Florence. The NIOD aquarel. Droog - online periodiek voor droge feiten

DROOG

HOME

UITGEVERIJ

UTRECHT

FONDS

versie: 6 januari 2018 - NIOD-begin | beginpagina Droog

The Rodolfo Siviero Collection

Florence - 20 alleged Hitlers

Intro

1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11

12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18 - 19 - 20

The watercolors exhibited in Rome 1954 and Florence 1984

In de zomer van 1984 werd in het Palazzo Vecchio in Florence een grote tentoonstelling gehouden, bestaande uit kunstwerken die door Duitse nazi's in de oorlog uit Italië waren geroofd, samen met twintig aan Hitler toegeschreven aquarellen; zestien stadsvoorstellingen van Wenen en vier van München.

Dit was de tweede keer dat deze 'Hitlers' tentoongesteld werden:

1954

In het Venetiaanse Paleis te Rome worden twintig 'Hitlers' -zestien Weense en vier Münchener stadsgezichten - enige tijd geëxposeerd.

Het Algemeen Handelsblad bericht dat deze werken in 1954 gevonden zijn in een paleis te Bolzano. Men meent dat deze werken tegen het eind van de oorlog naar Italië zijn gestuurd om ze voor bombardementen te behoeden.¹

Het is onbekend hoe deze werken in Bolzano beland zijn. Wel bekend is dat op 20 juli 1945 een speciale trein met dertien goederenwagons met door Rodolfo Siviero teruggevonden roofkunst vanuit Bolzano in Florence arriveerde.² Ook is bekend dat SS-Obergruppenführer (generaal) Karl Wolff zich op het eind van de oorlog in Bolzano bevond.³

Verder is bekend dat tenminste elf van deze twintig werken in 1938-1939 door het NSDAP Hauptarchiv in München geregistreerd en gefotografeerd waren. Waarvan één (Flo-3) al in 1937 door deze zelfde Karl Wolff middels een stempel en handtekening was gebrandmerkt als vervalsing. ⁴

Dit al voedt de gedachte dat de twintig 'Hitlers' uit Bolzano voor de oorlog nooit in Italië zijn geweest, maar door Wolff, om, welke reden ook, in de nadagen van het Derde Rijk naar Bolzano gebracht zijn.

Eddy Evenhuis, Leeuwarder Courant, 13 juli 1984: "De expositie is een eerbewijs aan de nagedachtenis van de in oktober op 72-jarige leeftijd overleden Rodolfo Siviero, een Italiaanse diplomaat en partisaan, die langs de meest avontuurlijke wegen na de oorlog een groot deel van de meer dan tweehonderd door de Duitsers uit Italië weggevoerde, onschatbare kunstwerken terughaalde."⁵

De 'Hitlers' waren volgens de schrijvers van de tentoonstellings-catalogus 'jarenlang vermist'. Rodolfo Siviero (1911-1983) had ze met de door hem 'bevrijde' werken, naar Italië gehaald.

De destijds tentoongestelde 'Hitlers' worden nog steeds in Florence bewaard, in de Uffize Gallery.⁶

Vóór de expositie deden de Duitse historici Herman Weiss (1932-2015, archivaris bij het Institut für Zeitgeschichte, München) en Prof. Dr. Hartmut Ullrich research, in o.a. de bewaard gebleven NSDAP-Hauptarchiefstukken, die in destijds in het Bundesarchiv te Koblenz bewaard werden. Ze concludeerden dat een aantal werken ontegenzeggelijk door Hitler zelf geschilderd waren.⁷

Echter: ze concludeerden dat deels op de gedachte dat de werken die in 1938-1939 door het NS Hauptarchiv geregistreerd werden, toen ook op echtheid zijn gecontroleerd. Dat gebeurde niet, of niet bij alle werken.

Prof. Dr. August Priesack

Bij hun onderzoek werden ze geholpen door Prof. Dr. August Priesack. Deze gaf bij twijfelgevallen nadere uitleg, die door de onderzoekers voor zoete koek geslikt werd.

Siviero (1911-1983), de man die de ‘Hitlers’ uit Duitsland naar Italië had gehaald, zou, volgens Priesack, de werken in Zuid-Tirol van Gerda Bormann (1909-1946, vrouw van Hitlers secretaris Martin Bormann (1900-1945)) gekocht of gestolen hebben.

Nu is deze Priesack een notoir zwendelaar uit het Hitler-vervalsingencircuit. Hij etaleerde zich als 'Hitler'-expert, en schreef tientallen (mogelijk honderden) echtheidsverklaringen uit bij overduidelijke vervalsingen. Vaak zette hij daarin dat het betreffende werk uit de collectievan deze of gene overleden of vermiste hoge nazi stamde, en dús echt was. Als Priesack de weduwe van Bormann als bron noemt zijn derhalve grote twijfels gerechtvaardigd.

Ook was hij co-auteur van dit werk: Billy F. Price. Adolf Hitler als Maler und Zeichner. Ein Werkkatalog der Ölgemälde, Aquarelle, Zeichnungen und Architekturskizzen (1983, Engelse titel Adolf Hitler. The unknown artist, 1984).

