelden
en vergeefs gonst een horzel in plaats van het hart.
De geschiedenis keerde haar rug toe.
Op wat valt dan nog te schieten?
Als een octopus zijn tijd, ruggenwervel, binnenhoudt
en de winter nabij komt
       
    Engelse vertaling BBC, 2005 (b)  
       
  Лудо Копље

Одмери своје кораке свој замах руке
то копље што шаљеш лудо је
што чекају пуни безимља и безимља

Нешто попут језе грезди се у теби
то копље та испружена рука сија у твојој мисли
ти осећаш тај убитачни метал њерово присуство
ти не мислиш о њему и оно што је још увек метал
мислиш о њему и напушта те као надметал
као метал што живи што није метал
а та разллика је довољан разпог да постане ниска догаћаја

Оно пределе невићене на својy витку змијолику кичму ниже
оно се мења и при том блиста
прети ли или светлуца ради лепоте
заљубљено у оштрицу која је сама за себе

Доведено до лидила мислећи о својој намени постаје херој
као пред понором пред неповратом једилим што му остаје

Кликтаво с времена на време а успут сморено и рањиво
оно се увек враћа теби напуштеном
порушено новим сазнањем

Одмери своје кораке свој замах руке
то копље што шаљеш лудо је
предели што чекају пуни безимља и безимља

MAD SPEAR

Measure your steps, your hand's twists
That spear you throw is mad
The landscapes awaiting it are full of no names and no reason.

Something like a chill is nesting within you
That spear, that stretched arm, glows in your head
You feel that mortal metal, its presence
You don't think of it and it is still a metal.

You think of it and it leaves you as super metal
As metal which lives but is no metal
And the difference is reason enough to become a set of events.

It sets landscapes unseen to its serpent-like spine
It changes and glows while doing it
Does it only threaten or glisten for its beauty's sake
Full of love for the blade which is itself?

Brought to madness thinking about its purpose
And becomes a hero
Before the gap, before the irreversible one that stays.
Twittering from time to time and also tired and vulnerable
It always returns to your abandoned self
Devastated by the new finding.

[Laatste couplet is bij Damens versies herhaling
van het eerste, in de Engelse versie staat het
niet herhaald
].


Gekke speer

Meet je stappen, volg de draai van je hand
naar de speer, die gek is te gooien
ze wachten erop zonder namen of reden.

Een soort koude angst nestelt zich in je
die gestrekte hand gloeit nog na in je geest
je voelt het dodelijke metaal, dat het aanwezig is
je denkt er niet aan, toch blijft het metaal
en denk je er wel aan, verlaat het je als supermetaal
als metaal dat leeft maar geen metaal is
en het verschil is genoeg voor een reeks incidenten.

Het maakt ongezien landschappen tot reptielachtige ruggengraat
het verandert en gloeit terwijl het dat doet
bedreigt het alleen maar of glittert het uit schoonheid
vol liefde voor het mes dat het zelf is?

Gek gemaakt door doeldenken, wordt het een held
voor het gat, niet omkeerbaar dat blijft.

Van tijd tot tijd trillend maar verveeld ook en kwetsbaar
keert het altijd terug naar je verlaten zelf
kapot van nieuwe kennis van zaken.

Meet je stappen, volg de draai van je hand
naar de speer, die gek is te gooien,
een landschap dat wacht zonder namen of reden.
       

___ (a) Richard Jackson, One Word Against Another: Political Poetry in the Former Eastern. UT Chattanooga.
Block, http://web.archive.org/web/20080620225209/http://www.utc.edu/Academic/English/pm/polpoet.htm
Geciteerd in:
Jay Surdukowski. Is Poetry a War Crime? Reckoning for Radovan Kardzic the Poet-Warrior. Michigan Journal of International Law. Volume 26, Issue 2. University of Michigan Law School, 2005.
http://repository.law.umich.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1232&context=mjil
(b) Excerpts. Karadzic's poems. [Translated by ? ]. BBC News, London, 18-10-2005.
http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/4353554.stm

    back up

     Osama bin Laden

  Origineel (volgens Damen) Engelse versie - vertaling UC Davis?, 2008 [a] Damens 'vertaling', 2016
   
____

(-)

Tomorrow, William, you will discover which young man [will] confront your brethren,
who have been deceived by [their own] leaders.

