|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
versie: 9 juli 2018 - NIOD-begin | beginpagina Droog Zegels en stempels met een geurtje
Het eerste zegel was een blauwe ovaal, waar in witte letters een naam in stond: S. Morgenstern. Daaronder stond dat hij lijstenmaker was aan de 'Liechtensteinstr. 4' te Wenen. Een telefoonnummer vermeldde het zegel ook: 15066. (...) De afbeeldingen in het boek van Price So far, not so good
Price Nr. 289 óók in Die Aquarelle Hitlers² is afgedrukt, de catalogus bij een vermeende Hitler-aquarellententoonstelling te Florence, zomer 1984 - dat boek geven we hier verder aan als 'Florence'. In deze catalogus staan twintig Hitlers in kleur afgedrukt, met gedegen beschrijvingen, vervaardigd door Herman Weiss, destijds archivaris bij het Institut für Zeitgeschichte te München. Negatiefnummer 213/13
Over één ding hoeft niet getwist te worden: de S. Morgenstern-zegel op de achterkant van het NIOD-aquarel is bij dezelfde zegelmaker vervaardigd als de zegel dat staat afgebeeld in het boek van Price. Op kleine beschadigingen na zijn ze identiek.
In het adressenoverzicht van alle inwoners met eigen woning is te zien dat hij een telefoonaansluiting had - op zijn bedrijfsadres. Het eerste adres, I Maria Theresienstrasse 10, is zijn woonhuis, waarbij I staat voor het Weense stadsdistrict I, 'Innere Stadt'. De G. staat voor Geschäft (bedrijf) - de werkplaats en winkel aan de Liechtensteinstrasse 4.
Nu is in de literatuur rond de Hitler-schilderingen Samuel Morgenstern consequent neergezet als lijstenmaker en soms zelfs als kunsthandelaar. Terwijl hij overduidelijk in de eerste plaats glazenier/glashandelaar, en daarnaast ook lijstenmaker was. Voor de geschiedschrijving over Hitler is het juiste beroep van Morgenstern een onbeduidend detail - voor het aantonen van vervalserswerk is dit detail echter van groot belang. Waarschijnlijk is de verwarring ontstaan door het relaas van Hitlers jeugdvriend en latere vervalser-van-diens-schilderijen Reinhold Hanisch: "Hitler was able to sell his watercolors almost solely to Jewish dealers. He sold to Jacob Altenberg of the Wiednar Hauptstrasse, who also had a branch in the Favoritenstrasse. There was another Jewish shop in the Favoritenstrasse, owned by Landsberger, who also bought from Hitler, and there was Morgenstern in the Liechtensteinstrasse, who often bought from him and sometimes recommended him to the private customers."5 Jacob Altenberg was lijstenmaker - en dat heeft waarschijnlijk veroorzaakt dat latere historici ervan uitgingen dat Morgenstern dus ook in de eerste plaats lijstenmaker was. Dr. Florian Wenninger, historicus te Wenen, merkte in verband met de vraag dit op:
Dit zou een verklaring kunnen zijn, ware het niet dat - zover bekend - de focus van de werkzaamheden van Morgenstern glazenmakerij was. Jacob Altenberg In tegenstelling tot Samuel Morgenstern adverteerde Jacob Altenberg wel. Hij was een andere (joodse) afnemer van Hitlers aquarellen. Zijn core business was: lijsten maken. In 1910 plaatste hij nog deze bescheiden advertentie in de Lehmann, in de rubriek Rahmen Fabriken (lijstenfabrieken)6:
Jacob Altenberg was getrouwd met een niet-joodse vrouw. Hij werd niet gedeporteerd en stierf in 1944 een - zover bekend - natuurlijke dood. Zijn vrouw Senta overleefde de oorlog en legde in 1946 een verklaring af hoe het NSDAP Hauptarchiv in 1938-1939 twee Hitleraquarellen, die Altenberg al sinds ca. 1912 in z'n opslag had staan, aankocht.7 De rode zegel De S. Morgenstern-zegel op het NIOD-aquarel is - zover ons bekend - nooit eerder opgedoken, behalve op een afbeelding in het boek van Price, een afbeelding waarvan de herkomst totaal onduideljk is. Wel is er een ander zegel bekend, deze:
Deze twee zegels doken op bij veilingen van werken die hoogstwaar-schijnlijk vervalste Hitlers zijn. Wat nog niet wil zeggen dat de zegels daarom ook vervalsingen zijn: het is mogelijk dat iemand een partij authentieke Morgensternzegels op de kop getikt heeft, en die gebruikt om vervalst werk echter te doen lijken. De rode zegels hebben een ander telefoonnummer dan op de blauwe staat. Hoe zit dat? Tot 1928 werden in Wenen door elkaar drie-, vier- en vijfcijferige telefoonnummers gebruikt. Dat kon, omdat men met telefooncentrales werkte, waar telefonistes handmatig de verbindingen legden tussen beller en gebelde.
