versie: 23 november 2014

HET FRIESE VERHAAL

Breukers, De Contrabas, Friesland


2006 | 2012 | 2013 | 2014 |                                   Hotsum

(oude Groninger tegeltjeswijsheid)

2006

In zijn hoedanigheid van redacteur van De Contrabasreeks van BnM Uitgevers verzorgt Chrétien Breukers in 2006 de uitgave van vier Friestalige poëziebundels met Nederlandse vertaling¹. Het gaat om:

	Elmar Kuiper. Roep de rottweiler op! = Rop de rottweiler op! Keuze uit zijn gedichten vertaald [uit het Fries] door Jabik Veenbaas. Met een nawoord van Chrétien Breukers. BnM uitgevers, Nijmegen, 2006. 69p. De Contrabas tweetalig I/1. ISBN 90-77907-27-0.
	Jabik Veenbaas. Dawinistische weemoed = Darwinistyske weemoed. Keuze uit zijn gedichten vertaald [uit het Fries] door Jabik Veenbaas. Met een nawoord van Chrétien Breukers. BnM uitgevers, Nijmegen, 2006. 69p. De Contrabas tweetalig I/2. ISBN 90-77907-28-9.
	Abe de Vries. Warme boxkachels & weke irenes = Gleone bokskachels & weake irenes. Keuze uit zijn gedichten vertaald [uit het Fries] door Jabik Veenbaas. Met een nawoord van Chrétien Breukers. BnM uitgevers, Nijmegen, 2006. 71p. De Contrabas tweetalig I/3. ISBN 90-77907-32-7.
	Cornelis van der Wal. Zonderlinge kruising tussen aap en priester = Singeliere krusing tusken aap en preester. Keuze uit zijn gedichten vertaald uit het Fries door Jabik Veenbaas. Met een nawoord van Chrétien Breukers. BnM uitgevers, Nijmegen, 2006. 71p. De Contrabas tweetalig I/4. ISBN 90-77907-31-9
	naar boven

Deze werken verschenen met subsidies van het Nederlands Literair Productie- en Vertalingenfonds (nu: Nederlands Letterenfonds) en van de Provincie Fryslân.^1a

Later, in 2007, verschijnt nog Brieven aan mijn kind, de Nederlandse vertaling van de Friestalige bundel van Jabik Veenbaas in De Contrabasreeks. Deze dichter/vertaler brengt later twee bundels uit bij De Contrabas; het vertaalde De zon, het smalle bed, mijn lichaam (2009) den het oorspronkelijke Nederlandstalige Om de zee te bevaren (2011).²

Abe de Vries, oprichter van Farsk en journalist bij Elsevier (2000-2006), was van 1 oktober 2006 tot medio 2011 uitgever van de Friese Pers Boekerij.^{3, 4} Hij is van april 2011 tot mei 2014 vast medewerker aan het weblog De Contrabas, met de rubriek 'Studio Oudebildtzijl'.⁵

naar boven

2012

Op 18 april 2012 verschijnt in het Friesch Dagblad dit bericht:

naar boven

2013

In 2013 brengt uitgeverij De Contrabas in samenwerking met de Friese 'uitgeverij' Hotsum twee tweetalige dichtbundels uit. Op 31 januari ⁷ verschijnen:

	Abe de Vries. Ravensulver = Ravenzilver De Contrabas, Utrecht, 2013. 72p. ISBN: 978-90-79432-61-5.  Vormgeving: Baer Cornet. Onvermeld op De Contrabaswebshop.
	Edwin de Groot In hazze is in lokkich bern = Een haas is een gelukkig kind De Contrabas, Utrecht, 2013. 47, 47p. ISBN: 978-90-79432-65-3.  Vormgeving: Baer Cornet. Onvermeld op De Contrabaswebshop.

Het enige 'Hotsum'-aspect aan deze boeken is het Hotsum-logo. De bibliografen van de Koninklijke Bibliotheek zien geen aanleiding om in de boekbeschrijvingen te vermelden dat het in deze om coproducties gaat.

naar boven

2014

Op 15 september kondigt Abe de Vries aan dat op 15 november 2014 zijn tweede essaybundel Erfskip & krisis. Essays oer Fryslân en Fryske literatuer 2 verschijnt. Bij de Utrechtse uitgeverij De Contrabas. Het boek zal 240 bladzijden tellen.¹⁰

Dat bericht roept bij velen uit de Nederlandse én Friese literatuursector bevreemding op. Want nog geen twee weken eerder berichtten diverse media over de financiële malversaties van de uitgever van De Contrabas. Hij blijkt onder meer zijn auteurs en drukkers niet te betalen en rommelt met subsidiegelden. Ook is het adres van de uitgever en zijn eenmansbedrijf al sinds 11 mei 2014 bij de Gemeente Utrecht, de Belastingdienst, de Kamer van Koophandel, alsmede bij zakenrelaties van de uitgever en auteurs uit het fonds, onbekend.¹¹