A youth, who plunges into the smoke of war, smiling
     He hunches forth, staining the blades of lances red
May God not let my eye stray from the most eminent
     Humans, should they fall, Djinn, should they ride
[And] lions of the jungle, whose only fangs
     [Are their] lances and short Indian swords
As the stallion bears my witness that I hold them back
     [My] stabbing is like the cinders of fire that explode into flame
On the day of the stallions’ expulsion, how the war-cries attest to me
     As do stabbing, striking, pens, and books.




(-)

Morgen, William, zult u ontdekken;
welke jongeman tegenover uw broeders zal staan, die zijn misleid door hun leiders.

Een jongeman, die in de rook van de oorlog ondergedompeld, bleef glimlachen;
hij ging door op wat hem inviel, de bladen van lansen rood kleurend,

Moge God mijn oog niet afhalen van de meest eminente mensen,
als ze zouden vallen, moeten Djinns uitrijden,

En leeuwen van de jungle, wier enige hoektanden;
hun lansen en korte Indische zwaarden zijn

Terwijl de hengst mijn getuige is dat ik hen inhoud,
is mijn steken als de vuursintels die vlammend exploderen.

Op de dag dat de hengsten uitrijden, zullen de strijdkreten mij bevestigen;
net zoals steken, slaan, pennen en boeken.
    [b]  
   

In Aden, the young man stood up for holy war and destroyed a destroyer feared by the powerful,

Your brothers in the East prepared their mounts, and Kabul has prepared itself,
and the battle camels are ready to go
A destroyer: Even the brave fear its might. It inspires horror in the harbor and in the open sea.
She goes into the waves flanked by arrogance, haughtiness and fake might.
To her doom she progresses slowly, clothed in a huge illusion.
Awaiting her is a dinghy, bobbing in the waves, disappearing and reappearing in view.

 

In Aden werden jongemannen ingezet voor de strijd; daar verwoestten ze het
schip van onrecht zo grondig

jullie broeders in het oosten hebben de paarden gezadeld; en ook Kaboel staat
klaar en hun edele strijdkamelen zijn rank.

dat zelfs de mensen die normaal geweld plegen, er bang van waren; het jaagt jou
vrees aan als het voor anker ligt en het de open zee opgaat,
het splijt, terwijl ze hun strijdkamelen begeleiden en aansporen, de hoge golven;
geflankeerd door arrogantie, domheid, onervarenheid en namaakkracht,
snel op haar natuurlijke dood varend; zich omringend met leugenachtige
verbeelding
tot het ten onder gaat, en haar wacht een bootje waarmee de golven spelen, dat
met de golven komt en daarna weer in het licht verschijnt,

____ [a] Carolyn Kellogg. Jacket Copy. Osama bin Laden, poet. Los Angeles Times, 25-09-2008.
http://latimesblogs.latimes.com/jacketcopy/2008/09/osama-bin-laden.html

[b] Tracy Connnor and Post Wires. Bin Laden: Cole poetic justice. New York post, 02-03-2001. Bron: 'a Saudi newspaper'.
http://nypost.com/2001/03/02/bin-laden-cole-poetic-justice/

    back up

____ Saddam Hussein

Paul Damen: "Medio maart 2003, bij het begin van de Amerikaanse inval, vuurde Saddam in een televisiespeech zijn troepen aan met een gedicht, hier als eerste vertaald."

Damen bedoelt hier dat het de eerst getoonde Saddam-vertaling in zijn boek is. Of het ook echt van Saddam stamt?

The Guardian, 21 maart 2003: "Abd al-Muna'im Ramadan, an Egyptian poet, said that it was more likely to have been composed by Abd al-Razik abd al-Wahid, an Iraqi poet and former newspaper editor, who is a supporter of the Baghdad regime."

