DOSSIER DE CONTRABAS
HOME   
UITGEVERIJ   
UTRECHT 
FONDS   

versie: 23 november 2014

HET FRIESE VERHAAL

Breukers, De Contrabas, Friesland


2006 | 2012 | 2013 | 2014
|                                   Hotsum



(oude Groninger tegeltjeswijsheid)








2006

In zijn hoedanigheid van redacteur van De Contrabasreeks van BnM Uitgevers verzorgt Chrétien Breukers in 2006 de uitgave van vier Friestalige poëziebundels met Nederlandse vertaling1. Het gaat om:

Elmar Kuiper. Roep de rottweiler op! = Rop de rottweiler op! Keuze uit zijn gedichten vertaald [uit het Fries] door Jabik Veenbaas. Met een nawoord van Chrétien Breukers. BnM uitgevers, Nijmegen, 2006. 69p. De Contrabas tweetalig I/1. ISBN 90-77907-27-0.




   
Jabik Veenbaas. Dawinistische weemoed = Darwinistyske weemoed. Keuze uit zijn gedichten vertaald [uit het Fries] door Jabik Veenbaas. Met een nawoord van Chrétien Breukers. BnM uitgevers, Nijmegen, 2006. 69p. De Contrabas tweetalig I/2. ISBN 90-77907-28-9.




   
Abe de Vries. Warme boxkachels & weke irenes = Gleone bokskachels & weake irenes. Keuze uit zijn gedichten vertaald [uit het Fries] door Jabik Veenbaas. Met een nawoord van Chrétien Breukers. BnM uitgevers, Nijmegen, 2006. 71p. De Contrabas tweetalig I/3. ISBN 90-77907-32-7.



   
Cornelis van der Wal. Zonderlinge kruising tussen aap en priester = Singeliere krusing tusken aap en preester. Keuze uit zijn gedichten vertaald uit het Fries door Jabik Veenbaas. Met een nawoord van Chrétien Breukers. BnM uitgevers, Nijmegen, 2006. 71p. De Contrabas tweetalig I/4. ISBN 90-77907-31-9



 
naar boven

Deze werken verschenen met subsidies van het Nederlands Literair Productie- en Vertalingenfonds (nu: Nederlands Letterenfonds) en van de Provincie Fryslân.1a

Later, in 2007, verschijnt nog Brieven aan mijn kind, de Nederlandse vertaling van de Friestalige bundel van Jabik Veenbaas in De Contrabasreeks. Deze dichter/vertaler brengt later twee bundels uit bij De Contrabas; het vertaalde De zon, het smalle bed, mijn lichaam (2009) den het oorspronkelijke Nederlandstalige Om de zee te bevaren (2011).2

Abe de Vries, oprichter van Farsk en journalist bij Elsevier (2000-2006), was van 1 oktober 2006 tot medio 2011 uitgever van de Friese Pers Boekerij.3, 4 Hij is van april 2011 tot mei 2014 vast medewerker aan het weblog De Contrabas, met de rubriek 'Studio Oudebildtzijl'.5

naar boven



2012

Op 18 april 2012 verschijnt in het Friesch Dagblad dit bericht:

 
Nieuw uitgeversinitiatief

Leeuwarden | Stichting Farsk begint een nieuw initiatief voor het uitgeven van essays en tweetalige poëzie: HotSum. De Farsk-bestuursleden Gerben de Vries, Jetske Bilker en Abe de Vries, vergezeld door Ytsje Hoekstra, willen twee keer per jaar een Fries- en Nederlandstalige poëziebundel uit gaan geven en eens per jaar een essaybundel. Dat hebben zij gisteren bekendgemaakt. (...)

Voor het uitgeven van de tweetalige poëziebundels wordt samengewerkt met uitgeverij Contrabas in Utrecht. Zo moet er een structureel, nationaal podium voor Friese poëzie ontstaan. HotSum zal zich daarbij onder meer bezighouden met de redactie van de bundels, Contrabas neemt de productie en distributie voor zijn rekening.

De essaybundels worden in 2013, 2014 en 2015 gemaakt in samenwerking met Tresoar in Leeuwarden. (...)6

 

naar boven



2013

In 2013 brengt uitgeverij De Contrabas in samenwerking met de Friese 'uitgeverij' Hotsum twee tweetalige dichtbundels uit. Op 31 januari 7 verschijnen:

Abe de Vries.
Ravensulver = Ravenzilver
De Contrabas, Utrecht, 2013. 72p.
ISBN: 978-90-79432-61-5. 
Vormgeving: Baer Cornet.
Onvermeld op De Contrabaswebshop.


