versie: 15 januari 2018 - beginpagina Droog


Bloemen van het kwaad


Hitler. Sämtliche Aufzeichnungen
1905-1924
Herausgegeben von Eberhard Jäckel
zusammen mit Axel Kuhn.
Deutsche Verlags-Anstalt, 1980. 1315p. 


Boek | De gedichten | Konrad Kujau

De vervalsingen | Toelichting


Door Jaap van den Born & Bart FM Droog, februari 2017

---

Hitler. Sämtliche Aufzeichnungen. 1905-1924

Dit door de Duitse historici Eberhard Jäckel (1929-2017) en Axel Kuhn (1943) samengestelde boek bevat alle in 1979 traceerbare schriftelijke sporen die Adolf Hilter in de jaren 1905-1924 achtergelaten heeft. Die sporen bestaan grotendeels uit door derden genotuleerde rede-voeringen van Hitler, lijstjes met steekwoorden die Hitler bij zijn redes gebruikte, rechtbankver-slagen en politieverklaringen, interviews met Hitler en door Hitler geschreven kranten-artikelen.

Foto: exemplaar in Universiteitsbibliotheek, Groningen

Ook bevat het briefteksten en korte teksten die van Hitler zouden stammen, alsmede zestien aan Hitler toegeschreven gedichten. Zouden, want in 1983-1984 werd duidelijk dat dit werk een groot aantal vervalsingen bevatte.

naar boven

De gedichten

Het blijft een raadsel waarom Jäckel en Kuhn überhaupt gedichten hebben opgenomen in hun boek. Hun intentie was een betrouwbaar bronnenboek te maken voor latere Hitlerstudies. Terecht hebben ze daarom aan Hitler toegeschreven teksten uit dubieuze bronnen buiten beschouwing gelaten. Over de gedichten merken ze op:

"Während bisher nicht einmal bekannt war, dass Hitler, anscheiend hauptsächlich während des Ersten Weltkrieges, überhaupt Gedichte schrieb, kann die vorliegende Ausgabe erstmals eine längere Reihe von ihnenen veröffentlichen. Die Wiedergabe erfolgt ohne Prüfung der Frage, ob die Texte von Hitler verfasst oder nur abgeschrieben wurden oder sich Teilweise auf andere Vorlagen stützen. Den es erschien den Herausgebern jedenfalls bemerkenswert, dass Hitler Gedichte schrieb oder abschrieb." (blz. 36/37).

Met andere woorden: ze hebben niet onderzocht of die gedichten authentiek zijn; de verzen zijn alleen maar opgenomen omdat Jäckel en Kuhn ze 'opmerkelijk' vonden.

Dit is een nogal vreemde motivatie voor opname van niet nader onderzocht materiaal in een boek dat ambieert betrouwbaar bronmateriaal te bevatten. Wat ze verder in deze alinea schrijven is ook nogal vreemd: ze kennen het boek van Hitlers jeugdvriend August Kubizek, hebben er een aantal stukken uit overgenomen, maar hebben daarbij kennelijk gemist dat uitgerekend Kubizek berichtte dat Hitler in 1905-1908 onbeduidende (en niet bewaard gebleven) puberverzen schreef. Dat Hitler zich eens aan poëzie had gewijd, vóór de Eerste Wereldoorlog, was dus alleszins bekend.

naar boven

Toland

Niet alleen door Kubizek, ook de Amerikaanse Hitlerbiograaf John Toland
behandelde in zijn biografie uit 1976 uitgebreid de gedichten die Hitler geschreven zou hebben. Toland dankt in zijn boek Eberhard Jäckel, die hem op tenminste één zogenaamd Hitlergedicht had gewezen; Jäckel en Kuhn danken op hun beurt weer Toland. Nu zijn alle door Toland getoonde Hitlergedichten vervalsingen. Net zo als alle door Jäckel en Kuhn gepresenteerde Hitlerverzen. 't Is dus op zijn minst bemerkenswert te noemen dat de beide Duitse historici pretendeerden de primeur te hebben met de door hun vertoonde 'Adolf'-poëmen.

Tolands Hitlerbiografie, die een wereldwijde bestseller was, behoort overigens niet tot een van de vijf gedegen, betrouwbare Hitlerbiografieën. Maar dit terzijde.

naar boven

De vervalsingen

In 1983 kwam aan het licht dat veel aan Hitler toegeschreven documenten
vervalsingen waren van Konrad Kujau. Deze had niet alleen Hitlers dagboeken vervalst, maar ook gedichten, brieven en notities. Daarop onderzocht o.a. het Bundes Kriminal Amt materiaal dat door Jäckel en Kuhn was opgenomen in hun boek. Uit het onderzoek bleek dat tenminste veertien van de zestien door hen opgenomen gedichten vervalsingen waren.

