| naar NIOD-Canard-hoofdpagina | Droog Hitlers? Op deze pagina staat het NIOD-aquarel afgebeeld naast diverse afbeeldingen. Onder andere van (vermeende) Hitler-aquarellen uit het boek Adolf Hitler als Maler und Zeichner (1983) van Billy F. Price - hier verder afgekort tot 'Price' - en uit Die Aquarelle Hitlers (1984), de catalogus van een tentoonstelling te Florence, hier verder afgekort als 'Florence'. |
 |
 |
|
 |
 |
|
| Florence 16, zonder zegel of stempel Price 289, met stempel én zegel Morgenstern Beschrijving Herman Weiss: Wien, Kirche Maria am Gestade In Price in zwartwit afgedrukt. Bildausschnitt im Passepartout (eingeklebt) 27,2 x 18 cm. PRICE: Nr. 289, mit Grössangabe 17 x 9,5 cm. BA [Bundesarchiv]: Foto-Negativ NS 213/21, Fotopositiv, im Bestand NS 26/vorl. 65; HArch. Karteikarte mit Angabe der Bildgrosse 18 x 27,5 cm und des Vorbesitzers Prager. |
NIOD-aquarel, niet in Price; met zegel Morgenstern; © NIOD Titel: 'Neu Thor.' naar boven |
 |
 |
|
| Price-289: Die Kirche Maria am Gestade in Wien Zwartwit afdruk uit 1983 van negatief NS 213/21, gefotografeerd 1938/1939. |
Florence-16: Wien, Kirche Maria am Gestade Kleurenafdruk van foto gemaakt te Florence, eerste helft 1984. |
 |
 |
|
| Price 289: Zegel S. Morgenstern en stempel S. Morgenstern, op achterzijde. Florence 16: Bij beschrijving geen opmerking over zegel noch over stempel op achterzijde |
Zegel S. Morgenstern, achterzijde NIOD-aquarel. © NIOD |
|
Commentaar: Bij Florence-16 pleit veel voor de echtheid; het werk is in 1938-1939 geregistreerd door het NSDAP Hauptarchiv; er is een eerdere eigenaar bekend; qua stijl lijkt het op de enige 100% authentieke Hitler in de Florence collectie, alleen: de in Price beschreven merktekens (zegel en stempel) van Morgenstern zijn in 1984 niet door Herman Weiss en Hartmut Ullrich waargenomen. Van welk aan Hitler toegeschreven aquarel dit zegel en stempel dan wel stammen? De bronvermelding bij de afgebeelde zegel en stempel op blz 15 van Price is: BA [Bundesarchiv] NS26/213/13b. Dat wil zeggen dat het een detailopname is dat hoort bij negatief NS26/213/13 - en een werk met precies die negatiefcode bevindt zich óók in de Florence-collectie. Het is Florence-6. Zie aldaar. |
| Het rode Morgensternzegel | ||
 |
 |
|
| Rood Morgenstern-zegel. Aangetroffen op 'Hitler'-aquarel die in 2013 geveild werd. Lot 0001 in 2013 Winter Auctions Day 1 by Alexander Historical Auctions LLC https://www.liveauctioneers.com/item/15419178_1-adolf-hitler-church-interior-watercolor-painting |
Rood Morgensternzegel, ontdekt door Sven Felix Kellerhof van Die Welt, bij research voor artikel over veiling van vermoedelijke vervalste 'Hitler' in 2015 Sven Felix Kellerhof. Ungewöhnliches Sujet für Kunstmaler Adolf Hitler. Welt, 24-03-2015. https://www.welt.de/geschichte/zweiter-weltkrieg/article138730173/ Ungewoehnliches-Sujet-fuer-Kunstmaler-Adolf-Hitler.html |
 |
 |
|
| Price-179: Alt Wien Neuthor links onder signatuur 'A.H.' Rechtsonder titeltekst Datering: 1910-1912 "PB: U; F : P; Au: Hamilton" (?) Formaat ontbreekt |
Het NIOD-aquarel, getiteld 'Neu Thor.' © NIOD |
 |
|
|
| Foto van 'das alte Neutor', 1859. Gesloopt 1860. Fotograaf: Charles Scolik sen. k.u.k. Hofphotograph Uitgegeven in 1891 (?) Bron: https://sparismus.files.wordpress.com/2014/09/bka-bundeskanzleramt-kunst-staatsdruckerei-wien-1859-alte-neutor.jpg |
Het NIOD-aquarel, getiteld 'Neu Thor.' © NIOD Geschilderd naar de foto links? |
 |
 |
|
 |
 |
|
Links onder stempel, rechts onder “i.A. Wolff (hdschr), In Price wordt het opgevoerd als authentiek (nr. 250). In het Bundesarchiv: Foto-Negativ NS 26/213/12 |