   
Edwin de Groot
In hazze is in lokkich bern = Een haas is een gelukkig kind
De Contrabas, Utrecht, 2013. 47, 47p.
ISBN: 978-90-79432-65-3. 
Vormgeving: Baer Cornet.
Onvermeld op De Contrabaswebshop.



Het enige 'Hotsum'-aspect aan deze boeken is het Hotsum-logo. De bibliografen van de Koninklijke Bibliotheek zien geen aanleiding om in de boekbeschrijvingen te vermelden dat het in deze om coproducties gaat.

Hotsum zou zorgen voor de verspreiding in de provincie Friesland, De Contrabas voor die in de rest van het land.8


In het voorjaar van 2013 maakt Cornelis van der Wal bekend dat hij zijn in 2014 bij Hotsum / De Contrabas te verschijnen nieuwe bundel terugtrekt. Dit nadat Hotsum-'uitgever' Abe de Vries op zijn privéblog e-mails van Van der Wal publiceerde.9

naar boven



2014

Op 15 september kondigt Abe de Vries aan dat op 15 november 2014 zijn tweede essaybundel Erfskip & krisis. Essays oer Fryslân en Fryske literatuer 2 verschijnt. Bij de Utrechtse uitgeverij De Contrabas. Het boek zal 240 bladzijden tellen.10

Dat bericht roept bij velen uit de Nederlandse én Friese literatuursector bevreemding op. Want nog geen twee weken eerder berichtten diverse media over de financiële malversaties van de uitgever van De Contrabas. Hij blijkt onder meer zijn auteurs en drukkers niet te betalen en rommelt met subsidiegelden. Ook is het adres van de uitgever en zijn eenmansbedrijf al sinds 11 mei 2014 bij de Gemeente Utrecht, de Belastingdienst, de Kamer van Koophandel, alsmede bij zakenrelaties van de uitgever en auteurs uit het fonds, onbekend.11

Als klap op de vuurpijl plaatst De Vries bij de aankondiging deze foto. De vormgever van de afgebeelde omslagen (het bedrijf Zinnebeeld, Rotterdam) wacht al sinds 2012 op betaling door De Contrabas.12

Enkele dagen later, op 20 september wordt bekend gemaakt dat op 26 september deze nieuwe Hotsum/Contrabaswerken gaan verschijnen:

Friduwih Riemersma; Tryntsje van der Steege; Eric Hoekstra.
Alde meuk? Essays oer klassikers yn de fryske literatuer
. De Contrabas, Utrecht, 26-09-2014. 76p.
ISBN 978 90 7932 84 4.
Vormgeving: Ankemarije Dam Design.

   
Aggie van der Meer
Tei-iizje / Lok-azen
De Contrabas, Utrecht, 26-09-2014. 65p.
ISBN 978 90 7932 81 3.
Vormgeving: Harold van de Kamp / Kade104 (Utrecht).


Over deze boeken wordt dit persbericht13 verspreid:

 
Boekpresentaties uitgeverijen HotSum in restaurant Stoof 

Op vrijdag 26 september worden twee boeken gepresenteerd die kortgeleden zijn gepubliceerd door de uitgeverijen HotSum en De Contrabas. Dit zal plaatsvinden in Restaurant Stoof, Franekereind 23, 8861 AA, Harlingen. 

In de Friese essaybundel Alde Meuk? buigen drie Friese weten-schappers zich over het verschijnsel ‘klassieke boeken in het Fries’. Deze bundel is ontstaan door samenwerking van uitgeverijen HotSum, de Contrabas en het Sirkwy Sympoasium. Daarna ziet de Fries-Nederlandstalige bundel Tei-iizje / Lok-azen van Aggie van der Meer (1927) het licht. Het is haar zesde dichtbundel. 
 

Gealarmeerde Contrabaswatchers proberen hierop de betrokken Friezen te waarschuwen, zowel privé als publiekelijk14. Abe de Vries reageert woedend: "[dit is een] haat en roddelkampanje van een dwaas uit Groningen. Laster en smaad."15

Teake Oppewal, actief in Sirkwy en coördinator literatuurbevordering van het Fries historisch en letterkundig centrum Tresoar (en daarmee een van de invloedrijkste mensen binnen de Friese literatuur)15a, antwoordt dat wat hem betreft niets aan de hand is.16

naar boven

Op 26 september heeft de presentatie in Harlingen plaats. Geheel tegen de verwachting in is daarbij uitgever Chrétien Breukers aanwezig. Op dezelfde dag wordt hij te Utrecht uit de Basis Registratie Personen (BRP)17 geschrapt. Op weblog De Contrabas wordt overigens met geen woord gerept over deze nieuwe Friese boeken.

