---

Levensdelicten 1918- overzicht

Moord-, doodslag- en mishandeling met dodelijke afloop-zaken
[OO] = onopgelost
[?] = onduidelijk of deze zaak al dan niet is opgelost
Twijfelgevallen
Nooit gebeurde maar wel berichte moord

Onopgeloste zaken zijn die zaken waarin iemand op gewelddadige wijze om het leven is gebracht door één of meerdere anderen, maar waar uiteindelijk niemand voor veroordeeld is.

4 of 5 januari 1918. Moord te Rotterdam (ZH)
8 januari 1918. Moord te Sittard (L)
26 januari 1918. Moord te Anna Paulowna (NH)
26 januari 1918. Doodslag te Eygelshoven (L)
31 januari 1918. Dubbele gifmoord, Amsterdam (NH) [OO]
3 of 9 Februari 1918. Mishandeling met de dood tot gevolg. Alphen (ZH)
13 februari 1918. Moord te Etten (NB)
25 februari 1918. Moord te Rotterdam (ZH)
Ca. 1 maart 1918. Mishandeling met de dood tot gevolg. Rotterdam (ZH)
4 maart 1918. Moord of doodslag te Uden (NB)
4 Maart 1918. Kindermoord te Dordrecht (ZH)
5 maart 1918. Moord te Westervelde (Dr)
14 maart. Moord bij Zevenaar (Babberich / Elten, GL)
Ca. 18 maart 1918. Moord of doodslag te Gestel (NB)
19 maart 1918. Mishandeling met de dood tot gevolg. Rotterdam (ZH)
24 Maart 1918. Moord te Maastricht (L)
1 April 1918. Mishandeling met dood tot gevolg te Groningen (Gr)
8/9 April 1918. Doodslag te Vlissingen (ZL)
Ca. 9 april 1918. Doodslag te Putten (GL)
19 April 1918. Moord te Den Haag (ZH)
20/21 april 1918. Doodslag te Delft (ZH)
25 april 1918. Mishandeling met dood tot gevolg. Mechelen (Gendringen) (GL)
26 april 1918. Moord te Middenbeemster (NH)
29 april 1918 Moord te Haarlem (NH)
5 Mei 1918. Moord te Capelle [1] (NB).
19 mei 1918. Moord te Apeldoorn
Juni, 1918. Mishandeling met de dood tot gevolg. Arr. Dordrecht. (ZH)
Juni 1918. Kindermoord bij Oosterbeek (GL)
2 juni 1918. Moord te Haelen / Heerlen (L)
Ca. 4 juni 1918. Mishandeling met de dood tot gevolg. Exloërkyl [?] Of Tweede Exlooërmond (Dr)
7 juni 1918. Kindermoord te Amsterdam (NH)
ca. 27 juni 1918. moord bij Schijndel / St. Oedenrode (NB)
30 juni 1918. Moord te Crailoo / Bussum (NH)
Ca. 4 juli 1918. Kindermoord bij Beek (Nijmegen, GL)
10 juli 1918. Doodslag in Rotterdam (ZH)
18 juli 1918. Moord te Heerlen (L) [OO]
20 Juli 1918. Moord te 't Haantje (Dr)
21 juli 1918. Doodslag te Sibculo (Hardenberg, Ov)
24 Juli 1918. Doodslag te Waalwijk (NB)
14 augustus 1918. Moord te Groningen (Gr)
17 augustus 1918 Moord te Amsterdam (NH)
17 augustus 1918 Dubbele moord te Amsterdam (NH)
18 augustus 1918. Moord te Tilburg (NB)
27 Augustus 1918. Moord te Capelle [2] (NB)
16 september 1918. Moord te Kerkrade (L)
19 oktober 1918. Doodslag te Rotterdam (ZH)
28 oktober 1918. Doodslag te Assen (Dr)
29 oktober 1918. Mishandeling met de dood ten gevolge. Kampen (Ov)
30 oktober 1918. Doodslag te Terwispel (Fr)
Ca. 9 november 1918. Moord te Doetinchem (GL)
Ca. 12 november 1918. Doodslag te Rotterdam (ZH)
25 november 1918. Moord of doodslag te Tongelre (NB)
Ca. 1 december 1918. Kindermoord te Heerlen (L)
1 December 1918. Doodslag te Groningen (Gr)
4 december 1918. Moord te Rotterdam (ZH)
16/17 december 1918. Moord te Haaren / Oisterwijk (NB)
24 december 1918. Moord te Denekamp (Ov)