Hieruit volgt dat het nummer op de rode zegel pas vanaf 1928 in gebruik was; ergo: dat een lijstenmaker in of na 1928 zo'n zegel op een schilderij aanbrengt dat hij in 1910-1913 heeft ingekocht is hoogst onwaarschijnlijk. Dit rode zegel is eerder een aanwijzing vóór een vervalsing, dan een bewijs van echtheid. Het telefoonnummer op het zegel klopt, maar dat zijn hoofdberoep 'Glaser', niet vermeld staat, blijft verdacht:  Bron: Lt. Amtliches Teilnehmerverzeichnis Fernsprechnetz Wien 1938 Met dank aan: Dr. Peter Stadlbauer. Head of Press and Media. National Fund of the Republic of Austria for Victims of National Socialism. Terug naar de blauwe zegel...
Het Veikkos Archiv: geen telefoonnummers op zegels Conclusie over de zegels Het stempel - nieuwe ontdekkingen (2018)
Lettergeraamte, interlinie en spatiëring zijn identiek. Als je deze twee afdrukken over elkaar legt, ontstaat dit beeld:
De verschillen in afdruk zijn verklaarbaar zijn door de wijze waarop de stempel geplaatst is en de hoeveelheid inkt die zich op de stempel bevond.
Ook ontdekten we bovenstaande stempelafdruk, op een werk dat in 2015 in München bij Hermann Historica geveild werd (veiling 70r, kavewlnummer 6171, 12 mei 2015). De vraagprijs was 2000 euro, de verkoopprijs 2400 euro: een duidelijk teken dat zelfs de Hitlerverzamelaars dit werk (onderstaand) voor niet-authentiek houden.
Het was ongesigneerd, met als titel 'Weissenkirchen'. Op de achterkant stond - naast de stempelafdruk - met potlood geschreven 'Hr. Jahn 274/1511'. Volgens de veilingcatalogus zou dit werk heel sterk op Price 150 lijken - wat het geenszins doet. Wat we achterhaalden in 2017
In principe zou het linker stempel echt kunnen zijn. Maar, gezien alles wat er verder mis is met Price's boek, is ook dit stempel hoogstwaarschijnlijk een vervalsing. Stempel van zwendelaar vervalst
Zijn fraudeleuze verklaringen zijn na z'n dood nog steeds zo gewild bij vervalsers, dat deze intussen vervalsingen fabriceren van Priesacks echtheidscertificaten. Zoals deze:
Rare jongens, die vervalsers. Seals and stamps with a smell The Morgenstern seal
"The first seal was a blue oval one, with a name in white letters: S. Morgenstern. Underneath it was mentioned that he was a frame maker on the Liechtensteinstr. 4 in Vienna. A telephone number also mentioned the seal: 15066. (...)" to begin English part | to top of page The images in Price's book So far so good. This negative belongs to a series of negatives of photographs taken during the 1938/1939 registration of the work 'Wien, Kirche Maria am Gestade' attributed to Hitler, number 289 in this 'Workkatalog'. to begin English part | to top of page So far, not so good Have the compilers made a mistake? Would the images originate from two different negatives? The code of the negative indicates that it is an appendix to a negative or photograph of the actual work, code 213/13. So it is conceivable that the correct code at the negative of the seal should have been 213 / 13a or 213 / 13c, for example. Mistakes can happen - and if that were all, it would not have been worth mentioning. However...
