Dossier De Contrabas - Chrétien Breukers

DOSSIER DE CONTRABAS

versie: 10 februari 2015

CHRÉTIEN BREUKERS en ROTTERDAM

Of: hoe Erasmus in de bundelzwendel verzeild raakte

Inleiding | 2013 |

'Comité Erasmus, icoon van Rotterdam'

2014 | 2015 | Conclusie

.

naar boven

Hoe Erasmus in de bundelzwendel verzeild raakte

Door Bart FM Droog

Korte geschiedenis van het voorafgaande

Manuel Kneepkens (Heerlen, 1942) debuteerde in 1976 met de bundel Tuin van eetlust bij uitgeverij De Bezige Bij. Daarna volgden meer dichtwerken, bij verschillende uitgeverijen (o.a. De Prom, Donker, Douane). Van 1994-2006 was Kneepkens voor de Stadspartij Rotterdam gemeenteraadslid in de havenstad. In die hoedanigheid lanceerde hij (in navolging van Groningen-stad) het plan om het stadsdichtersschap in Rotterdam in te voeren. ^{1, 2}

In 2012 publiceert Manuel Kneepkens de bundel Een zomer voor alle seizoenen bij de Utrechtse uitgeverij De Contrabas - met als uitgever Chrétien Breukers.

Het eerste exemplaar van dit werk werd overhandigd aan de Rotterdamse burgemeester Ahmed Aboutaleb.³

Links: omslag Een zomer voor alle seizoenen. Vormgeving Baer Cornet - zie de 'Breukers en sterfgevallen'-pagina voor hoe de gentleman-uitgever deze vormgever na diens overlijden mis-bruikt heeft.

naar boven

Onderzoek naar De Contrabas

Op 13 april 2013 stel ik per mail aan Manuel Kneepkens enige vragen over zijn ervaringen bij De Contrabas - dit nadat ik van vele dichters uit dat fonds nogal opmerkelijke verhalen over de uitgeverij had gehoord.⁴ Kneepkens, die ik ook voorzie van achtergrondinformatie, reageerde niet.⁵

De verklaringen van twintig dichters uit het fonds verwerk ik in een rapport voor de twee vakbonden voor auteurs, de (Nederlandse) Vereniging van Letterkundigen en de Vlaamse Auteursvereniging. Belangrijkste bevindingen: Uitgeverij De Contrabas houdt de dichters onkundig van de verkoopcijfers en keert structureel geen royalty's uit. Allerhande verdere afspraken komt de uitgever niet na.

naar boven

Kneepkens, de laureaat

Op 28 oktober 2013 reikte de Rotterdamse wethouder Korrie Louwes namens het 'Comité Erasmus, icoon van Rotterdam' de 'Lof der Zotheidsspeld' en de Pierre Bayle cheque (à € 1.250,-^5a) uit aan Manuel Kneepkens.⁶

Deze prijzen worden uitgereikt door het o.a. door de gemeente Rotterdam gesubsidieerde Comité. Zie: www.erasmushuisrotterdam.nl en de subsidiëntenpagina aldaar.

naar boven

Onderzoek naar De Contrabas heropend

Begin juni 2014, nadat nieuwe berichten over malversaties van Breukers me bereikt hebben, heropen ik m'n eerdere onderzoek. Ditmaal doe ik ook navraag bij drukkers, vormgevers en literaire organisaties die zaken gedaan hebben met Breukers.

Op 25 juli 2014 stuur ik vrijwel alle Contrabasdichters, Kneepkens incluis,
bericht over wat ik in 2013 ontdekt heb en wat er in de maanden juni-juli
2014 aan het licht is gekomen⁷ - zie: de pagina's van dit Dossier.

Manual Keepkens reageert niet.

naar boven

Publiciteit en bundelzwendel

Begin september 2014 berichtten meerdere kranten (De Volkskrant en het AD/UN⁸) over het financiële gezwendel en de malafide praktijken van Chrétien Breukers en zijn eenmansonderneming De Contrabas. Het gaat vooral over zijn malversaties binnen het Utrechts Dichtersgilde.

Naar aanleiding van die publiciteit spreken meer dichters zich uit over wat hen is overkomen bij De Contrabas. Een van de zaken die opvalt is dat Breukers vanaf 2012 contracten met dichters heeft afgesloten, waarin staat dat:

- de dichters € 500,- tot € 750,- vooruit moeten betalen.
- de dichters 50 tot 100 exemplaren verplicht moeten inkopen
- er 300 tot 350 exemplaren gedrukt gaan worden
- De Contrabas zorgt voor promotie en distributie.

