______
versie 19-01-2017

Bloemen van het kwaad


Hirohito

Het bewijsmateriaal

Bronnen en aantekeningen


zie ook: de Hirohito-pagina

Door Jaap van den Born & Bart FM Droog


In het boek Bloemen van het kwaad presenteert de samensteller en 'vertaler' Paul Damen acht gedichten van keizer Hirohito (1901-1989) en één van keizer Meiji (1852-1912 )

Damen beweerde in interviews dat hij alles in zijn boek zelfstandig uit de oorspronkelijke talen vertaald heeft.

Maar zijn kennis van het Japans is even groot als zijn beheersing van onder meer het Chinees, Georgisch, Hongaars, Latijn, Mongools, Turkmeens en Khmer: nihil.

Hoe slaagde hij er dan toch in om Nederlandse vertalingen van gedichten van Japanse keizers te leveren? Door, in tenminste drie gevallen, bestaande Nederlandse vertalingen uit 1989 met minieme wijzigingen als eigen werk te presenteren. Daar is een woord voor: plagiaat.

Vanwege zijn non-kennis van het Japans moet hij 'zijn' andere vertalingen op een soortgelijke manier vervaardigd te hebben, waarbij hij waarschijnlijk gebruik maakte van bestaande Engelse vertalingen.




 




_______Het bewijs_______
______ De gedichten (waka) van Hirohito

1921 |
1940 | 1945 | 1946 | 1952 | 1965 | 1971| 1986 | Meiji


..

1. Origineel Damen, 2016 Rein van Essen, 1989  Google Translate
______


世のなかも
かくあらまほ
しきおだやかに 
朝日にほへ
る大海の原

1921

Was heel de wereld
maar zo vredig
als deze uitgestrekte zee,
helder overgoten
door de warme ochtendzon.

[1921]

Ware heel de wereld
Zo vredig
Als deze uitgestrekte zee,
Helder overstroomd
Door de warme zon in de ochtend
1921

Ook onder de wereld
nucleaire Aramaho
drempel voorzichtig
Om ho naar Asahi
Origineel van die oceaan
.
______ Aantekening:

De brontekst voor deze Damen-'vertaling' is overduidelijk de Nederlandse vertaling van Rein van Essen, die te vinden is in: Edward Behr. Hirohito. De keizer die moest blijven. De waarheid achter de mythe. [Vertaald uit het Engels door Rein van Essen]. A.W. Bruna Uitgevers B.V., Utrecht, 1989.


..______naar boven

2. Hirohito, 1940 Damen, 2016 blz. 281. Corazon Aquino, 1989 Lydia Chagoll, 1988, p. 38 NvhN, 1952 Google Translate
______
 

西ひがし
むつみかはして
栄ゆかむ  
世をこそ祈れ
としのはじめに

Januari 1940

In dit nieuwe jaar
bidden wij dat oost en west
en de hele wereld
zullen samenleven
en samen voorspoed delen.

[1940]

On this New Year’s Day
We pray for the time to come
When east, west, and all,
Making friends with one another
Will share in a prosperous future.

[1940]

Op deze nieuwjaarsdag
Bidden wij voor de dag van morgen
Wanneer oost, west en iedereen
Met elkaar bevriend geraken
Om samen één voorspoedige toekomst te delen


[1940]

Bij het begin van het nieuwe jaar [/]
bidden wij dat Oost en West [/]
eensgezind zullen zijn [/]
en voorspoed zullen hebben.




West oosten
Mutsumi doen is om
Sakaeyukamu
Bid wat de wereld
Aan het begin van de stad
. .
______ Aantekeningen

Origineel zoals bij Damen.
Dit is een twijfelgeval: heeft Damen hier met de bestaande vertalingen van Aquino en Chagoll gefröbeld, of ligt een derde, ons nog onbekende, vertaling ten grondslag aan Damens versie?

Bronnen
:
Speech of President Corazon Aquino at the burial of Emperor Hirohito. [Held in Japan, February 23, 1989]. Source: Presidential Museum and Library. Aquino, C. C. (1989). Speeches of President Corazon C. Aquino : January – July 1989. [Manila : Office of the President of the Philippines].
http://www.gov.ph/1989/02/23/speech-of-president-corazon-aquino-at-the-burial-of-emperor-hirohito/
Lydia Chagoll. Hirohito. Keizer van Japan. Een vergeten oorlogsmisdadiger? Houtekiet, Antwerpen, 1988. 75p.
NN. Keizer Hirohito. Nieuwsblad van het Noorden, 03-01-1952
http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010679328:mpeg21:a0103
.
..______naar boven ..