 

____ Engelse vertaling, Guardian, 2003 [a] Damens versie 2016 Engelse vertaling, Sam Dagher & Baghdad Bureau, 2009 [b] Engelse vertaling, BBC, 2003 [c]
         
 

Unsheath your sword without fear, without hesitation,
Unsheath your sword and let Saturn bear witness,
Unsheath your sword, the enemy is smouldering,
No one can (intrigue) him but a prudent hero,

Saddle the horses and unleash them,
For in their wedding there is hope,
Let the lightning echo at the night of fire,
So that truth appears and injustice is defeated,

Shine, in the face of darkness as it turns deeper,
Torches, whereas the frail and the weak,
Spark your lighter and keep the fire glowing
Feared by the subservient vile,

Draw your sword and make it gleam,
No winner but the determined man,
Make the banner fly on each pole,
Pray to God, the wound will heal

Trek je zwaard uit de schede, zonder vrees, zonder dralen!
Trek je zwaard uit de schede, laat Saturnus getuigen.
Trek je zwaard uit de schede, de vijand loopt te hoop,
niets weerhoudt hem beter dan een slimme held.

En zadel de paarden, en laat hun teugels vieren
zoals ze willen, want in hun manen schuilt hoop,
laat de bliksem echoën in vuurvolle nachten
zodat waarheid verschijnt waar onrecht de vlucht neemt.

En laat in het zicht van het neerdalend donker
je fakkels flitsen bij zwakken en schurken,
haal over die trekker en hou het vuur gloeiend,
gevreesd als het is door de onderdanige fielt.

Steek je zwaard in de lucht en zie toe dat het flikkert,
geen betere winnaar dan een vastberaden geest,
laat je vaandel vrij wapperen aan alle masten,
en bid dan tot God dat de wond weer geneest.
Unsheath your sword, no fear and trepidation
Unsheath your sword, let Saturn bear witness
Unsheath your sword, the enemy is massing
Nothing will stay him except the wise hero

Saddle the horses and let them charge
As they desire, for in their manes lies hope
Let the lightning shatter the depth of the night into flames
Until truth shines through and tyranny crumbles

When darkness falls, light torches in the deep of the night
Wherein the frail and the weak quiver half-blind
Press the trigger Keep the fire glowing
so it is feared by the cowed, debased and vile

Unsheath your sword, let it lose its luster
None but the forceful claims his right
Raise a standard on every staff
Pray God for every wound to heal

Unsheathe your sword, fearless and intrepid.
Unsheathe your sword so that Saturn might witness it.
Unsheathe your sword because the enemy has massed his forces.
Only the sound-minded heroes will wipe them out.

Prepare your horses and give them free reins
because they bring hope.
Let lightning brighten the dark skies
until the true path is revealed and oppression is wiped out.

Kindle up the fire in the darkness with torches,
to make the blind and stammering see his path.
Keep the fire on and make
the ignominious and submissive fear it.

Unsheathe your sword and let it shine;
only the real man will win his rights.
Raise your banners on every pole
and pray to God to heal the wounds

    back up

____
De regelafbrekingen in de Engelse versies zijn bij de bronvertalingen anders dan hier getoond om het plagiaat duidelijker te maken.

[a] Brian Whitaker. Defiant Saddam broadcasts poetic vow to crush the enemy. The Guardian, 21-03-2003.
https://www.theguardian.com/world/2003/mar/21/iraq.brianwhitaker1
[b] Sam Dagher & Baghdad Bureau. Poetry 2003-2009. At War. Notes from the front lines. 16-04-2009.
https://atwar.blogs.nytimes.com/2009/04/16/
poetry-2003-2009/comment-page-1/?_r=0

[c] BBC Monitoring, Saddam Hussein's address: text. BBC News, 20-03-2003.
http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/2867235.stm


 

back up

____ Van het derde Saddam-gedicht dat Damen toont (Saddam zou het geschreven hebben in zijn dodencel) bestaat een bekende Engelse vertaling, maar die beslaat slechts de helft van het origineel.