In 1984 berichtte het Vierteljahrshefte für Zeitgeschichte uitgebreid over de vervalsingen in Hitler. Sämtliche Auszeichnungen. Jäckel en Kuhn geven toe dat 76 door hen opgenomen teksten zeker niet van Hitler stammen en ze duiden die stukken middels de door hen gebruikte nummers.

Omdat het boek tot op de dag door historici als bronmateriaal gebruikt wordt, en niet alle onderzoekers weet hebben van de rectificatie, onderstaand links naar pdf's van de index van het boek, de inleidingen, het bronnenapparaat, en de lijst van gebruikte afkortingen én de rectificatie uit 1984:

Hitler. Sämtliche Aufzeichnungen - index (6,7 MB) Hitler. Sämtliche Aufzeichnungen - afkortingen (261 kB) Hitler. Sämtliche Aufzeichnungen - bronnen (475 kB) Hitler. Sämtliche Aufzeichnungen - inleiding (5 MB) Vierteljahrshefte 1984/1 - Rectificatie (blz. 163-169 in originele tijdschrift; blz. 165-171 in pdf).

Overzicht van de gedichten in Hitler. Sämtliche Auszeichnungen (HSA)

Het staat vast dat geen van deze gedichten door Hitler geschreven is. De gedichten in vet worden onder de overzichten nader toegelicht. We tonen alleen de gedichten die buiten HSA in druk en/of online door vervalsers en neonazi's verspreid zijn.

Cijfers in rood zijn de in 1983-1984 ontdekte vervalsingen; cijfers in blauw zijn de in 2016 ontmaskerde vervalsingen.

#	# in HSA		Blz. HSA	Titel en 'datering'
1	2		43	Auf dem Damberg, [30-04-1905]
2	31		69	Für uns! 07-02-1915
3	32		70	Mittag [s.l., s.a.]
4	36		72/73	Idyll im Kriege [Herbst 1915]
5	38		74/75	Es war im Dickicht des Artoiswaldes (voorjaar 1916)
6	40		76	Der Kamerad, 14-08-1916
7	48		80/81	Auf Funkwache, 29-07-1917
8	49		81	Blauweiss und Schwarzweissrot, 04-08-1917
9	54		83	Stilles Heldentum, 02-11-1918
10	55		84	Waldehrenfriedhof in Pasewalk, 11-11-1918
11	453		776	Denk' es, 14-05-1923
12	N7		1257	Im Lazarett, november 1916
13	N9		1258/1259	Blind, 14-11-1918
14	N13		1260	Marxerei, 17-01-1919
15	N14		1261	Deutschland. 1919
16	N15		1261	Kameraden, 1919

Verdere onterecht aan Hitler toegeschreven gedichten en vervalsingen

Door Paul Damen in Bloemen van het kwaad (BvhK) als echt bestempeld

#		Blz. BvhK	Titel en 'datering'
17	_D1	202	Stefanie, dieses wohlgeborene, [ca. 1906] Titel bij Damen: 'Hymnus an die Geliebte''
18	_D2	208	Ich gehe manchesmal... (Wotanseiche), 1915.

naar boven

Toelichting bij een aantal vervalsingen

De getoonde teksten zijn fotokopieën uit Hitler. Sämtliche Auszeichnungen. De asteriks vóór de nummers van Jäckel/Kuhn betekenen dat zij een handschrift van de tekst onder ogen hebben gehad.

1. Auf dem Damberg
Vervalser: Kujau? Originele auteur?
Datering vervalsing: tussen 1945 en 1976.

De tekeningetjes bij dit gedicht wijzen op Konrad Kujau als vervalser. Kujau zou als vervalser actief zijn geweest vanaf 1961. De Hitler-biograaf John Toland nam deze vervalsing op in zijn werk uit 1976, nadat hij door Eberhard Jäckel op het bestaan ervan geattendeerd was.
Zie voor nadere uitleg: Da_sitzen die Menschen...

naar boven

4. Idyll im Kriege
Vervalser: Kujau

naar boven

5. Es war im Dickicht des Artoiswaldes
Vervalser: Kujau?
Datering van de vervalsing: tussen 1945 en 1979.
Origineel: mogelijk een authentiek Eerste Wereldoorlogvers van ?