Teake Oppewal publiceert op zondag 28 september de speech die hij in Harlingen heeft uitgesproken. Daaruit valt op te maken dat de Provincie Fryslân de uitgave van het essaywerk gesubsidieerd heeft18. Oppewal roemt in de speech verder het samenwerkingsverband van Hotsum / De Contrabas: "Dêrom binne wy (...) der tige wiis mei dat útjouwerij HotSum it op him nommen hat efternei de útjefte fan de essees te fersoargjen, yn ‘e mande mei Contrabas."

De volgende maandag, 29 september 2014, wordt het eenmansbedrijf De Contrabas (kernactiviteiten: uitgeverij & weblog) uit het Handelsregister van de Kamer van Koophandel 'ambtshalve uitgeschreven'19. Dit is een direct gevolg van de schrapping uit de BRP, één werkdag eerder.

Op 6 oktober 2014 blijken de in september gepresenteerde Friese werken niet te traceren in de webshop van de Utrechtse uitgeverij20.
Op deze dag is de bundel van Aggie van der Meer bij de bekende internetboekhandels (Ako, Athenaeum, Bruna, Libris, Van Stockum), niet te traceren. Het gelijktijdig verschenen essaywerk bij de meesten (maar niet bij Bol.com) wel, maar met de mededeling 'niet leverbaar' of 'nog niet verschenen'.

Bij Googlespeurtochten naar de boeken duikt slechts één winkel op waar ze daadwerkelijk verkrijgbaar zijn: de webshop van Afûk te Leeuwarden: http://afuk.nl/webshop
.

Na de ambtshalve uitschrijving op 29 september blijkt Breukers zich op 7 oktober 2014 opnieuw ingeschreven te hebben bij de Kamer van Koophandel. Wederom onder KvK-nummer 51676966, met als adres Merwedekade 143 BS, 3522 JB Utrecht.21

Op 27 oktober 2014 bericht M. Ettema, van de afdeling Subsidiezaken van de Provincie Fryslân aan de samensteller van dit dossier, nadat deze een beroep op de Wet Openbaarheid Bestuur gedaan had:

  "Bij ons is bekend dat Uitgeverij de Contrabas een subsidieverlening van €2.250,- heeft ontvangen. Deze subsidie is in de vorm van een voorschot uitbetaald. Inmiddels is de verleende subsidie op nihil vastgesteld. Dat wil zeggen dat het reeds ontvangen bedrag terugbetaald zal moeten worden. Bij ons is het nieuwe adres van de Contrabas bekend." 22  

Teake Oppewal (Tresoar/Sirkwy) en Jetske Bilker (Hotsum) weigerden nadien op vragen van de samensteller van dit Dossier in te gaan.

Op 23 november 2014 zijn de op 26 september 2014 verschenen werken in de Contrabaswebshop noch bij de Koninklijke Bibliotheek te traceren.

naar boven



Útjouwerij Hotsum / Uitgeverij Hotsum


De vraag kan gesteld worden óf Útjouwerij Hotsum wel een uitgeverij is. Het 'bedrijf' staat niet ingeschreven bij de Kamer van Koophandel. Het heeft geen enkel boek uitgebracht. Of de uitgeverij een eigen ISBN-registratie heeft is onbekend.

Hotsum heeft wel enkele persberichten gepubliceerd. Op het blog van de 'uitgeverij' staat:

HotSum is in nij útjou-inisjatyf fan Ytsje Hoekstra, Gerben de Vries, Jetske Bilker en Abe de Vries. (...) Dêrom begjint HotSum yn ’e mande mei de Nederlânse útjouwerij de Contrabas yn Utert de earste twatalige, Frysk-Nederlânse poëzijrige yn de Fryske literatuerskiednis. 

De kommende jierren sille elk jier maksimaal twa fan sokke poëzijbondels by HotSum/de Contrabas ferskine kinne.De gearwurking mei de Contrabas smyt in struktureel nasjonaal poadium op foar Fryske poëzij. Sa’n ferbreedzjen fan de hoarizon is nedich. 

HotSum
 rêdt him mei de akwisysje, redaksje en foarmjouwing, de produksje en distribúsje nimt de Contrabas op him. Op de drokbesochte webside fan de Contrabas (www.decontrabas.com) sille de nije útjeften folop omtinken krije. 23


De laatste alinea betekent: 'Hotsum houdt zich bezig met de acquisitie, redactie en vormgeving; de productie en distributie neemt de Contrabas op zich. Op de drukbezochte site van De Contrabas zullen die nieuwe uitgaven volop aandacht krijgen.'

