LEVENSDELICTEN 1897
;
   

versie: 23 november 2017

Cold Case Teams en Cases - home

Aantal levensdelicten
1897: ?

De zaken



In 1897 telde Nederland circa 4,9 miljoen inwoners. Van hen kwam een nog onbekend aantal op gewelddadige wijze om het leven. Op deze pagina wordt - grotendeels aan de hand van toenmalige krantenberichten - informatie gegeven over deze zaken.


Bart FM Droog, 2017.


Bronnen

Centraal Bureau voor de Statistiek / Rijksuniversiteit Groningen. Tweehonderd jaar statistiek in tijdreeksen. 1800-1999. Uitgeverij Stichting Beheer IISG, Amsterdam, 2001.
https://www.cbs.nl/NR/rdonlyres/7934A2DE-B87C-4CDF-8BC7-D34F02225620/0/200jaarstattijdreeksen.pdf

Historisch krantenarchief. Koninklijke Bibliotheek, Den Haag.
http://www.delpher.nl/nl/kranten

Archieven Burgerlijke Stand
https://www.wiewaswie.nl/

Informatie over mogelijke graven slachtoffers

http://www.online-begraafplaatsen.nl/


Topografische kaarten. NB: De kaarten uit een bepaald jaar geven doorgaans de situatie aan van 5-10 jaar eerder. De op deze pagina gebruikte kaartfragmenten stammen derhalve uit ca. 1905.
www.topotijdreis.nl





Levensdelicten 1897

- overzicht in aanbouw

Moord-, doodslag- en mishandeling met dodelijke afloop-zaken
[OO] = onopgelost
[?] = onduidelijk of deze zaak al dan niet is opgelost

Onopgeloste zaken zijn die zaken waarin iemand op gewelddadige wijze om het leven is gebracht door één of meerdere anderen, maar waar uiteindelijk niemand voor veroordeeld is.


=================

7/8 November. Moord te Munsterscheveld (Dr)

naar boven


7/8 November. Moord te Munsterscheveld (Dr)
Slachtoffer: Hindertje Hummel (16)
Status: opgelost

Verkrachting expliciet vermeld

Het is vrij uitzonderlijk dat in de berichtgeving over deze zaak in sommige kranten expliciet werd gemeld dat het - naast moord - om verkrachting ging. Andere kranten gebruikten onder meer de eufemismen 'mishandeling', 'aanslag op de eerbaarheid' of 'ergerlijk mishandeld.''


Munsterscheveld, gemeente Emmen. Situatie omstreeks 1897.
Bron afbeelding: www.topotijdreis.nl, 1905

Omstreeks 11 uur 's zondagavond 7 november 1897 wordt de 16-jarige Hindertje¹ Hummel in Munsterscheveld² verkracht door de 19-jarige arbeider Jan Nijkeuter³, waarna hij haar de halsslagader doorsnijdt. Ze overleeft nog net lang genoeg om te vertellen wie de dader is.

Eerder die dag was ze op bezoek geweest in Weerdingermarke. De dader had Hindertje beloofd haar naar ouderlijk huis te brengen. Nijkeuter wordt kort na de moord gearresteerd. Hij is met bloed bedekt en bekent direct.

Nieuwe Veendammer Courant, 15 december 1897: "Met gesloten deuren, zoodat het talrijke publiek werd teleurgesteld, hetwelk bij het paleis van justitie was bijeengekomen in den verwachting den moordenaar te zien en de behandeling der zaak bij te wonen, werd heden voor de rechtbank te Assen behandeld de zaak van Jan N., oud 19 jaren, arbeider te Emmen-Compascuum, beklaagd in den avond van 7 November l.l. in het  Munsterscheveld, gem. Emmen, de l6-jarige Hendrikje Hummel eerst te hebben verkracht en daarna met een mes den hals te hebben afgesneden en alzoo om het leven gebracht, ten einde zich voor de gepleegde verkrachting straffeloosheid te verzekeren."

Het Openbaar Ministerie, bij monde van Mr. W.C.A. Scholten eiste levenslang, de verdediger, de Asser advocaat Mr. P. Oosting vond verkrachting niet bewezen, pleitte voor nader onderzoek naar de geestvermogens van de verdachte en in elk geval voor een lagere straf.

Nijkeuter werd veroordeeld tot vijftien jaar gevangenisstraf.

Vrijwel direct na zijn vrijlating treedt de dan 34-jarige Nijkeuter op 5 december 1912 te Emmen in het huwelijk met de 35-jarige Willemke Wagt. Zo ver bekend blijft dit huwelijk kinderloos. Jan Nijkeuter overlijdt nog geen twee jaar later, op 19 mei 1914, te Emmen.


Noten en bronnen

¹ Naam volgens Burgerlijke Stand. In krantenberichten wordt ze Hendrikje Hummel of Hinderktje Hummel genoemd. Ze was op 4 juli 1881 te Odoorn geboren, dochter van arbeider Derk Hummel en Dieuwke Mulder.
² Veenkolonie in de gemeente Emmen ten noorden van Emmer-Compascuum, ten zuiden van Ter Apel (Gr.) en ten zuidwesten van Rütenbrock (Dld.)
Bron:
https://www.geheugenvandrenthe.nl/munsterscheveld
³ Jan Nijkeuter, geboren 7 september 1878 te Valthermond (gemeente Odoorn). Zoon van arbeider Jan Nijkeuter en Janke Buil.

Moord. De Telegraaf, 09-11-1897.
https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:110541075:mpeg21:a0013
Allerlei. Algemeen Handelsblad, 10-11-1897.
https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010127984:mpeg21:a0076
Assen. [Rechtbankverslag]. Nieuwsblad van het Noorden, 01-12-1897.
https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010885195:mpeg21:a0027
Binnenlandsch Nieuws. Nieuwe Veendammer Courant, 15-12-1897.
https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMVEEN01:000079019:mpeg21:a0004
Rechtszaken. Algemeen Handelsblad, 22-12-1897.
https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010128062:mpeg21:a0092

naar boven