Opmerking: Paul Damen beschrijft dit gedicht op blz. 193 in Bloemen van het kwaad. Hij merkt daarbij op: "Het zwaar vervalste ‘Es war im Dickicht des Artoiswaldes...’ (‘In het kreupelhout van het bos van Artois’) – bladzijde 74 in het proffenboek. Daarin jammert de Leider larmoyant over een Franse en Duitse soldaat die elkaar huilend om de hals vallen. Kujau doet er een namaak-Hitler-tekening bij van twee soldaten, waarvan de ene op Hitler lijkt."

Nu staat bij noot 1 dat op deze tekening drie soldaten te zien zijn. Eén liggend, en twee die elkaar met een bajonetten te lijf gaan - een tekening die niet bepaald strookt met de inhoud van het gedicht. Het is nogal merkwaardig dat Damen dit niet is opgevallen.

naar boven

6. Der Kamerad
Vervalser: Kujau.
Originele auteur: Herybert Menzel (1906-1945)
Gedicht werd in of vóór 1936 geschreven. Gepubliceerd in Uns geht die sonne nicht unter. Neue Folge 1. Lieder der Hitler-Jugend (1936, 47p.).

naar boven

7. Auf Funkwache.
Vervalser: Kujau.
Originele auteur: ?

naar boven

8. Blauweiss und Schwarzweissrot
Vervalser: Konrad Kujau. Origineel: Richard von Kralik und Franz Eichert. Schwarzgelb und Schwarzwei ßrot. Kriegsgedichte. Verlag der Katholischen Union für Oestreich, Wien, 1914. 72pp.


Een versie van dit gedicht, met nieuw ingebrachte taalfouten, werd door Rob Schouten in 2008 in Vrij Nederland geplaatst, als zijnde een authentiek Hitlervers. Exact dezelfde versie verscheen ook in Bloemen van het kwaad van Paul Damen, in 2016.. Zie ook: Schwarzgelb und Schwarzweissrot
En: Rob Schouten. Dooddoeners. Vrij Nederland, 09-08-2008.
https://www.vn.nl/dooddoeners/

naar boven

9. Stilles Heldentum
Vervalser: Kujau
Origineel: ?


10. Waldehrenfriedhof in Pasewalk
Vervalser: Kujau
Origineel: ?

Waldehrenfriedhof in Pasewalk
Pasewalk, 11. November 1918

Ihr habt‘s um uns verdient,
Daß wir Euch dort bestatten,
Wo deutsche Eichen Euer Grab beschatten.
Sie, das Symbol für Freiheit, Kraft und Leben
Sein als der schönste Schmuck
Um Euer Grab gegeben.
Im deutschen Wald, wo wohnt der deutsche Geist,
Dem stillen Hain, in dem ihr friedlich ruht,
Ihn werden Tausende in tausend Jahren ehren,
Gehen wir hinein in tiefe Waldesgründ‘,
Komm[n] wir dahin, wo Eure Gräber sind,
Dann hemmen wir den Schritt,
Denn Ihr sprecht zu uns allen,
So lebt Ihr ewig fort, wenn längst der Leib verfallen.

Deze versie van: Adolf Hitler: Geliebter Führer. Acht Artikel über Hitler und Sieben Gedichte von Hitler. Zusammengestellt aus dem NS KAMPFRUF 1990-1994. NSDAP/AO, Lincoln, NE (USA), 2000.
https://ia800806.us.archive.org/5/items/0503GerhardLauckAdolfHitlerGeliebter
FuehrerHistorischesArchiv/0503%20Gerhard%20Lauck%20Adolf-Hitler%2C%20geliebter%20Fuehrer%2C%20Historisches%20Archiv%20.pdf

naar boven

11. Denke 'es!
Vervalser: meerdere lieden hebben dit vers onterecht aan Hitler toegeschreven. Ondermeer een onbekend Oostenrijks journalist (in 1938), John Toland (1976), August Priesack (vóór 1979) en Paul Damen (2016).
Echte auteur: Georg Runsky, ca. 1906.
Echte titel: Habe Geduld.


Zie: Heinz Höhne. Hitler-Texte. Fälschungen, wohin man sieht [ook over August Priesack]. Der Spiegel 19. Hamburg, 09-05-1983.
http://www.spiegel.de/spiegel/print/d-14018106.html
En: Mutter-gedicht.

naar boven

13. Blind
Vervalser: Kujau.
Origineel: ?

naar boven

17. Stefanie, dieses wohlgeborene, [ca. 1906]
Titel bij Damen: 'Hymnus an die Geliebte''
Vervalsers: Sebastian Walther (2006) en Paul Damen (2016)
Origineel: August Kubizek, 1953

Hymnus an die Geliebte (fragment)

Stefanie, dieses wohlgeborene Fräulein,
in einem dunkel blauen Abendkleid
reitet auf einem weißen Ross über die blühende Aue.
Ihr losgelöstes Haar fällt in goldenen Wogen auf ihre Schultern.