3. Hirohito, 1945 Damen, 2016 Bergamini, 1971* Rein van Essen, 1989 Nezu Masahi, 1974 ** John W. Dower, 1999*** The Telegraph, 1946 Google Translate, 2017
______            
 

降り積も
る深雪に耐えて
色変えぬ
松ぞ雄々しき
人もかくあれ
1945

Dapper, die pijnboom.
Die niet van kleur verandert,
en toch de sneeuw draagt.
Ook mensen
zouden zo moeten zijn.



Courageous the pine
that does not change its color
under winter snow.
Truly the men of Japan
should be a forest of pines.

[1945]

Hij is dapper, de pijnboom
Die niet van kleur verandert
En de sneeuw draagt.
Ook mensen
Zouden zo moeten zijn.
Snow covered pine tree,
yet, remains green,
wish people would be the same


Courageous pine
enduring the snow
that is piling up
color unchanging
Let people be like this
Now on the pine

Man should be like the manly pine [/]
that does not change its colour [/]
though bearing the fallen snow.



Furitsumo
Doorstaan in die diepe sneeuw
Onverwachte kleurverandering
Pine elk Ooshiki
Human nucleaire er ook
. .
______ Aantekeningen:

De brontekst voor deze Damen-'vertaling' is overduidelijk de Nederlandse vertaling van Rein van Essen, die te vinden is in: Edward Behr. Hirohito. De keizer die moest blijven. De waarheid achter de mythe. [Vertaald uit het Engels door Rein van Essen]. A.W. Bruna Uitgevers B.V., Utrecht, 1989.

* David Bergamini, Japan's Imperial conspiracy, 1971. blz. 175.
** Nezu Masahi. Tenno to Showashi , ji. (Tokyo: Sanichi Shobo, 1974), p. 283.; genoemd als bron door Peter Aradi. How the end of the war came to Japan. [S.a.]
http://forums.compuserve.com/n/docs/ docDownload.aspx?webtag=ws-japan
&guid=5b07864c-f2c8-45fc-8085- 0d33a03ed434
*** John W. Dower. Embracing defeat. Japan in the aftermath of World War II. W.W. Norton / Allen Lane, New York / London, 1999.
****
Hirohito in poem party. The Telegraph. 28-01-1946
http://trove.nla.gov.au/newspaper/article/188439921?searchTerm=
hirohito%20poetry&searchLimits=

..
..______naar boven

4. Hirohito, 1946 Damen, 2016 Google Translate, 2017
______


戦タタカヒにやぶれし
あとのいまもなほ
民のよりきて
ここに草とる

1946

Zelfs na het verliezen van de oorlog
komen in deze dagen
mensen nog uit vrije wil
onze tuinen verzorgen.



Shi versloeg in de oorlog Tatakahi
Zelfs nu na Naho
Kom meer mensen
Neem gras hier
.
______ Aantekening: Origineel zoals bij Damen.
Damens brontekst voor deze 'vertaling' is vooralsnog onbekend.
De Australische krant The Telegraph meldde op 28 januari 1946 dat het 'pijnboomgedicht'' (uit 1945) het nieuwjaarsgedicht van 1946 zou zijn. Zie
1945.
'
..
..______naar boven

5. Hirohito, 1952 Damen, 2016 Google Translate, 2017
______


風さゆるみ
冬は過ぎて
まちまちし
八重桜咲く
春となりけり
1952

Sneeuw in de winter is
als een kersenboom
die bloeit in de lente.
Het onberekenbare weer
waait de een na de ander omver.


Slack wind
Afgelopen winter
gemengd
Bloom tweeledige kers
Keri uitgegroeid tot een veer
..
______ Aantekening: Origineel zoals bij Damen.
Damens brontekst voor deze 'vertaling' is vooralsnog onbekend.

..______naar boven

6. Hirohito, 1965 Damen, 2016 Google Translate, 2017
______




国のつとめはたさ
むとゆく道のした
堀にここだも鴨は群れたり
12 januari 1965

Vogels

Waar ik me haast naar staatszaken
zelfs in de berm van de weg,
dit is het; zelfs daar groepen wilde eenden.


vogelstand

Werkte landen Tasa
En de weg was Mutoyuku
Of zelfs kudde eend is hier gracht
....
______ Aantekening: Origineel zoals bij Damen.
Damens brontekst voor deze 'vertaling' is vooralsnog onbekend.

..______naar boven

7. Hirohito, 1971 Damen, 2016 Bergamini, 1971 Los Angeles Times, 1971 Google Translate, 2017
______
 

はてもなき
礪波のひろの
杉むらに
りかこまるる
家々の見ゆ
1971

Tussen de ceders
zie ik een brok huizen
en dan weer ceders
over de Tonami-vlakte
die rij na rij uitsteken.


Amid the cedars,
I see a clump of houses,
and then the cedars
step out row after long row
across the Tonami plain.