Zaak waarvan vooralsnog exacte dateringen en/of locaties ontbreken (gebaseerd op bericht over uitspraak rechtbank)

?, 1918. Mishandeling met de dood tot gevolg. Limburg
Slachtoffer: Chemonock. Dader veroordeeld.

naar boven

---

Twijfel

Bij onderstaande zaken gaat het om de vondsten van lichaampjesvan pasgeboren baby's. Onduidelijk is of deze doodgeboren waren of dat ze kort na de geboorte om het leven gebracht zijn.

Ca. 1 april 1918. Kindermoord te Meeden?
Mei 1918. Kindermoord te Amsterdam?
7 Juni 1918. Kindermoord te Amsterdam?
Ca. 17 juli 1918. Kindermoord te Tilburg?
22 juli 1918. Kindermoord te Den Haag?
Oktober 1918. Kindermoord te Domburg?

naar boven

---

Nooit gebeurd

29 juni 1918. Moord te Breda

Diverse kranten berichtten op 1 juli 1918 dat een bejaarde man te Breda drie zeer jonge knaapjes die aalbessen aan het plukken waren overvallen had. Twee wisten te ontkomen, de derde werd meegesleurd en 'laaghartig vermoord'. De dader sneed daarna het lijk in vier stukken en verborg het onder struiken. Kort daarna zou een verdachte door soldaten gearresteerd zijn.

De volgende dag verschenen rectificaties. Dagblad Het Centrum: "Dit bericht is onwaar. Een correspondent van een correpondentiebureau had het geseind, terwijl het niet anders was dan een verhaal, dat als afschrikwekkend voorbeeld voor het alleen uitsturen van jonge kinderen te Breda de ronde deed. De Bredasche politie wist niets van het geval."

Bronnen

Inlasch. Eindhovensch Dagblad, 01-07-1918.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMRHCE01:000054346:mpeg21:a0006
Allerlei. Het Centrum, 02-07-1918.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010005804:mpeg21:a0057

naar boven

---

De zaken

1 April 1918. Mishandeling met dood tot gevolg te Groningen (Gr)
Slachtoffer: Paulus van der Lei (27)
Status: opgelost?


Plaats delict. Raamstraat. Situatie 2017. Google maps.

Op tweede paasdag, maandag 1 april 1918, ontstaat in het logement van de familie Visser aan de Raamstraat een hoogoplopende ruzie tussen de uit Drenthe afkomstige arbeider Paulus van der Lei en Bernard Ages. Daarbij slaat de beschonken Ages Van der Lei zo hard in zijn gezicht dat diens neusbeentje breekt en waarschijnlijk ernstig hersenletsel ontstaat.

Van der Lei weet nog zijn eigen logement te bereiken, dat van de familie Proem in de Driemolendrift. Dat pand verlaat hij niet meer: op zondag 7 april wordt hij daar dood aangetroffen.

Een broer van Van der Lei doet vervolgens aangifte tegen Ages, wegens doodslag op zijn broer. Als de politie Ages wil arresteren blijkt hij kreupel te zijn: de zaterdag ervoor raakte hij betrokken in een vechtpartij met 'geïnterneerden' (waarschijnlijk Britse militairen, die in 1914-1918 in Groningen in een groot interneringskamp zaten). Hij wordt op een brancard naar het hoofdbureau van politie gebracht.

Het is niet bekend hoe deze zaak is geëindigd. Bij soortgelijke gevallen uit 1911-1918 volgde meestal een veroordeling wegens mishandeling met de dood tot gevolg. Met een strafmaat van 6 maanden tot twee jaar.