Naderhand blijkt dat er precies evenveel exemplaren gedrukt worden als het aantal dat de dichters verplicht moeten aanschaffen. Drukkers en vormgevers worden vervolgens niet of slechts deels betaald. En de bundels zijn niet leverbaar - logisch, want er bestaan simpelweg geen verkoopexemplaren.⁹

NB: vanaf medio november 2014 verzorgt uitgeverij Liverse uit Dordrecht de distributie van een beperkt aantal titels uit het Contrabasfonds¹⁰. Deze zijn vanaf dan als POD via het Centraal Boekhuis leverbaar - een holle constructie, want bij gebrek aan promotie weet vrijwel niemand van het bestaan van deze bundels.

naar boven

2015

Op maandag 12 januari 2015 publiceert Manuel Kneepkens op Rotterdam. Vandaag & morgen dit¹¹:

Mijn uitgever is een zwierig man, een heuse joyeuze Bourgondiër, altijd keurig in driedelig maatkostuum, altijd met een pochette, onberispelijk wit, in zijn borstzak. Een gentleman van ouderwetse snit. Hij zetelt in een statig pand in Utrecht aan de Oudegracht achter een zo mogelijk nog statiger bureau.

,,Asjeblieft,’’ zei hij: ,,Hier het eerste exemplaar van ‘De Kaleidoscopie van een Jaar’. Je nieuwe bundel… Mijn felicitaties. Drieëntwintig januari lanceer ik hem in Boekhandel Snoek aan de Meent in Rotterdam."

De als zwierige Bourgondiër omschreven uitgever is Chrétien Breukers. Deze door deurwaarders achtervolgde 'gentleman' zetelt overigens niet in een statig pand aan de Utrechtse Oudegracht, maar in een bovenwoning aan de Merwedekade, buiten het centrum van Utrecht. Maar goed - dit zullen we maar rangschikken onder de noemer Kneepkens' dichterlijke vrijheid.

Op 17 januari 2015 neem ik contact op met Manuel Kneepkens - dit nadat ik in het titelregister van Buro ISBN¹² ontdekt heb dat de aangekondigde bundel bij De Contrabas zal verschijnen. Ik wijs hem op de bundelzwendel en op wat kort daarvoor, over die zwendel, op de poëziesite Meander¹³is verschenen.

Diezelfde dag nog antwoordt hij mij:

"Dit geeft zeer te denken. Ik wil even afwachten wat mij overkomen gaat. Misschien heeft hij zijn leven gebeterd. Hier spreekt de oud-reclasseerder…

Ik kom hier in elk geval volgende week op terug. Je hoort hierover nader van mij"

En dat was het laatste wat ik van Kneepkens vernam.¹⁴

Op 22 januari achterhaal ik waar de bundel gedrukt wordt. Bij het bedrijf Scan Laser te Zaandam. De oplage bestaat uit... 65 exem-plaren.¹⁵

Het boek wordt op 23 januari 2015 gepresenteerd. Rob Timmer van Rotterdam. Vandaag en Morgen maakt er een fotoverslag van. Hij noteert daarbij:

'Nadat Manuel het eerste exemplaar van zijn bundel uit handen van uitgever Chrétien Breukers had ontvangen richtte hij het woord tot Irene Smit.

"Beste Irene, ik heb je gevraagd als voorzitter van het comité ‘Erasmus, icoon van Rotterdam’ om het eerste exemplaar van mijn nieuwe bundel ‘Kaleidoscopie van een Jaar’ in ontvangst nemen'. (...) De nieuwe bundel ‘Kaleidoscopie van een jaar’ kwam mede tot stand dankzij de Pierre Bayle-cheque die Manuel werd uitgekeerd door het comité ‘Erasmus, icoon van Rotterdam’. Het lentedeel van de bundel poëtogrammen werd met dank aan de Bert Schierbeekstichting geschreven tijdens een verblijf in het A. Roland Holst-huis te Bergen (NH) in maart 2013."'¹⁶

Conclusie en vragen

Manuel Kneepkens is willens en wetens met een notoir oplichter in zee gegaan. Hij heeft daarbij een deel van het geld, dat hij in de vorm van de Pierre Bayle cheque gekregen had, doorgesluisd naar de joyeuze Bourgondiër. Deze heeft 65 exemplaren van het boek Kaleidoscopie van een Jaar laten maken - welk bedrag Breukers daarvoor ontvangen heeft is onbekend.

Het boek is niet verkrijgbaar via De Contrabas-webshop. Het ligt niet bij de reguliere boekhandel. Via Bol.com is het bestelbaar - als POD-uitgave.

