---

Levensdelicten 1912 - overzicht

In aanbouw

Moord-, doodslag- en mishandeling met dodelijke afloop-zaken
[OO] = onopgelost
[?] = onduidelijk of deze zaak al dan niet is opgelost

Onopgeloste zaken zijn die zaken waarin iemand op gewelddadige wijze om het leven is gebracht door één of meerdere anderen, maar waar uiteindelijk niemand voor veroordeeld is.

Zelfverdedigings- en 'dood door schuld'-zaken zijn niet in dit overzicht opgenomen.


? Januari 1912. Moord? Te Oosterdijk (NH)
30 Januari 1912. Moord en zelfmoord te Hoofddorp (NH)
4 Februari 1912. Moord nabij Losser (Ov)
? 1912. Moord te Mühlheim (D) aan boord Nederlands schip?
16 of 17 Februari 1912. Moord (?) bij Spannenburg (Fr)
Verdachte: dominee Abel Ewoldt. Slachtoffer Geertje Leenstra.
18 Februari 1912. Moord te Beek (GL). Onopgelost.
30 April 1912. Moord te Appel (Gemeente Barneveld, GL)
? Mei 1912. Moord te De Wijk (Dr)
12 Mei 1912. Moord en zelfmoord te Groningen (Gr)
19 Mei 1912. Moord te Horn (L)
19 Juni 1912. Moord te Renkum (GL)
21 Juni 1912. Drievoudige moord te Amsterdam (NH)
29 Juni 1912. Moord te Doesburg (GL)
3 Juli 1912. Doodslag te Hoek van Holland (ZH)
12 Augustus 1912. Moord te Enschede (Ov)
25 Augustus 1912. Moord te Maastricht (L)
31 Augustus 1912. Doodslag te Maastricht (L)
12 September 1912. Doodslag te Zevenbergen (NB)
8 September 1912. Moord te Den Haag (ZH)
14 september 1912. Moord te Rotterdam (ZH)
15 September 1912. Doodslag te Tilburg (NB)
19 of 20 September 1912. Doodslag te Heerlen (L) Onopgelost
1 November 1912. Moord te Rotterdam (ZH)
3/4 November 1912. Moord te Oud-Gastel (NB)
5 november 1912. Moord en zelfmoord te Wijk (Maastricht, L)
10 November 1912. Moord te Rotterdam (ZH)
25 November 1912. Moord te Wehl (GL)
26 December 1912. Moord te Baarn (Ut)
28 December 1912. Moord te Denekamp.

naar boven

---

DETAILS

30 April 1912. Moord te Appel (Barneveld, GL)
Slachtoffer: Cornelis van Harten (82)
Status: opgelost

De Tijd, 3 mei 1912: "Woensdagavond is in de buurtschap Appel, onder  Nijkerk, een oude schaapherder  met afgesneden hals in het veld gevonden. De schaapherder  is bij avond gevonden tusschen de boerderij en zijn schaapskooi. Zijn hals was bijna geheel afgesneden en bij het lijk lag een gesloten met bloed bevlekt pennemesje. Daar men vermoedt, dat hij zelf onmogelijk in staat geweest is het mesje te sluiten, denkt men aan  moord. Voorheen had hij de gewoonte zijn geld in een portefeuille bij zich te dragen."

Algemeen Handelsblad, 4 mei 1912: "Gisteren kwam de 27-jarige boerenknecht G. van Kommer, wonende onder  Nijkerk, ten gemeentehuize alhier om te trouwen. Daar men vermoedde dat hij van den  moord  op den 82--jarigenschaapherder  O. van Harten iets meer kon weten, nam de burgemeester hem een streng verhoor af en al dadelijk legde hij een volledige bekentenis af. Ongetwijfeld is poging tot diefstal de reden van den afschuwelijken moord  geweest. ' De dader is, na met het lijk te zijn geconfronteerd, gevankelijk naar Utrecht overgebracht. "

Nieuwsblad van het Noorden, 13 juni 1912: "De gruwelijke moordzaak te  Nijkerk  diende heden voor de arrond.-rechtbank alhier. In den avond van 30 April werd te Appel de 82-jarige  schaapherder  vermoord door den boerenknecht V. K. Deze meende, dat de  schaapherder  altijd zijn geld bij zich droeg en wilde zich dat toeëigenen om een boerderijtje te beginnen. De onverlaat stond op trouwen. Toen hij den  moord  had gepleegd, bleek dat de oude man niets bij zich droeg. V. K. is daarop kalm naar z'n a.s. schoonouders gegaan en daar tot Vrijdagmorgen gebleven. Met de niets vermoedende bruid en familie ging hij dien morgen naar het gemeentehuis om te trouwen. Daar werd hij gearresteerd door het parket uit Zwolle. Heden kwam deze zaak voor. Er werden 11 getuigen gehoord. De eisch luidt 20 jaar."