Delen van die Engelse vertaling heeft Damen naar het Nederlands bewerkt (die zijn in blauw aangegeven); waar hij de andre fragmenten vandaan heeft gehaald is (nog) niet bekend.


  Arabische origineel volgens Damen Damens Nederlandse 'vertaling' [a]
____      
 





Laat je ziel vrij. Het is mijn zielsverwant en jij de geliefde ervan.
Geen huis kon mijn hart zo beschermen als jullie.
Was jij dat huis, dan zou je haar dauw zijn,
jij bent de rustgevende wind,
mijn ziel wordt verkwikt en groen door jou,
onze partij bloeit als een tak die weer groen wordt,

pijlen doen de ogen van de vijanden bloeden voor ons volk, waaruit parfums opstijgen,
maar behandeling geneest niet, integendeel, blinkende witte zwaarden zijn de remedie.

De onheilsraaf kraaide en bunzingen antwoordden hem,
iedereen is een vreemde van ons roemrijke land.
Zij zetten valstrikken op en gingen daarmee op hun nachtelijke reis
met degenen bij wie blaam en schande is.
En enkel de hoogmoedige met enkel ruwe omgangsvormen
wordt door hen overwonnen.
Maar we zullen hen breken zoals roest ijzer aanvreet,
als een zondaar opgevreten door zijn eigen valstrikken.
Onze zielen voelden nimmer zwak, maar zijn sterk geworden,

de wegen kennen ons en beschuldigen hen.
O toehoorder, als je dit overbrengt, breng het dan waarheidsgetrouw over.

In onze harten zijn er geen littekens in onze vastbeslotenheid
en niet zwak maar juist twee keer zo standvastig werden wij.
In de positie van de roem worden de zielen welriekend
en veranderen zij en komen meer overeen met hun grootse daden.
Op de toppen ervan zijn er geen duizend die het goede zoeken,
mensen die hun kans afwachten, opportunisten, invasieplegers,
tussen onaanvaardbaar vreemd en verborgen bedekt.

De vijand dwong vreemden in onze zee
en wie hen helpt zal gaan weeklagen.
Naar die wolven hebben we hier onze borst gekeerd,
we zullen niet beven voor de voetstappen van het beest.
We zullen de moeilijkste uitdagingen bevechten
– hoe zal het ze vergaan onder die druk? –
en het terugslaan als God het wil.


Hij kiest uit onze kracht, onze harten een laaiend vuur.
We zien dat ze groen zijn ook als ze bewegen,
zodat ze vallen, en terwijl de nachtegaal over hen zingt
wedijverden onze paarden met die van de vijanden.
Sommige pijlen missen en andere van ons raken juist doel.
Vier hun teugels, door hen hinniken paarden in galop.
Alleen daardoor worden de harten welriekend.
O volk, jullie hoop in ons zal nooit beschaamd worden.

En bij rampen is onze partij de leidende
met een leger dat niet wegdook voor onze vijanden,
met precisie, die niet weggaat ook al zou de vijand afwezig zijn.
Ik offer mijn ziel voor uw belang en onze natie,
bloed stroomt immers goedkoop in moeilijke tijden.
Als wij naar voren komen, knielen of keren wij niet om
.
Zowel wij als jullie zijn van adel, superieur ten opzichte van de vijanden,
ieder van u zou van mijn bloed kunnen afstammen,
van pure komaf, in deze stoffige dagen van alle soorten strijd.

Unbind it

Unbind your soul. It is my soul mate and you are my soul’s beloved.
No house could have sheltered my heart as you have
If I were that house, you would be its dew
You are the soothing breeze
My soul is made fresh by you
And our Baath Party blossoms like a branch turns green.