Herman Weiss en Prof. Dr. Hartmut Ullrich geven in de tentoonstellingscatalogus expliciet aan dat ze wisten dat in het boek van Price veel vervalsingen als echt werden bestempeld. Gek genoeg weerhield dat hen er niet van Priesack in te schakelen.

Hoe het ook zij: als de door Weiss en Ullrich geauthentiseerde werken gedubbelcheckt worden op eerdere eigenaars blijkt dat één werk 100% zeker van Hitler is; bij een aantal andere is het vrij waarschijnlijk, en bij weer anderen blijft de authenticiteit onduidelijk, en twee zijn uitgesproken vervalsingen, waarvan één al in 1937 werd opgemerkt.

In 1992 trachtte Imelda Siviero, de zuster van Rodolfo Siviero, deze werken te veilen. Er waren geen kopers - mede omdat de Italiaanse overheid had aangekondigd dat de werken niet geëxporteerd mochten worden.⁸

Noten

¹ Hitler exposeert. Algemeen Handelsblad, 14-05-1954.
https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBNRC01:000042620:mpeg21:a0008
² Charles de Jaeger. The Linz File. Hitler's plunder of Europe's art. Webb & Bower, Exeter, 1981. 192p. Nederlandse vertaling: De plundering van Europa. Vertaling Co de Groot. Veen, Amsterdam, 1983). Blz 154 (Ned. vertaling).
³ Gerald Steinacher. Nazis on the run. How Hitler's Henchmen Fled Justice. Oxford University Press, New York, 2011. Blz. 173. Oorspronkelijke titel: Wie Kriegsverbrecher über Italien nach übersee kamen. Studienverlag Ges. m.b.H., 2008.
Former SS General Karl Wolff Dies, Negotiated Nazi Surrender in Italy. Washington Post, 17-07-1984.
https://www.washingtonpost.com/archive/local/1984/07/17/former-ss-general-karl-wolff-dies-negotiated-nazi-surrender-in-italy/c44da59b-e4fb-473c-b58b-6631bfb006e3/?utm_term=.14bc7e0a6c4f
⁴ Die aquarelle Hitlers. Das wiedergefundene Werk. Zum Andenken an Rodolfo Siviero. Mit texten von Enzo Collotti und Riccardo Mariani. [En 'echtheidsonderzoek' door Herman Weiss en Prof. Dr. Hartmut Ullrich, geassisteerd door Prof. Dr. August Priesack]. Alinari, [Florence] 1984.
English version: The water colours of Hitler. Recovered art works. Homage to Rodolfo Siviero. With texts by Enzo Collotti und Riccardo Mariani. Alinari, [Florence], [1984].
https://ia800905.us.archive.org/17/items/WaterColoursOfHitlerRecovered
ArtWorks/ WaterColoursOfHitler-RecoveredArtWorks.pdf

⁵ Eddy Evenhuis. Kunstwerken: steeds handelswaar en buit. Feiten en achtergronden. Leeuwarder Courant, 13-07-1984.
https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010565475:mpeg21:a0211
Aquarellen van Hitler op expositie Florence. Leeuwarder courant , 28-06-1984. https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010565462:mpeg21:a0207
⁶Marc Fisher. The Art of Evil. The Washingon Post, 21-04-2001.
https://www.washingtonpost.com/archive/lifestyle/magazine/2002/04/21/the-art-of-evil/7e9942a3-39cb-4a11-ad86-cac0210e214d/?utm_term=.94bd78219906
⁷ Die aquarelle Hitlers. Das wiedergefundene Werk. Zum Andenken an Rodolfo Siviero, 1984.
⁸ Geen kopers voor schilderijen Hitler. Leeuwarder Courant, 21-11-1992.
https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010622787:mpeg21:a0289
Adolf Hitler ligt slecht in de markt. Amigoe (Curaçao), 23-11-1992.
https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010643702:mpeg21:a0178

Florence 1: Wien, Michaelerkirche
Painter: ? Date: before 1938

Droog: This work has similarities with Florence 15, which is an obvious forgery - noticed by Hermann Weiss in 1984.

Strange is also that the back contains the inscription: "Das Bild war gerahmt v.S. Morgenstern, Wien IX, Lichtensteinstr."

This was written in 1938 by "Sch.Str". Which raises the question why this watercolor has no Morgenstern seal or stamp on it. Or: did Morgenstern use stamps or seals at all?

Florence 2: Wien, Schottentor
Painter: ? Date: before 1938

Title and signature: Wien, Schottentor / Vienna, Schottentor
Size: 20 x 15.2 cm (sheet 25 x 50 cm)
Annotations: Verso, manuscript, some annotation as Florence 1, with printed title "Adolf Hitler. / Wien Schottenthor".
Price: 180, size: 20 x 15,2 cm
Weiss: "Paintings Florence 1 and Florence 2 must be authentic, since they are marked with a paraph of Reichsamtsleiter Schulte Strathaus, who, as member of the Staff Hesss, had the end responsibility for the paintings."