Het nieuws van den dag, 22 juni 1912: "De Rechtbank te Zwolle heeft vonnis gewezen in zake den  moord  op den bejaarden  schaapherder  te Appel, gem. Barneveld. De beschuldigde, de 27-jarige arbeider G. v. K., uit Zwartebroek (gem. Barneveld), werd, overeenkomstig den eisch van het Op. Min., veroordeeld tot twintig jaren gevangenisstraf."

De veroordeelde werd naar de gevangenis te Leeuwarden overgebracht.


Gemengd nieuws. De Tijd, 03-05-1912.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010548904:mpeg21:a0105
De moord op den schaapherder. Algemeen Handelsblad, 04-05-1912.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010649933:mpeg21:a0026
De moord te Nijkerk. Nieuwsblad van het Noorden, 13-06-1912.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010666491:mpeg21:a0020
De moord op den schaapherder. Middelburgsche courant, 14-06-1912.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010635629:mpeg21:a0044
Primitieve hartstocht. [Geromantiseerd verslag van de moord]. Middelburgsche Courant, 18-06-1912.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010635681:mpeg21:a0063
Rechtszaken. [Uitspraak]. Het nieuws van den dag, 22-06-1912.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010108904:mpeg21:a0231
Binnenland. [hulde aan rijksveldwachter H. van Bloemendaa]. Tubantia, 19-07-1912
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMSAEN01:000043578:mpeg21:p001
Overgebracht. Leeuwarder courant, 07-11-1912.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010599588:mpeg21:a0019

naar boven

---

12 Mei 1912. Moord en zelfmoord te Groningen (Gr)
Slachtoffer: Petrus Johannes Miljoen (3)
Status: opgelost

"Den huisschilder P.J. Miljoen, laatstelijk werkzaam te Barhum, gehuwd met de dochter van den opzichter der Noorderbegraafplaats te Groningen, was tijdens de echtscheidingsprocedure toegestaan tweemaal per maand zijn 3-jarig zoontje onder bewaking te ontvangen M., verstoord over die bewaking, stemde er echter in toe met het kind te gaan wandelen. Gistermiddag te twee uur, nadat hij zich met het kind had laten fotografeeren, zou hij het jongetje terug brengen naar de Noorderbegraafplaats waar de familie reeds bezorgd was over het kind.


Kaart van stad Groningen, ca. 1960. Omgeving bij Noorderbegraafplaats verschilt weinig met die van 1912. Alleen de Bedumerweg/Korrewegwijk (rechtsboven) bestond toen nog niet.

Vlak bij het huis van de schoonouders nam M. een revolver uit den zak  en  schoot het kind in de linker slaap. Het knaapje was direct dood. Vervolgens richtte M. de revolver op zich zelf  en trof zich in de slaap. Hij werd levensgevaarlijk gewond De doktoren van den Berg, Van Calcar  en  Tijmstra behandelen hem in het ziekenhuis." (TC)

"Nader meldt men omtrent den moord en poging tot zelfmoord te Groningen, gepleegd door den huisschilder Miljoen: De echtelieden Miljoen, die sinds vijf jaar getrouwd waren, konden het niet goed met elkaar vinden. Herhaaldelijk moet de echtgenoote door den man zijn mishandeld, wat dan ook aanleiding gaf tot aanvrage om echtscheiding harerzijds. De rechtbank te Bochem in Westfalen beval, dat het kind gedurende het proces aan de moeder zou worden toegewezen. Dezer dagen kreeg ze bericht, dat ze het kind tweemaal per maand aan den vader moest afstaan, wat nu Zondag voor den eersten keer plaats had. De moeder vreesde, dat de man er met het kind van door zou gaan, vandaar dat zij den man het volgen door een agent van politie. Miljoen was daarover in den beginne verstoord, maar schikte zich ten slotte in het onvermijdelijke. Zijn vader was er bij toen hij en de agent met het kind gingen wandelen.


De beheerderswoning bij de ingang van de Noorderbegraafplaats, Moesstraat, Groningen. Google Street View, 2015.

Toen het kind teruggebracht zou worden bleef de vader, om scènes te voorkomen, een eind achter. De schoonouders waren zeer verheugd toen Miljoen met het kind terugkwam. De politieagent zag dat Miljoen zeer nerveus was en vond het niet geraden, dat de moeder en de vader van het kind elkaar zouden ontmoeten. Daarom ging de agent naar de deur om de grootmoeder te verzoeken, het kind in ontvangst te nemen. In dat onbewaakte oogenblik beging Miljoen de verschrikkelijke daad. Het kind kreeg een ontzettend groote wonde aan den, slaap en was onmiddellijk dood. Toen richtte hij de revolver op zichzelf en trof zich deerlijk aan den linkerslaap. Zijn toestand is op 't oogenblik niet hopeloos.