The medicine does not cure the ailing but the white rose does.
The enemies set their plans and traps
And proceeded despite the fact they are all faulty.
It is a plan of arrogance and emptiness
It will prove to be nothing but defeated
We break it as rust devours steel
Like a sinner consumed by his sins
We never felt weak
We were made strong by our morals.

Our honorable stand, the companion of our soul,












The enemies forced strangers into our sea
And he who serves them will be made to weep.
Here we unveil our chests to the wolves
And will not tremble before the beast.
We fight the most difficult challenges
And beat them back, God willing.

How would they fare under such strains?
All people, we never let you down
And in catastrophes, our party is the leader.
I sacrifice my soul for you and for our nation
Blood is cheap in hard times
We never kneel or bend when attacking

But we even treat our enemy with honor. ...













_____ [a] Engelse vertaling:
NYT. Hussein Poem: Baathists bloom, enemy is hollow. New York Times, 04-01-2007.
http://www.nytimes.com/2007/01/04/world/middleeast/04stext.html

Inhoud van Damens inleiding lijkt deels afkomstig uit:
Marc Santora and John F. Burns. From Hussein, a florid farewell to the iraqi people. SPiegel Online, 04-01-2007
http://www.spiegel.de/international/saddam-s-last-poem-from-hussein-a-florid-farewell-to-the-iraqi-people-a-457719.html

Notes

Associated Press. Saddam writes poetry, gardens in prison. NBC News, 26-07-2004.
http://www.nbcnews.com/id/5517617/ns/world_news-mideast_n_africa/t/saddam-writes-poetry-gardens-prison/#.WHivvvnhDIU

(AP) Saddam guards describe his diritos habit. [interview met Sean O'Shea en Jonathan "Paco" Reese. NBC News, 20-06-2005.
http://www.nbcnews.com/id/8288955/ns/world_news-mideast_n_africa/t/saddam-guards-describe-his-doritos-habit/#.WHixl_nhDIU

(AFP). Captive Saddam wrote love poems: FBI agent. Al Arabiya News, 15-11-2007
https://www.alarabiya.net/articles/2007/11/15/41702.html

Ant Gray. Saddam's poetry. Make your own rabbithole. 11-01-2016.
http://makeyourownrabbithole.com/blog/2016/1/11/saddams-poetry

[NN] Iraq Pulse. Iraqi folk poets face criticism. Al Monitor, 2015.
http://www.al-monitor.com/pulse/originals/2015/01/iraq-folk-poems-political-parties.html

    back up

_____ Khomeini (1902-1989)

"Eén wedstrijd heeft Iran in elk geval al ruim gewonnen: het onthoofdt meer staatsburgers per hoofd van de bevolking dan elke andere staat. In 2015 waren dat er 1084 – dat is een gemiddelde van drie per dag, en meer dan in de kwarteeuw ervoor en onder het schrikbewind van Khomeini." - Damen, 2016.

"According to Amnesty, the methods of execution used in Saudi Arabia in 2014 were beheading and via firing squad, while in Iran those sentenced to death are hanged. Some public executions are carried out in both countries." - The Guardian, 2016



_____ Origineel volgens Damen Damens Nederlandse bewerkingen van Engelse vertalingen, 2016 Vertalingen van Dr. Ghulam-Rida A'wani en Dr. Muhammad Legenhausen, 1991
       
  Koortsige ogen...

O, mijn geliefde! Ik ben verslingerd aan de moedervlek op je lip!
Ik zag je koortsige ogen, en werd zelf een patiënt!

Ik ben buiten mezelf, op de trom slaand: ‘ik ben de Waarheid!’
En net zoals Mansur al-Hallaj geef ik me op voor de galg.


Liefdesverdriet zette mijn ziel zo in vuur en vlam
dat ik doodziek ben van mezelf, en de hele bazaar het weet.

Gooi de cafédeuren dag en nacht voor mij open
want ik ben de moskee en priesterschool moe en spuugzat!

Ik scheurde het hypocriete kleed van de asceet van mijn lijf,
trok de kleren van de kroegzoeker aan, en werd werkelijk bewust.