Als klap op de vuurpijl plaatst De Vries bij de aankondiging deze foto. De vormgever van de afgebeelde omslagen (het bedrijf Zinnebeeld, Rotterdam) wacht al sinds 2012 op betaling door De Contrabas.12

Enkele dagen later, op 20 september wordt bekend gemaakt dat op 26 september deze nieuwe Hotsum/Contrabaswerken gaan verschijnen:

	Friduwih Riemersma; Tryntsje van der Steege; Eric Hoekstra. Alde meuk? Essays oer klassikers yn de fryske literatuer. De Contrabas, Utrecht, 26-09-2014. 76p. ISBN 978 90 7932 84 4. Vormgeving: Ankemarije Dam Design.
	Aggie van der Meer Tei-iizje / Lok-azen De Contrabas, Utrecht, 26-09-2014. 65p. ISBN 978 90 7932 81 3. Vormgeving: Harold van de Kamp / Kade104 (Utrecht).

Over deze boeken wordt dit persbericht¹³ verspreid:

Gealarmeerde Contrabaswatchers proberen hierop de betrokken Friezen te waarschuwen, zowel privé als publiekelijk¹⁴. Abe de Vries reageert woedend: "[dit is een] haat en roddelkampanje van een dwaas uit Groningen. Laster en smaad."¹⁵

Teake Oppewal, actief in Sirkwy en coördinator literatuurbevordering van het Fries historisch en letterkundig centrum Tresoar (en daarmee een van de invloedrijkste mensen binnen de Friese literatuur)^15a, antwoordt dat wat hem betreft niets aan de hand is.¹⁶

naar boven

Op 26 september heeft de presentatie in Harlingen plaats. Geheel tegen de verwachting in is daarbij uitgever Chrétien Breukers aanwezig. Op dezelfde dag wordt hij te Utrecht uit de Basis Registratie Personen (BRP)¹⁷ geschrapt. Op weblog De Contrabas wordt overigens met geen woord gerept over deze nieuwe Friese boeken.

Teake Oppewal publiceert op zondag 28 september de speech die hij in Harlingen heeft uitgesproken. Daaruit valt op te maken dat de Provincie Fryslân de uitgave van het essaywerk gesubsidieerd heeft¹⁸. Oppewal roemt in de speech verder het samenwerkingsverband van Hotsum / De Contrabas: "Dêrom binne wy (...) der tige wiis mei dat útjouwerij HotSum it op him nommen hat efternei de útjefte fan de essees te fersoargjen, yn ‘e mande mei Contrabas."

De volgende maandag, 29 september 2014, wordt het eenmansbedrijf De Contrabas (kernactiviteiten: uitgeverij & weblog) uit het Handelsregister van de Kamer van Koophandel 'ambtshalve uitgeschreven'¹⁹. Dit is een direct gevolg van de schrapping uit de BRP, één werkdag eerder.

Op 6 oktober 2014 blijken de in september gepresenteerde Friese werken niet te traceren in de webshop van de Utrechtse uitgeverij²⁰. Op deze dag is de bundel van Aggie van der Meer bij de bekende internetboekhandels (Ako, Athenaeum, Bruna, Libris, Van Stockum), niet te traceren. Het gelijktijdig verschenen essaywerk bij de meesten (maar niet bij Bol.com) wel, maar met de mededeling 'niet leverbaar' of 'nog niet verschenen'.

Bij Googlespeurtochten naar de boeken duikt slechts één winkel op waar ze daadwerkelijk verkrijgbaar zijn: de webshop van Afûk te Leeuwarden: http://afuk.nl/webshop.

Na de ambtshalve uitschrijving op 29 september blijkt Breukers zich op 7 oktober 2014 opnieuw ingeschreven te hebben bij de Kamer van Koophandel. Wederom onder KvK-nummer 51676966, met als adres Merwedekade 143 BS, 3522 JB Utrecht.²¹

Op 27 oktober 2014 bericht M. Ettema, van de afdeling Subsidiezaken van de Provincie Fryslân aan de samensteller van dit dossier, nadat deze een beroep op de Wet Openbaarheid Bestuur gedaan had:

Teake Oppewal (Tresoar/Sirkwy) en Jetske Bilker (Hotsum) weigerden nadien op vragen van de samensteller van dit Dossier in te gaan.

Op 23 november 2014 zijn de op 26 september 2014 verschenen werken in de Contrabaswebshop noch bij de Koninklijke Bibliotheek te traceren.

naar boven

Útjouwerij Hotsum / Uitgeverij Hotsum

De vraag kan gesteld worden óf Útjouwerij Hotsum wel een uitgeverij is. Het 'bedrijf' staat niet ingeschreven bij de Kamer van Koophandel. Het heeft geen enkel boek uitgebracht. Of de uitgeverij een eigen ISBN-registratie heeft is onbekend.

Hotsum heeft wel enkele persberichten gepubliceerd. Op het blog van de 'uitgeverij' staat:

naar boven