Florence 3: Wien, Neues Rathaus
Painter: ? Date: before 1938

This is a forgery, recognized as such in 1937 by Hitler. Yet photographed and registered as being authentic by NSDAP Hauptarchiv in 1938-1939.

Florence 4: Wien, Parlament
Painter: A. Hitler Date: 1910-1913

Droog: This is the only watercolor in the Florence collection which is a 100% authentic Hitler artwork. We can be quite sure that Franz Feiler, who had personal contact with Hitler in connection to his paintings since at least 1933, would not have sold a fake painting to the NSDAP Hauptarchiv.

Florence 5: Wien, Parlament
Painter: ? Date: before 1940

Droog: 'Nach Repro gemacht / Made on basis of reproduction.' Which means this work is definitely not an authentic Hitler.

Florence 6: Wien, Palais Auersperg
Painter: ? Date: before 1940

Droog: This might be a Reinhold Hanisch forgery - as he signed his 'Hitlers' with 'A.H.' The figures in the foreground also suggest that this is a forgery.

Florence 7: Wien, Palais Auersperg
Painter: ? Date: before 1940

Droog: The figures do strongly suggest this is a forgery

Florence 8: Wien, Ratzenstadt
Painter: ? Date: before 1945

Droog: Same painter as Florence 18?
A work very similar to this is stored in Washington. It's one of the four Hitler watercolors seized by the US Army from Friedrich Hoffmann.

The figure in the foreground is an indication that this work is a forgery.

Florence 9: Wien, Karlskirche
Painter: Hitler? Date: 1910-1913 (it it is real, otherwise: before 1945)

Florence 10: Wien, Schönbrunn
Painter: ? Date: before 1940

The oval stamping, 'probably' from Morgenstern, is different from the square stamping 'of Morgenstern', as published on page 15 in the Price book.

It is not known if that stamping (in Price) is authentic or forged,

Florence 11: Wien, Paradeisgartl
Painter: ? Date: before 1940

Florence 12: Wien, Michaelerplatz
Painter: ? Date: before 1945

Florence 13: Wien, Burgtheater
Painter: ? Date: before 1940

Florence 14: Wien, Burgtheater
Painter: ? Date: before 1945

Florence 15: Wien, Schottenkirche
Painter: ? Date: before 1945

Remarks Herman Weiss: "Different from the other paintings in colour technique for the flat use (diffuse) of ochre tones as the dominant colour; the figures are also striking being bigger and more fully drawn than in Hitler's other water colours (it is sometimes possible to make out their faces. (...) This picture is a forgery."(pages 75 and 77).

Droog: This work has similarities with Florence 1. Pay special attention to the figures with the stretched right arms on both works. Could it be a joke by the forger, making fun of the Hitler salute?

Florence 16: Wien, Kirche Maria am Gestade
Painter: Hitler? Date: 1910-1913 (if it is real; otherwise: before 1945)

Notice the differences in size, as given by Weiss and by Price. One cannot do else than conclude that the size in Price is based on guesswork, not on actual knowledge.

Florence 17: München, Hofbräuhaus
Painter: Hitler? Date: 1913-1914 (if it is real; otherwise: before 1945)

Same painter as Florence 8?

Florence 18: München, Viktualienmarkt mit Peterskirche
Painter: ? Date: before 1940

Here again the size difference between Florence and Price is significant. It is yet another sign that Priesack and Jahn had no idea about the actual size.

Florence 19: Munich, Altes Standesamt am Petersbergl
Painter: Hitler? Date: 1913-1914 (if it is real; otherwise: before 1945)

19. Munich, Altes Standesamt am Petersbergl (fl 19)
Title: l.b. ""München / Standesamt"
Signed: r.b. "A. Hitler"
Cut on passepartout: 38,2 x 25,4 cm; the picture is framed and under glass. Framesize: 64,8 x 52,2 cm;
Annotations: verso "2060"
BA: Negative NS 26/170/3; Central Archive record with size 26 x 39 (wrong) indication opf last owner "Weinmüller" and (wrong) title "Petersbergl II".

Florence 20: München, altes Standesamt am Petersbergl
Painter: Hitler? Date: 1913-1914 (if it is real; otherwise: before 1945)

20. München, altes Standesamt am Petersbergl (zit. Flo 20).
Bilttitel: r.u. "München / Standesamt";
Signierung: l.u. " A. Hitler";
Bildgrösse = Blattgrösse: 32,6 x 24,7 cm, Blatt in aufklappbares Passepartout eingelegt.

DROOG- tijdschrift voor diepgravende onderzoeks-journalistiek. Droog, onafhankelijk en ter zake. Over zaken uit heden en verleden die er toe doen of deden. Zaken die meer aandacht vragen dan in een artikel van een of twee papieren pagina’s gegeven kan worden.

Steun ons op Facebook: Droog - Slow jounalism

Doneer! Hoe? Mail: droog@epibreren.com