Die muezzin kwelde me zo met zijn gepreek
dat ik mijn heil zocht bij iemand, innerlijk rechtop maar van buiten liederlijk.

Laat me met mijn zoete herinnering aan de tempel,
ik, die ontwaakte door de hand van het idool van het wijnhuis!

Languid Eyes

O Friend, I have become captivated by the mole over your lip.
I have seen your languid eyes and I have become sick.

I have departed from myself, beating the drum of “I am the Truth!”
I have become like Mansur, a buyer of a hanging rope.

And of self and world and place he surely must be negligent.
For all those who have lost their hearts knowledge is a curtain, a curtain,

Those who from curtains would depart, are those whose ignorance is certain.
The lover floats upon a sea of nothingness because of zeal,

Those who in the darkness stand, are without news upon the strand.
When from the gnostic realm I came, I saw all that had been in vain,

All that we'd heard or studied of,
was vain, after I came to love.



  Het kleed verscheuren

Ik bedel om een beker wijn uit de handen van de geliefde.
Bij wie kan ik dit geheim kwijt, waar moet ik heen met mijn verdriet?

Ik verspeelde een leven in de hoop het gezicht van de geliefde te zien,
ik ben de mot om de vlam, de wierook van wijnruit die verloren gaat in het vuur.

Kijk naar mijn vlekkige mantel en het gebedsmatje van de hypocrisie,
kan ik die aan stukken scheuren bij de deur van het wijnhuis?

Als de geliefde mij maar één slokje toestond van de beker van liefde,
dan zou ik dronken de banden van het bestaan loslaten.

Oud als ik ben zou één knippering van die ogen me weer jong maken.
Dus gun me die gunst, en ik verlaat dit aardse bestaan.

The Jug of Love *

I am a supplicant for a goblet of wine from the hand of a sweetheart.
In whom can I confide this secret of mine, Where can I take this sorrow?

I have lost my soul in despair of seeing the face of the Friend.
I am the rue whose burnt scent fills the air; I am the moth 'round the candle.

I have a filthy robe and prayer mat with which I pretend,
which at the door of the tavern I would rend.

From the jug of love just a sip from the Friend
and drunk I'll strip my soul from the robe of existence.

I have become old, but with just a glance or nod I'd be young.
So, please let me go from the little house of the horizons.

 
Liefdeswijn

Ik ben een kroegloper, vraag mij absoluut niet naar mijn geliefde.
Ik ben stomdronken, verwacht van mij geen samenhangend verhaal, dat niet.

Ik ben enkel bezig met mijn eigen blindheid en ellende,
dus verwacht van een blinde geen inzicht of visie, dat niet.

Jouw koortsige ogen hebben mij koortsig gemaakt,
dus verwacht behalve geraaskal geen zinnig woord, dat niet.

Als je een dronken derwisj ziet, vraag hem nooit
naar wijsheid, filosofie of één samenhangende soera, dat niet.

Ik ben dronken van jouw liefdeswijn, dus verwacht van zo’n zatlap
geen nuchter advies van een man van de wereld, dat niet.

The Wine of Love

I am a hunter of taverns, don't ask me about the Beloved.
I am dumb, so from the dumb, and distracted don't ask for an oration.

I'm preoccupied with my own blindness and wretchedness,
So from the blind don't ask for sight and vision.

Your languid eyes have brought on my own languor,
So don't ask from one so smitten for aught but delirious ravings.

Don't consort with a wandering dervish, but if ever you do,
Never ask him about wisdom, philosophy, scripture, or of the sayings of the Prophet.

I am drunk with the wine of Thy love, so from such a drunkard
Don't ask for the sober counsel of a man of the world.