Bronnen

Overlijdensakte Paulus van der Lei. Groninger Archieven, Groningen.
Gemengd nieuws. De Maasbode, 09-04-1918.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB04:000189872:mpeg21:a0019
Slecht afgeloopen! Haagsche courant, 10-04-1918.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB04:000139638:mpeg21:a0034
Doodelijk mishandeld te Groningen. Haagsche courant, 11-04-1918.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB04:000139639:mpeg21:a0011
Menno Wielinga. De internering van Engelse militairen in Groningen tijdens de Eerste Wereldoorlog. www.wereldoorlog14.18.nl, [s.a.].
http://www.wereldoorlog1418.nl/engelsekamp/

naar boven

18 juli 1918. Moord bij Heerlen (L)
Slachtoffer: Maria Hutmacher (17)
Status: onopgelost


Omgeving Benzenrade, 2017. Google Maps.

In een bos bij Benzenrade, een gehucht iets zuidelijk van Heerlen, wordt het lichaam van de 17-jarige naaister Anna Maria Hubertina Hutmacher gevonden door een mijnwerker die op weg is naar zijn werk. Het meisje is met messteken om het leven gebracht.

Hoewel gedurende het onderzoek meerdere verdachten in beeld komen, blijken allen sluitende alibi's te hebben. De dader is nooit gevonden.

De naam van het slachtoffer werd in sommige kranten verbasterd tot Hufmacher. Ze was van Duits-Nederlandse afkomst. Haar geboorteplaats was Sülz (bij Keulen), haar vader was een Duitser, haar moeder een Nederlandse.

De Tijd, augustus 1918: "Door meisjes en jongens uit Benzenrade is een comité gevormd, dat op de plaats, waar het meisje zoo lafhartig werd vermoord, een gedenkteeken zal oprichten evenals op het graf. Door verkoop van foto-bidprentjes tracht men de onkosten te dekken."

Eindhovensch Dagblad, augustus 1918: "De minste aanwijzing, die zou kunnen leiden tot aanhouding van den dader, ontbreekt. De mogelijkheid, dat het meisje zou zijn opgewacht is uitgesloten, daar het louter toeval was, dat zij bewusten voormiddag het boschje passeerde. Een toevallige ontmoeting met haar moordenaar moet dus hebben plaats gevonden. Daar het in de streek wemelt van allerlei onfrissche elementen en van groepen nomaden-volken, is het niet onmogelijk, dat de moordenaar onder hen is te zoeken. Hij kan ook de wijk naar het buitenland hebben genomen."

Deze redenering in het Eindhovensch Dagblad doet denken aan geruchten die de ronde deden na de moord op Marianne Vaatstra. Dit 16-jarig meisje uit Zwaagwesteinde (Friesland) werd in 1999 verkracht en vermoord. Bij gebrek aan een dader meenden sommigen dat de moordenaar dus een buitenlander moest zijn - in 2012 bleek ze vermoord door een boer uit de omgeving.

Bronnen

Overlijdensakte Anna Maria Hubertina Hutmacher. Regionaal Historisch Centrum Limburg, Maastricht.
Moord. De Tijd, 19-07-1918.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010384144:mpeg21:a0051
Moord. Provinciale Geldersche en Nijmeegsche courant, 19-07-1918.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMRANM02:000019854:mpeg21:a0015
De moord te Heerlen. De Telegraaf, 20-07-1918.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:110550065:mpeg21:a0170
Moord. Nieuwe Tilburgsche Courant, 22-07-1918.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010224896:mpeg21:a0026
De moord te Heerlen. Nieuwe Tilburgsche Courant, 23-07-1918.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010224898:mpeg21:a0050
De moord te Heerlen. De Tijd, 25-07-1918.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010384149:mpeg21:a0120
De moord te Heerlen. De Tijd, 02-08-1918.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010384156:mpeg21:a0115
De moord bij Heerlen. Nieuwsblad van het Noorden, 07-08-1918.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010883328:mpeg21:a0011
De moord te Heerlen. Eindhovensch Dagblad, 12-08-1918.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMRHCE01:000054887:mpeg21:a0013
De moord te Heerlen. De Tijd, 30-08-1918.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010384180:mpeg21:a0099
NN. Jasper S. bekent moord op Marianne Vaatstra. Nu.nl, 06-12-2012.
http://www.nu.nl/binnenland/2976256/jasper-s-bekent-moord-marianne-vaatstra.html

naar boven

14 augustus 1918. Moord te Groningen (Gr)
Slachtoffer: Annechien Klimp (40)
Status: opgelost?