Hotsum is dus enkel een acquisitie-, redactie- en vormgevingsteam, géén uitgeverij.
Maar dit terzijde.

naar boven


1 Catalogus Koninklijke Bibliotheek Den Haag, http://opc4.kb.nl/
1a Cornelis van der Wal, e-mail, 07-10-2014.
2 NPE: Jabik Veenbaas: http://www.nederlandsepoezie.org/dichters/v/veenbaas.html
3 Persbericht Farsk.
Abe de Vries wurdt útjouwer Friese Pers Boekerij, 29-08-2006.
4 Boekblad. '
Friese Pers Boekerij/Uitgeverij Noordboek (VBK Media) naar NDC krantenbedrijf', 13-05-2011.
http://www.boekblad.nl/friese-pers-boekerij-uitgeverij-noordboek-vbk.168764.lynkx
5 Studio Oudebildtzijl, http://www.decontrabas.com/de_contrabas/studio-oudebildtzijl/
6 Nieuw uitgeversinitiatief. Friesch Dagblad, 18-04-2012.
http://www.frieschdagblad.nl/index.asp?artID=59424
7 NN. 'Twa nije dichtbondels. Sirkwy, 16-01-2013.
http://www.sirkwy.nl/item/191/nieuws-detail#.VDN7_vl_tS0
8 Sietse de Vries. 'Friese dichters zijn zo eigenzinnig'. Interview met Chrétien Breukers. Leeuwarder Courant, 01-02-2013.
http://www.sirkwy.nl/cms/FCKeditor/cstmFiles/wwwsirkwynl/pdf2/vries_sietse-de-chretien_breukers_hotsum_lc-20130201.pdf
9 Cornelis van der Wal, in telefoongesprek, 28-09-2014.
10 Abe de Vries.
'Twadde essaybondel ferskynt yn novimber by útjouwerij De Contrabas yn Utert', Seedyksterfeartfisk.blogspot.nl, 15-09-2014
http://seedyksterfeartfisk.blogspot.nl/2014/09/twadde-essaybondel-ferskynt-yn-novimber.html
11 Diverse artikelen in kranten en op internet:
- Coen Peppelenbos. 'De Contrabas laat abonnementhouders wachten. Tzum, 18-01-2014.
http://www.tzum.info/2014/01/nieuws-de-contrabas-laat-abonnementhouders-wachten/

- Lidy Nicolasen. 'Ruzie in Utrechts Dichtersgilde om subsidiegeld'. De Volkskrant, 04-09-2014.
- Peter van de Vusse. 'Gildedichter in de ban. Chrétien Breukers geroyeerd na plegen van fraude'. AD/UN, 05-09-2014.
- Jan Holtman. Interview met Bart FM Droog. Slaavier, 08-09-2014.
http://www.slaavier.nl/Interviews/
- Bart Lauret. 'Oud-meester maakt er financiële janboel van. Gilde, gemeente en drukkerijen willen geld zien'. AD/UN, 09-09-2014.
- Bart FM Droog. 'Het 'uitgeefmodel'van De Contrabas. NPE Nieuwsblog, 10-09-2014. http://nederlandsepoezie.eu/?p=2052
12 E-mail van directeur Zinnebeeld, 4-7-2014.
13 Persbericht Hotsum, 20-09-2014.
14 Cornelis van der Wal. 'Warskôging foar de Contrabas'. Ensafh, 20-09-2014
http://www.ensafh.nl/?p=37893 [ook op: http://www.wegmetderandstad.nl/wordpress/?p=8033
15 Abe de Vries, in een blog reactie op bovengenoemd artikel, 21-09-2014.
15a Tresoar: http://www.tresoar.nl/
16 E-mail van Teake Oppewal aan Bart FM Droog, 22-09-2014.
17 Basis Registratie Personen (BRP). Zie:
http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/persoonsgegevens/basisregistratie-personen-brp
18 Teake Oppewal. Litererêr stasjon HotSum-Feanwâlden. By de presintaasje fan de esseebondel Alde meuk? yn Harns. Sirkwy, 28-09-2014.
http://www.sirkwy.nl/item/309/nieuws-detail#.VDORm_l_tS1
19 Medewerker Kamer van Koophandel, in telefoongesprek met Bart FM Droog, 29-09-2014. Zie ook:
www.kvk.nl/orderstraat/product-kiezen/?kvknummer=516769660000
20 Webshop uitgeverij De Contrabas: http://uitgeverijdecontrabas.tumblr.com/
21 Kamer van Koophandel: http://www.kvk.nl/orderstraat/product-kiezen/?kvknummer=516769660000
22 Province Fryslân. Besluit op verzoek op basis van de Wet openbaarheid van bestuur. Kenmerk 01168535.

23
Weblog Útjouwerij Hotsum. http://utjouwerijhotsum.wordpress.com/

Samenstelling: Bart FM Droog, oktober 2014

naar boven