Getoonde versie: Paul Damen, Bloemen van het kwaad, 2016.
Zie: Kubizek

naar boven

18. Ich gehe manchesmal
Vervalser: vermoedelijk Johannes von Müllern-Schönhausen, 1959.
Origineel: vermoedelijk Johannes von Müllern-Schönhausen

Ich gehe manchesmal in rauhen Nächten
Zur Wotanseiche in den stillen Hain,
Mit dunklen Mächten einen Bund zu flechten –
Die Runen zaubert mir der Mondenschein.
Und alle, die am Tage sich erfrechten,
Sie werden vor der Zauberformel klein!
Sie ziehen blank – doch statt den Strauß zu fechten,
Erstarren sie zu Stalagmitgestein.
So scheiden sich die Falschen von den Echten –
Ich greife in das Fibelnest hinein
Und gebe dann den Guten und Gerechten
Mit meiner Formel Segen und Gedeih’n.

Door Damen in verbasterde vorm overgenomen.
Zie: Ich gehe manchesmal...

naar boven

Bronmateriaal voor de vervalsingen

Hermann Weiss berichtte daarover in Vierteljahrshefte 1984/1:

5. Die Fremdvorlagen Fischer-Kujaus.

Bei den Hamburger Ermittlungsbehörden befindet sich auch die „Bibliothek" Fischer-Kujaus, zumindest soweit er sie für seine Fälschungen benötigte. In die einzelnen Bände eingelegt sind Merkzettel, welche auf Texte und Zeichnungen hinweisen, die er als Vorlagen für seine Fälschungen verwendete. Kujau zog nach den Erkenntnissen der Hamburger Polizeibehörde u.a. folgende Werke für seine Vorlagen heran:

(...)

Kriegsalbum der Lustigen Blätter, l.Bd. 1914, Berlin o.J., mit den Vorlagen für die Nummern 35 und 36 [6]; [Hierin staat werk van onder meer de Oostenrijkse dichter Richard von Schaukal (1874-1942). Bron: Dominik Pietzcker. Richard von Schaukal. Ein österreichischer Dichter der Jahrhundertwende. Köningshausen & Neumann, [Würzburg], [1997]. 315p.

Bron afbeelding: https://new.liveauctioneers.com/item/20423234
In 2013 verkocht voor € 45,-.

Kriegsalbum der Lustigen Blätter, 2. Bd. 1915, Berlin o.J., mit den Vorlagen für die Nummern 37, 38 und 41 [7]

(...)

Karl Aspern: Illustrierte Geschichte des europäischen Krieges 1914/15, Regensburg 1915, mit der Vorlage für die Nummer 49.
[Het door Kujau bewerkte gedicht uit dit boek stamt uit: Richard von Kralik und Franz Eichert. Schwarzgelb und Schwarzweißrot. Kriegsgedichte. Verlag der Katholischen Union für Oestreich, Wien, 1914. 72pp. ]

Weiss: "Die Verwendung von Vorlagen, die 1930/31, 1939 und 1943 veröffentlicht wurden, für Texte und Zeichnungen, die zwischen 1914 und 1924 entstanden sein sollen, führt jeden Gedanken an eine Autorschaft Hitlers ad absurdum."

naar boven

---

Bronnen

Eberhard Jäckel. Emeritus hoogleraar nieuwe geschiedenis aan de Universiteit van Stuttgart.
http://www.uni-stuttgart.de/hing/mitarbeiter/jaeckel/

Axel Kuhn-collectie. Koninklijke Bibliotheek, Den Haag
http://opc4.kb.nl/DB=1/SET=1/TTL=1/SHW?FRST=1

Jonathan Jones. Fascist or forgery? The Guardian, London, 25-09-2006.
https://www.theguardian.com/world/2006/sep/25/secondworldwar

Hellmuth Vensky. Von der Sensation zum Alptraum. Die Hitler-Tagebücher. Zeit Online, Hamburg, 08-07-2010
http://www.zeit.de/wissen/geschichte/2010-07/kujau-heidemann-hitler-tagebuch

Marinus Brandt. 30 Jahre Hitler-Tagebücher: Konrad Kujau - der grösste Fälscher der Nation. Web.de magazine, 25-04-2013.
https://web.de/magazine/wissen/30-jahre-hitler-tagebuecher-konrad-kujau-groesste-faelscher-nation-17370848

Volker Ullrich, e-mail aan Bart FM Droog, 19-01-2017.

Michael Seufert. over overlijden Ebert Jäckel, augustus 2017. Ee-mail aan Bart FM Droog, 15-01-2018.

naar boven