Hermann Weiss noemde dit een overduidelijke vervalsing. De afbeelding moet gemaakt zijn vóór 1945. Florence 15: Wien, Schottenkirche Bildgrösse: 21 x 28 cm (Blatt: 29,8 x 33,4 cm) Einträge: in Pasepartout innen mit Bleistift "4855" Weiss: In der Farbgebung von den anderen Bildern abweichend durch flächige Verwendung von Ockertönen; auffallend auch die Figueren, die grösser und durchgezeichneter sind als sonst die Personenstaffage auf Hilerischen Aquarellen (teilweise sind die Geschichter erkennbar). Flo-1 lijkt overigens sterk op dit werk. |
| Florence 4 en NIOD-aquarel |
||
 |
 |
|
 |
 |
|
| Florence 4: Wien Parlament, circa 1911. Formaat 26,5 x 41,6 cm Van dit werk weten we dat het authentiek is, omdat het uit het bezit stamt van Franz Feiler uit Innsbruck - een gegeven vastgelegd bij de registratie van dit werk door het NSDAP Hauptarchiv in 1938 (NS/26/43a/34). In 1945 werd het door de Italiaan Rodolfo Siviero in beslag genomen. Het lag van 1945-1954 in Bolzana opgeslagen en is daarna naar het depot van het Uffizi te Florence overgebracht. Van Feiler is bekend dat hij al in 1933 Hitleraquarellen verzamelde, dat hij toegang had tot Hitler en aan hem zijn nieuwste aanwinsten toonde. Waarbij, in ieder geval eenmaal, Hitler een aan hem door Feiler getoonde aquarel als vervalsing ontmaskerde. Zie: http://www.bartfmdroog.com/droog/niod/vervalsers.html#pre1938 En: http://www.bartfmdroog.com/droog/niod/hitler-authentieke-werken.html#tent1984 |
Het NIOD-aquarel, getiteld 'Neu Thor.' © NIOD |
| Florence-6 (Price 226) en Florence-7 (Price 225) |
||
 |
 |
|
 |
 |
|
| Florence 6: Wien Palais Auersperg. Bildtitel: r.u. in Fraktur-Schrift: "Wien. / Auersperg-Palais" Signierung: l.u. kursiv "A.H." Bildgrösse 18,5 x 27 cm Einträge: verso hdschr. "ganz (?) 1 Gr" Price Nr. 226, mit Grössenangabe: 16 x 24 cm BA: Foto-Negativ u. -Positiv NS 26/213/13; Haupt Archiv-Karte mit Grössenangabe 18,5 x 26,5 cm. Besonderheiten: am uneren Bildrand links von der wagenziehenden Figur ein kleiner Farbfleck (auch auf Foto price Nr. 226 schwach erkennbar). Bovenstaande beschrijving door Hermann Weiss, 1984. De Morgensternzegel en -stempel afgedrukt op Price blz. 15 zouden - gezien het negatiefnummer dat daar als bronvermelding wordt opgegeven - op de achterzijde van dit werk moeten staan. Maar Weiss heeft ze daar in 1984 niét waargenomen. De algehele knulligheid, de figuurtjes en de signering doen vermoeden dat het hier om een vervalsing gaat. |
Florence 7: Wien Palais Auersperg. Bildtitel: r.u. in Fraktur-Schrift: "Auersperg Palais" Signierung: l.u. Fraktur "A Hitler." Bildgrösse 20,3 x 27,6 cm (Blatt 21 x 28,5 cm) Price: Nr 225 , mit Grössenangabe: 18 x 26 cm BA: Foto-Negativ NS 26/213/18 Haupt Archiv-Karte mit Grössenangabe 20,5 x 28 cm. Zie ook: signatuur bij Florence-1. |
| Florence-1 en Florence-15 |
||
 |
 |
|
 |
|
|
| Florence 1: Wien, Michaelerkirche. Bildtitel und Signierung: l.u. "Wien Kohlmarkt / Michaelerkirche & Dreilauferhaus. / A. Hitler". Bildgrösse 21 x 27,5 cm (Blatt: 29 x 37 cm) Einträge: auf dem unteren Blattrand der Vorderseite hdschr. "Rund auf allen Seiten gleichbreit 291/2-37"; auf der Rückseite hdschr. "Das Bild war gerahmt v.S. Morgenstern, Wien IX, Lichtensteinstr. 4 / Letzter Besitzer: / Schlossermeister Prager, Wien Florisdorf / 17.8.38. Schr. Str."" Blatt in Passepartout mit aufgedrucktem Bildtitel auf unterem Rand: "Adolf Hitler / Wien, Michaelerkirche und Dreilauferhaus". |