_____    
  Bronnen:

George Arnett. Executions in Saudi Arabia and Iran - the numbers. The Guardian, 04-01-2016.
https://www.theguardian.com/news/datablog/2016/jan/04/executions-in-saudi-arabia-iran-numbers-china

Engelse vertalingen: Dr. Ghulam-Rida A'wani en Dr. Muhammad Legenhausen. The Wine of Love, Mystical Poetry of Imam Khomeini. The Institute for Compilation and Publication of Imam Khomeini's Works. 1991.
https://www.al-islam.org/wine-love-mystical-poetry-imam-khomeini
- Languid eyes - In de originele Engelse vertaling zijn de regels anders afgebroken
De hier getoonde versie hanteert de afbrekingen in Damens versie, zodat de overeenkomsten
duidelijker zichtbaar zijn.
Het twee overeenkomstige gedeelten zijn in blauw aangeduid -het gedeelte dat bij Damen op het blauwe gedeelte staat is hoogstwaarschijnlijk van elders 'geleentjebuurd', áls het niet uit Damens duim stamt.
https://www.al-islam.org/wine-love-mystical-poetry-imam-khomeini/ghazal-poetry#languid-eyes
- The Jug of Love - In de originele Engelse vertaling zijn de regels anders afgebroken
De hier getoonde versie hanteert de afbrekingen in Damens versie, zodat de overeenkomsten
duidelijker zichtbaar zijn.
https://www.al-islam.org/wine-love-mystical-poetry-imam-khomeini/ghazal-poetry#jug-love

- The Wine of Love:
https://www.al-islam.org/wine-love-mystical-poetry-imam-khomeini/ghazal-poetry#wine-love

 
     
    back up
_____ Versie op Mussolini-site Google Translate Damens versie*  
   
  La preghiera del pane



Amate il pane
cuore della casa,
profumo della mensa,
gioia del focolare.

Rispettate il pane:
sudore della fronte,
orgoglio del lavoro,
poema di sacrificio.

Onorate il pane:
gloria dei campi,
fragranza della terra,
festa della vita.

Non sciupate il pane:
ricchezza della Patria,
il più soave dono di Dio,
il più santo premio
alla fatica umana.

Het brood gebed



Hou van het brood
hart van het huis,
geur van de cafetaria,
vreugde van de haard.

Respecteer het brood:
zweet van het voorhoofd,
Trots van het werk,
gedicht van opoffering.

Eer het brood:
glorie van de velden,
geur van de aarde,
viering van het leven.

Verspil het brood [niet]:
rijkdom van het Vaderland,
de zoetste gave van God,
de heiligste prijs
menselijke inspanning.

Viering van het brood

ITALIANEN!

houd van het brood
hart van het huis
geur van de tafel
vreugde van de haard.

eerbiedig het brood
zweet van het voorhoofd
trots van het werk
gedicht van het offer.

schenk het brood eer
glorie van de velden
geur van de aarde
viering van het leven.

gooi geen brood weg
rijkdom van het vaderland
het zoetste geschenk van God
de meest heilige beloning
voor de menselijke inspanning.

 

_____
* Mussolini zou deze tekst, getiteld 'Het gebed van het brood', ter gelegenheid van de Nationale feestdag voor de viering van de dagen van het brood, 14-15 april 1928, geschreven hebben.

Althans, of het daadwerkelijk van zijn hand stamt, daarover bestaat ook twijfel. Volgens dit krantenbericht is het geschreven door Arnaldo Mussolini, broer van.
Il vero autore della poesia. "Inno al pane". Corriere della Sera, 02-12-2000.
http://www.corriere.it/solferino/montanelli/00-12-02/02.spm

De Italiaanse versie is de versie zoals we die op vele Italiaanse sites aantroffen. De hier getoonde versie stamt van:
http://benitomussolini.altervista.org/mussolini-e-la-preghiera-del-pane/

In Bloemen van het kwaad heeft Damen het tweede en derde couplet omgewisseld en het gedicht van een fantasietitel voorzien. Ook heeft hij tussen de titel en het eigenlijke gedicht het woord 'Italianen' ingevoegd.



    back up


    Examples how translations by different translators of the same poem differ:

In de 'David Reid Poetry Translation Prize (2006-2011)' bogen zich jaarlijks bijna twintig vertalers onafhankelijk van elkaar over één klassiek Nederlands gedicht. Wat in de verschillende versies direct opvalt zijn de grote verschillen.