... Price Nr. 289 is also represented in Die Aquarelle Hitlers², the catalogue from an exhibition with alleged Hitler watercolors in Florence, summer 1984. For clearity we name that book hereafter 'Florence'. In this catalogue twenty 'Hitlers are depicted in color, with thorough descriptions, made by Herman Weiss, at the time archivist at het Institut für Zeitgeschichte in Munich. Only: the corresponding negative codes differ. In both books the description of this work does not contain anything about any stamp or seal on the back. In the Florence book, it is mentioned that on the accompanying description from the NSDAP Hauptarchiv card system as previous owner one Prager is listed. The stamp and seal depicted on page 15 of Price are not mentioned in the descriptions of 'Kirche Maria am Gestade' (Price 289, Florence-16). to begin English part | to top of page Negative number 213/13 So to which work the stamp and stamp printed on Price p. 15 belong? Nobody knows. to begin English part | to top of page
One thing is sure: the S. Morgenstern seal on the back of the NIOD watercolor is made by the same sealmaker as the seal depicted in Price's book. Apart from minor damage, they are identical.
In the addresses list of Viennese citizens it is mentioned that Samuel Morgenstern had a telephone connection on his company address. he first address, I Maria Theresienstrasse 10, is his residence, where I stands for the Viennese city district I, 'Innere Stadt' (inner City). The G. stands for Geschäft (company) - the workshop and shop at Liechtensteinstrasse 4.
In the literature about the Hitler paintings Samuel Morgenstern is consistently portrayed as a frame maker and sometimes even as an art dealer. While he was obviously in the first place glazier / glass merchant, and also a frame maker. For the historiography of Hitler, Morgenstern's proper profession is an insignificant detail - however, for the problem of counterfeited Hitlers this detail is of great importance. Probably the confusion was caused by the account of Hitler's youthfriend and later counterfeiter-of-his-paintings Reinhold Hanisch: "Hitler was able to sell his watercolors almost solely to Jewish dealers. He sold to Jacob Altenberg of the Wiednar Hauptstrasse, who also had a branch in the Favoritenstrasse. There was another Jewish shop in the Favoritenstrasse, owned by Landsberger, who also bought from Hitler, and there was Morgenstern in the Liechtensteinstrasse, who often bought from him and sometimes recommended him to the private customers."5 Jacob Altenberg was a frame maker - and that probably caused later historians to assume that Morgenstern was also a frame maker. Dr. Florian Wenninger, a historian in Vienna, remarked this in connection with the question:
This could be an explanation, were it not that - so far as is known - the focus of Morgenstern's company was glazier's work. to begin English part | to top of page Jacob AltenbergUnlike Samuel Morgenstern, Jacob Altenberg did advertise. He was another (Jewish) buyer of Hitler's watercolors. His core business was: making framess. In 1910 he placed this modest advertisement in the Lehmann, in the section Rahmen Fabriken (Frame factories)6:
Jacob Altenberg was married to a non-Jewish woman. He was not deported and died in 1944 - as far as we know - a natural death. His wife Senta survived the war and in 1946 made a statement how the NSDAP Hauptarchiv bought in 1938-1939 two Hitler watercolors, which Altenberg had been storing since 1912,.7 to begin English part | to top of page The red sealThe S. Morgenstern seal on the back of NIOD watercolor has - as far as we know - never surfaced before, except as picture in Price's book, a picture whose origin is totally unclear. However, another Morgenstern seal exists. Two examples of it have surfaced in the 21st century:
These two seals showed up at auctions of works that were most likely to be fake Hitlers. This doesn't mean however that the stamps are necessarily forgeries: it is possible that someone has bought a batch of authentic Morgenstern seals, and used it to 'authenticate' forgeries. The red seals carry a different phone number than the blue one. What's up with that? Until 1928, three-, four- and five-digit telephone numbers were used in Vienna. This was possible because the phone system operated with telephone exchanges, where telephonists manually made the connections between the caller and the receiving person.