Florence 15: Wien Palais Auersperg. Bildtitel: r.u. in Fraktur-Schrift: "Auersperg Palais" Signierung: l.u. Fraktur "A Hitler." Bildgrösse 20,3 x 27,6 cm (Blatt 21 x 28,5 cm) Price: Nr 225 , mit Grössenangabe: 18 x 26 cm BA: Foto-Negativ NS 26/213/18 Haupt Archiv-Karte mit Grössenangabe 20,5 x 28 cm. |
| De stempelafdrukken in Price en Los Angeles |
|||
 |
 |
||
| Afdruk op bladzijde 15 inAdolf Hitler als Maler und Zeichner (1983), ook bekend als 'boek van Billy F. Price'; samengesteld door August Priesack en Peter Jahn. Boek verscheen januari 1983; afdruk zou staan op een Hitleraquarel (Price 290) dat in 1984 als Florence-10 door Hermann Weiss voor het Institut für Zeitgeschichte onderzocht is. Hij maakte toen melding van een ovalen stempeklafrdruk, 'vermoedelijk'van Morgenstern. Bronnen: Adolf Hitler als Maler und Zeichner. Ein Werkkatalog der Ölgemälde, Aquarelle, Zeichnungen und Architekturskizzen. Gallant Verlag, Zug, 1983. Auteurs: Billy F. Price (ca. 1930-2016), Peter Jahn (1904-1990), August Priesack (1908-ca. 1993). Die aquarelle Hitlers. Das wiedergefundene Werk. Zum Andenken an Rodolfo Siviero. Mit texten von Enzo Collotti und Riccardo Mariani. [En 'echtheidsonderzoek' door Herman Weiss en Prof. Dr. Hartmut Ullrich, geassisteerd door Prof. Dr. August Priesack]. Alinari, [Florence] 1984. |
Afdruk op aquarel (bloemenstilleven) die in 2012 geveild zou worden in Los Angeles; een dag voor de veiling werd het werk teruggetrokken. Een reden werd niet gegeven. Bronnen: Lot 8, veiling 26 maart 2015. Veilinghuis Nate D. Sanders (via Internet Archive) https://web.archive.org/web/20150317233642/http://natedsanders.com:80/Adolf _Hitler_Watercolor_Painting____During_His_Yea-LOT35911.aspx Ginger Adams Otis. Adolf Hitler’s painting of flowers goes on auction block New York Daily News, 23-03-2015. http://www.nydailynews.com/news/national/adolf-hitler-painting-flowers-auction-block-article-1.2159511 David Ng. Purported Adolf Hitler watercolor painting to be sold at auction. Los Angeles Times, 24-03-2015. http://www.latimes.com/entertainment/arts/culture/la-et-cm-adolf-hitler-painting-auction-20150324-story.html Hitler Flower Painting Could Exceed $30,000 At Auction. Artlyst.com, 25-03-2015 http://www.artlyst.com/news/hitler-flower-painting-could-exceed-30000-at-auction/ Danielle Haynes. LA auction house withdraws watercolor said to be by Hitler. UPI, 25-03-2015. https://www.upi.com/Top_News/US/2015/03/25/LA-auction-house-withdraws-watercolor-said-to-be-by-Hitler/2991427321086/ |
||
| Conclusie Aan de hand van deze vergelijkingen kan bitter weinig geconcludeerd worden, behalve dat het NIOD 'Neu Thor-aquarel wel erg contrasteert met de weinige werken die echt of vermoedelijk echt door de jonge Adolf Hitler geschilderd zijn. 'Dat Hitler foto's op ansichtkaarten als voorbeeld gebruikte is een bekend gegeven. Maar in de miljoenenstad Wenen zullen rond 1910 tientallen broodschilders op die manier gewerkt hebben. Wel rijst de vraag waarom Hitler, waarvan bekend is dat hij vooral (alleen maar?) bestaande bekende Weense gebouwen schilderde, met toeristen als specifieke doelgroep, een verdwenen gebouw zou schilderen. Nu is uit z'n Münchener periode (1913-1914) bekend dat hij tenminste eenmaal* in opdracht stadsgezichten maakte. Het is in theorie dus mogelijk zijn dat een van z'n afnemers hem vroeg de verdwenen Neuthor te schilderijen. Maar of hij die toren ooit geschilderd heeft, en zo ja, of het NIOD-aquarel een schildering van hem is? We weten het niet en we zullen het nooit weten. * Volker Ullrich. Adolf Hitler. Biographie (2013). blz. 62. |