Manuel Kneepkens heeft een deel van het boek geschreven dankzij een subsidie van de Stichting Bert Schierbeekfonds - dat beheerd wordt door het Nederlands Letterenfonds - voor hoe dat Fonds omgaat met De Contrabas, Contrabasbundels en Breukers, zie: Letterenfonds - WOB.

Kneepkens hield en houdt zich onbereikbaar voor commentaar op deze affaire.

Irene Smit, voorzitter van het comité ‘Erasmus, icoon van Rotterdam’, merkt op: "Het geld is niet door de gemeente Rotterdam ter beschikking gesteld maar door een fonds en het betreft dus geen belastinggeld."¹⁷

naar boven

Noten

¹Bart FM Droog. Manuel Kneepkens won als gemeenteraadslid in 2006 advies bij mij, stadsdichter van Groningen (2002-2005), in over hoe het stadsdichtersschap in te voeren. Het stadsdichtersschap werd in januari 2007 in Rotterdam ingevoerd.
² Christiaan Jongeneel. 'Woorddansers stadsdichter'. "(...) Ze krijgen 65.000 euro per jaar te besteden en hebben al beloofd daar leuke dingen voor de stad van te gaan doen. Het stadsdichterschap was een cadeautje van de gemeenteraad voor dichter Manuel Kneepkens, die jarenlang in de raad zat voor de Stadspartij en bij de afgelopen verkiezingen afzwaaide, waarop zijn partij ook prompt uit de raad verdween."
Weblog Christiaan Jongeneel, 16-11-2006.
http://www.christianjongeneel.nl/2006/11/woorddansers-stadsdichter/
³ Chrétien Breukers. 'Manuel Kneepkens: nieuwe bundel'. De Contrabas, 27-11-2012.'
http://www.decontrabas.com/de_contrabas/2012/11/manuel-kneepkens-nieuwe-bundel.html
⁴ Voortvloeiende uit het samenstellen van een eindrapport voor het Letterenfonds, voorjaar 2013. Zie: http://www.bartfmdroog.com/cb/letterenfonds.html#npe2012
⁵ Bart FM Droog. E-mail aan Manuel Kneepkens en andere dichters uit het Contrabasfonds, , 13-04-2013.
^5a Irene Smit. Voorzitter van het Comité ‘Erasmus, icoon van Rotterdam’. E-mail aan Bart FM Droog, 10-02-2015.
⁶ NN. 'Speld en cheque'. De Ster Online, 05-11-2013.
http://www.desteronline.nl/speld-cheque/
⁷Bart FM Droog. E-mail aan Manuel Kneepkens en andere dichters uit het Contrabasfonds, 25-07-2015.

naar boven

⁸ Lidy Nicolasen. 'Ruzie in Utrechts Dichtersgilde om subsidiegeld'. De Volkskrant, 04-09-2014; Peter van de Vusse. 'Gildedichter in de ban. Chrétien Breukers geroyeerd na plegen van fraude'. AD/UN, 05-09-2014; Bart Lauret. 'Oud-meester maakt er financiële janboel van. Gilde, gemeente en drukkerijen willen geld zien'. AD/UN, 09-09-2014.
Zie: kranten.
⁹ Rob de Vos. 'Zodat mensen zelf hun conclusies kunnen trekken.' Interview met Bart FM Droog. Meander, 08-01-2015.
http://meandermagazine.net/wp/2015/01/zodat-mensen-zelf-hun-conclusies-kunnen-trekken/
¹⁰ Henk Verweerd, uitgever van Liverse, e-mail aan Bart FM Droog, 13.49 uur, 17-11-2014.
¹¹ Manuel Kneepkens. 'De bestseller 'Submissie'.' Rotterdam. Vandaag & Morgen, 12-01-2015.
http://www.vandaagenmorgen.nl/columns/5305-de-bestseller-submissie
¹² Titelbank. Buro ISBN
http://www.titelbank.nl/
¹³ Rob de Vos. Meander, 08-01-2015.
¹⁴ Manuel Kneepkens. E-mail aan Bart FM Droog, 17-01-2015.
¹⁵ Woordvoerder Scan Laser. Telefoongesprek, 22-01-2015.
¹⁶ Rob Timmer. 'Kneepkens presenteert nieuwe bundel'. Rotterdam. Vandaag & Morgen, 24-01-2015.
http://www.vandaagenmorgen.nl/kunst-cultuur/5322-kneepkens-presenteert-nieuwe-bundel
¹⁷ Irene Smit, 10-02-2015.

Zie ook:
Lofrede van Manuel Kneepkens bij uitreiking van de 'Lof der zotheidsspeld'. Op:
http://www.erasmushuisrotterdam.nl/download/kneepkens_erasmusspeld.pdf

naar boven

Samenstelling: Bart FM Droog, februari 2015

naar boven