Een tragische bijzonderheid is, dat de rechtbank te Bochem Zaterdag beslistte, dat er geen redenen waren om den eisen tot echtscheiding in te willigen, zoodat de wanhopige daad van den vader, iederen grond mist. Bovendien werden er door derden pogingen in het werk gesteld man en vrouw weer tot elkaar te brengen.

't Vorig jaar kwam Miljoen ook eens bij zijn schoonouders opgewonden binnenloopen en dreigde met een revolver. Men riep de hulp der politie in, die de revolver afnam, waarop Miljoen beloofde nooit meer vuurwapens te zullen dragen." (TC)

De dader, naar wie het zoontje Petrus Johannes vernoemd was, overlijdt drie dagen na de moord aan z'n verwondingen.

Beiden zijn op de Noorderbegraafplaats begraven, het zoontje in grafnummer 3/11/056, de vader in 4/64/013. Beide graven zijn vermoedelijk geruimd, in respectievelijk 1952 en 1964. Rouwkransen op graf van vader Miljoen worden door onbekenden vernield. De Leeuwarder Courant: "Opmerkelijk was 't ook, dat frissche bloemen reeds Zaterdagmiddag in staat van verdorring waren."

De moeder, Catrina Dassel (Groningen, 1884) hertrouwt met Pieter Luigies (ca. 1875-1952). Ze overlijdt op 25 februari 1943 te Haarlem.

Bronnen

Moord en poging tot zelfmoord. Tilburgsche courant, 13-05-1912.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010190039:mpeg21:a0011
Moord en zelfmoord. Het nieuws van den dag voor Nederlandsch-Indië, 14-05-1912.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010135672:mpeg21:a0038
Een drama. Leeuwarder Courant, 14-05-1912.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010599438:mpeg21:a0082
Moord en poging tot zelfmoord. Tilburgsche courant, 14-05-1912.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010190040:mpeg21:a0021
Het drama te Groningen. Leeuwarder Courant, 16-05-1912.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010599440:mpeg21:a0039
Grafschennis. Nieuwsblad van Friesland, 25-05-1912.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010727721:mpeg21:a0023

Grafregister Noorderbegraafplaats, Groningen.
http://www.begraafplaatsenonline.nl/groningen/groningen/
9741ac_noorderbegraafplaats.php
Burgerlijke Stand-archieven, Groninger Archieven, Groningen.
Kaartfragment uit: Atlas van topografische kaarten Nederland 1955-1965. Uitgeverij 12 Provinciën, Landsmeer, 2006/2007.

naar boven

---

5 November 1912. Moord en zelfmoord te Wijk-Maastricht (L)
Slachtoffer: Maria Koumans (16)
Status: opgelost

De 50-jarige smid Joannes Hubertus van den Broek schiet de 16-jarige Marie Koumans door het hoofd en pleegt daarna zelfmoord. De dader was gehuwd.

Marie was een dochter van Joannes Hubertus Koumans en Maria Hubertina Rosier. Ze overleed op 10 november 1912 aan haar verwondingen in ziekenhuis de Calvariënberg.

De Tijd, 7 november 1912: "Omtrent het vreeselijk drama, dat zich Dinsdagavond bij de R. K. kerk in Wijk-Maastricht heeft afgespeeld, kunnen we nog melden, dat de reeds overleden fabriekssmid v. d. B. reeds lang het plan scheen te hebben gevormd zich  en  het fabrieksmeisje van het leven te berooven. De revolver had hij voer enkele dagen gekocht. Op de door v. d. B. gehuurde kamer is een cahier gevonden, met verschillende aanteekeningen van v. d. B.; eene doelde op den moord  en  den  zelfmoord. Dinsdagochtend had v. d. B., op wiens gedrag overigens niets nadeeligs was op te merken, nog zijn ziek dochtertje, zijn eenig kind, in Calvariënberg bezocht. leder oogenblik kan ook het einde, van het meisje, Marie C. geheeten,  en  werkzaam in een aardewerkfabriek, worden verwacht."

Het nieuws van den dag voor Nederlandsch-Indië, 4 december 1912: "De 50-jarige J. H. v. d. 8., smid van beroep, heeft de 16-jarige fabriek-arbeidster M. Goumans in de Rechtstraat te Wijk bij Maastricht door revolverschoten doodelijk gewond en  daarna zichzelf een paar kogels door het hoofd gejaagd. Beiden werden naar het gesticht Calvariënberg overgebracht. De dader schijnt tot voor korten tijd intiemen omgang met het meisje te hebben gehad, waaraan de moeder een eind had gemaakt."

Bronnen

Overlijdensakten slachtoffer en dader. Regionaal Historisch Centrum, Limburg.
Moord en zelfmoord. De Tijd, 07-11-1912.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010549114:mpeg21:a0155
Moordaanslag en zelfmoord. De Grondwet, 12-11-1912.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMGARO01:000180990:mpeg21:p003
Moord en zelfmoord. Het nieuws van den dag voor Nederlandsch-Indië, 04-12-1912.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010135815:mpeg21:a0113

| naar boven

---