This means that the number on the red seal was only in use from 1928; ergo: that a frame maker in or after 1928 puts such a seal on a painting that he bought in 1910-1913 is highly unlikely. This red seal is rather an indication for a forgery, then a proof of authenticity. The number on the seal is correct, but the missing of the profession 'Glaser' remains suspect: Source: Lt. Amtliches Teilnehmerverzeichnis Fernsprechnetz Wien 1938 Courtesy of: Dr. Peter Stadlbauer. Head of Press and Media. National Fund of the Republic of Austria for Victims of National Socialism. to begin English part | to top of page Back to the blue seal...
We are pretty sure that the letter I for the number 5066 is not a mistake by the setter, and we are certain that it was not customary to display the number 1 with the character I. Examination of over four thousand Austrian closing and advertising seals from the period around 1910 makes that clear. The NIOD had asked two Austrian researchers, Dr. Florian Wenninger and Prof. Dr. Bertrand Perz, historians attached to the Institut für Zeitgeschichte, to provide information about the white seal (with the inscription Exekutionsgericht Wien) on the back of the NIOD watercolor. They reported that this seal was in use from May 1919 until April 1934. Dr. Wenninger wrote to us that they were not asked to examine the blue seal.1ob See also the Samuel Morgenstern-page, for more information on him and his telephone numbers: http://www.bartfmdroog.com/droog/niod/morgenstern.html to begin English part | to top of page The Veikkos Archiv: no telephone numbers on seals Everything indicates that a counterfeiter had fake stamps printed. That would also explain the wrong I on the blue seal. And it would also explain why S. Morgenstern is mentioned on these seals as a frame maker, and not as 'Glaser' or 'Glashandler'. to begin English part | to top of page Conclusion on the seals The blue seal has - as far as can be ascertained - surfaced for the first time in 1983, in Price's book, with a reference to an untraceble negative from the NSDAP Hauptarchiv. The red seal: although the telephone number is correct, it is very strange that it is mentioned on that seal. It is also strange that this seal, if it were real, dates from 1928 or later - while the corresponding watercolor would have been purchased somewhere in 1910-1913. Everything points to it that the red seal is a forgery too.
to begin English part | to top of page The stamp imprint
In principle, the left stamp could be authentic. But, given everything else that is wrong with Price's book, this stamp is most likely to be a forgery too. to begin English part | to top of page
On March 26 2015 this obviously false Hitler was to be auctioned at auctionhouse Nate D. Sanders in Los Angeles:
A still life, allegedly painted in 1912. It is however known that Hitler did not paint still lifes - almost all known authentic Hitler works depict buildings. Only one portrait (of his fellow soldier Max Mund, 1915) is thought to be authentic as well. On the reverse was a stamp imprint that was identical to the one depicted in Price, page 15. That means that the stamp imprint in Price does not originate from a stamp used by Samuel Morgenstern himself.
Lettering, interline and spacing are identical. If you put these two prints on top of each other, this image is created:
The differences in print are explained by the way in which the stamp was placed and the amount of ink that was on the stamp.
We also discovered the above stamp imprint, on a work that was auctioned at Hermann Historica in Munich in 2015 (auction 70r, lot number 6171, May 12, 2015). The start amount was 2000 euro. It was sold for 2400 euro: a clear sign that even the Hitler collectors didn't consider this work (depicted below) to be authentic.
It was unsigned, with the title 'Weissenkirchen'. On the back - next to the stamp print - was written with pencil 'Hr. Jahn 274/1511 '. According to the auction catalog, this work would be very similar to Price 150 - which it isn't. to begin English part | to top of page
DROOG- tijdschrift voor diepgravende onderzoeks-journalistiek. Droog, onafhankelijk en ter zake. Over zaken uit heden en verleden die er toe doen of deden. Zaken die meer aandacht vragen dan in een artikel van een of twee papieren pagina’s gegeven kan worden.
Steun ons op Facebook: Droog - Slow jounalism
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