Kruitlaan, Groningen (straat zuidelijk van Stadsschouwburg). In een van de tuinen rechts in beeld zal het drama zich hebben afgespeeld. Google Maps, 2017.

Op de dag dat de 53-jarige bloemist Jacob Groenewold als zenuwpatiënt wordt ontslagen uit het Academisch Ziekenhuis, valt hij in de tuin van hun bloemenzaak aan de Kruitlaan met een mes zijn vrouw Annechien aan. Hij verstopt het wapen en wandelt daarna rustig terug naar het ziekenhuis.

Buren, gealarmeerd door gegil uit de tuin, treffen daar de vrouw badend in haar bloed aan. Ze overlijdt ter plekke. Twee weken daarvoor was ze bevallen. De bloemist wordt in het ziekenhuis gearresteerd. Hij bekent direct en wordt naar het politiebureau overgebracht.

Het onderzoek wordt geleid door waarnemend commissaris Tonckens en inspecteur der recherche S.W. Moolenaar. Omdat de bloemist al zenuwpatiënt was, zal hij na dit voorval voor onbepaalde tijd naar een krankzinnigengesticht zijn overgebracht.

Inspecteur Samuel Wybrandus Moolenaar (1889-1982) was een broer van de dichter David Moolenaar en van de componist Frieso Moolenaar. Moolenaar werd later commissaris te Groningen, Rotterdam en uiteindelijk hoofdcommissaris te Groningen. Hij geldt als een legendarisch figuur binnen zowel de Nederlandse politie als binnen de literatuur - hij was in 1939/1940 chef van geheim agent en de latere criminoloog en auteur Willem Nagel alias J.B. Charles.

Bronnen

Overlijdensakte Annechien Klimp. Groninger Archieven, Groningen.
Zijn vrouw vermoord. Nieuwsblad van het Noorden, 15-08-1918.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010883336:mpeg21:a0067
In een vlaag van waanzin? Leeuwarder courant, 15-08-1918.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010601355:mpeg21:a0017
"In een vlaag van waanzin zijn vrouw vermoord. De Tribune, 15-08-1918.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010467756:mpeg21:a0078
Gemengde berichten. Provinciale Geldersche en Nijmeegsche courant, 15-08-1918.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMRANM02:000019899:mpeg21:p003

naar boven

1 December 1918. Doodslag te Groningen (Gr)
Slachtoffer: Nicolaas Mast (17)
Status: opgelost


Kleine Pelsterstraat 2017. Bron: Google Maps

Twee 'opgeschoten jongens', de 18-jarige centrifugist Jacob Huisman en de 17-jarige arbeider Nicolaas Mast, krijgen in de Kleine Pelsterstraat ruzie over een meisje. Huisman steekt daarbij Mast neer. Deze overlijdt ter plekke. Huisman wordt veroordeeld tot anderhalf jaar gevangenisstraf.

Moord. Leeuwarder Courant, 02-12-1918.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010601446:mpeg21:a0058
Gemengd Nieuws. De Grondwet, 05-12-1918.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMGARO01:000172440:mpeg21:a0008
Binnenland. Moord. Provinciale Drentsche en Asser courant, 16-01-1919. http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMDA03:000106672:mpeg21:a0017
Doodslag. Algemeen Handelsblad, 23-01-1919.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010653760:mpeg21:a0037
Moord. De Telegraaf, 25-01-1919.
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:110550384:mpeg21:a0162
Overlijdensakte Nicolaas Mast. Groninger archieven, Groningen.

| naar boven

---