Om dat extra te benadrukken worden onderstaand het beginfragment van een van 's Nederlandse bekendste gedichten, 'Herinnering aan Holland' van H. Marsman, en een aantal van de vertalingen getoond.

Zie voor alles over de 'David Reid Poetry Translation Prize én de verschillende gedichten met de tientallen vertalingen:
http://subtexttranslations.com/drptp/drptp.html

    'Herinnering aan Holland'          
               
    Denkend aan Holland
zie ik breede rivieren
traag door oneindig
laagland gaan, (...)

H. Marsman (1899-1940)
Thinking of Holland
I see wide-flowing rivers
slowly traversing
infinite plains, (...)

Paul Vincent, 2006
Thinking of Holland
I see broad lazy rivers
flowing through infinite
low-lying land, (...)

Renée Delhez, 2006
Thinking of Holland
I see broad rivers going
a slow pace through
endless low land, (...)

Jean Hellwig, 2006
Thinking of Holland
I see wide rivers
flowing slowly
through low-lying land, (...)

David Colmer, 2006
 

  back up

    Possible indicators of plagiarism in poetry translation

John Irons, professioneel poëzievertaler en plagiaatspecialist, heeft in de loop der jaren een aantal overeenkomsten in verschillende plagiaatgevallen op het gebied van poëzievertalingen ontdekt. Die overeenkomsten zijn zo sterk dat ze als mogelijke indicatoren voor plagiaat gezien kunnen worden. Irons:

Since poetry is divergent rather than convergent in its use of language (denotation and unambiguity are often less important in poetry than associations and ambiguities), it would be surprising to find long strings of identical words in two original translations of a poem. So the indicator here would be:

• a high percentage of identical strings of words

In order to mask plagiarism, the plagiarist will often resort to shifting syntactic units into different positions in the sentence and/or substituting synonyms for certain words.

• shifting of position of syntactic units
• synonymn substitution

If the original translator has chosen either an unusual word/expression or to opt for a different word for other reasons, the plagiarist often has unwittingly copied this.

• the copying of unexpected words or expressions

If the plagiarist is ignorant of (the finesses) of the original language, these synonyms often deviate from the main denotation of the original word, or are stylistically wrong.

• deviation of meaning/style

Furthermore, a lack of understanding of the original means that the changes mark an incorrect shirt of emphasis, or even complete omissions

• incorrect shift of emphasis/omissions

Deze gevallen doen zich allemaal voor in Paul Damens 'vertalingen'; met betrekking tot diens vertalingen van eerder vervaardigde Engelse vertalingen uit het Chinees.

     back up

   
Plagiarism is a crime


Als plagiaat geschiedt met materiaal waar auteursrechten op zitten, is dit een schending van het auteursrecht/copyright van de vertalers. Dat recht geldt tot 70 jaar na de dood van de makers.

De wetgeving op dit gebied is helder:

"These offences [= copyright infringement - dat is wat plagiaat óók is] are punishable by a maximum of two years imprisonment (...) maximum fine of 50.000 pounds.**
In Nederland is de wetgeving en bestraffing vrijwel identiek – omdat deze voortvloeit uit de Berner conventie van 1886 – waarop de internationale Auteursrechtenwetgeving gestoeld is.

Voor Nederland:
http://wetten.overheid.nl/BWBR0001854/EersteBoek/TitelII/Artikel23/
geldigheidsdatum_06-12-2015

Voor het Verenigd Koninkrijk:
https://www.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/
file/446515/Changes_to_penalties_for_online_copyright_infringement.pdf

De wet betreffende auteursrecht etc. is te vinden op:

77. Copyright, Designs and Patents Act 1988
http://www.legislation.gov.uk/ukpga/1988/48/section/77 (en volgende secties).


  
     back up

    Bronnen = Sources = Quellen


http://subtexttranslations.com/drptp/drptp.html

     back up