In the endless open
Fields of Tonami
Surrounded by cedar trees
Clustered houses can be seen.


haat Nowhere
Hirono van Tonami
Cedar oneffenheden
Ruru Rikakoma
Miyu huizen
.....
______ Aantekening: Origineel zoals bij Damen.
Damens echte brontekst is de versie van David Bergamini,
waarbij hij regels vier en vijf licht gewijzigd heeft.

David Bergamini. Japan's Imperial conspiracy, 1971. Blz. 1142.
Gardener's poem read to Japanese emperor. Los Angeles Times, 13-01-1971.
https://www.newspapers.com/newspage/164234405/
.
..______naar boven

8. Hirohito, 1986 Damen, 2016 Mari Yamaguchi, 2007  
______  
 

この年の
この日にもまた靖国の
みやしろのことに
うれひはふかし
1986

Ook dit jaar weer
op deze dag, de kwestie
van de Yasukuni-schrijn:
een ondoorzichtige kwelling.



On this day of the year again,
Sorrow is deep
Over the matter of Yasukuni Shrine
 
...
______ Aantekening: Origineel zoals bij Damen.
Damens brontekst voor deze 'vertaling' is vooralsnog onduidelijk. In en na 1986 werden diverse Engelse vertalingen in kranten gepubliceerd.

Mari Yamaguchi. The Associated Press. Report: Hirohito's War Shrine Concern. The Washington Post, 04-08-2007.
http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2007/08/04/AR2007080400536.html


..______naar boven


  9. Keijzer Meiji 'Vertaling' Damen, 2016 Bergamini, 1971* Vertaling Rein van Essen, 1989 ** Versie *** Versie ****
______
  我認為世界的所有人是教友,然後。
為什麼波浪和風現今如此被攪亂?



De zee omringt de wereld, overal zijn wij broeders.
Waarom gaan de wind en de golven dan zo wild tekeer?




In as much as all
the seas in all directions
seem twins of one birth
how often must the winds and
the waves clash in noisiness

Op de hele aarde,
Overal zijn wij broeders.
Waarom dan gaan de wind en de golven
Zo wild te keer?


Across the four seas
All are brothers.
In such a world
Why do the waves rage,
The winds roar?

Why then do the winds and waves of strife
disrupt the peace between us?





______ * David Bergamini. Japan's Imperial conspiracy, 1971. Blz. 828.
** Nederlandse vertaling van de Engelse vertaling van Edward Behr.
*** Bix, Hirohito and the Making of Modern Japan, pp. 414
Geciteerd door: Chelsea Robinson. Presentations of Emperor Hirohito in Japanese War-Related Museums. For our students Vol. XVIII, No. 2. Willamette University, 2011.
http://asianetwork.org/ane-archived-issues/2011-spring/anex2011-spring-robinson.pdf
**** John Burgess. Emperor Hirohito as demigod and living history. The Washington Post. 27-04-1986.
https://www.washingtonpost.com/archive/opinions/1986/04/27/emperor-hirohito-as-
demigod-and-living-history/e84d2fba-9d36-48e1-927c-4e04da941600/
?utm_term=.444fc5951933


..______naar boven _______


.
 
Aantekeningen



Algemeen

David Bergamini
, Japan's Imperial conspiracy, 1971.

Edward Behr
. Hirohito. Behind the myth. Hamish Hamilton, London, 1989. 486p. [16]p. pl. Nederlandse vertaling: Hirohito. De keizer die moest blijven. De waarheid achter de mythe. [Vertaald uit het Engels door Rein van Essen]. A.W. Bruna Uitgevers B.V., Utrecht, 1989.

Australisch Historisch krantenarchief:

http://trove.nla.gov.au/newspaper/result?q=hirohito+poetry

O.a.

S.K. Japan's poetic literature. A unique competition.
The Age
, 08-11-1941.
http://trove.nla.gov.au/newspaper/article/209813186?searchTerm=
hirohito%20poetry&searchLimits=
Hirohito in poem party. The Telegraph. 28-01-1946
http://trove.nla.gov.au/newspaper/article/188439921?searchTerm=
hirohito%20poetry&searchLimits=

Hirohito, poet! Truth, 16-02-1947
http://trove.nla.gov.au/newspaper/article/203122793?searchTerm=
hirohito%20poetry&searchLimits=

Hirohito's Poetry Contest. The West Australian, 13-02-1948
http://trove.nla.gov.au/newspaper/article/46890068?searchTerm=
hirohito%20poetry&searchLimits=
NN. The hunt for the waka. The Sun, 26-12-1948.
http://trove.nla.gov.au/newspaper/article/228693160?searchTerm=
hirohito%20waka&searchLimits=

Rice at 10/- a grain. [over poëziewedstrijd en waka van Hirohito].
Newcastle Morning Herald and Miners' Advocate
. 02-03-1950.

http://trove.nla.gov.au/newspaper/article/140634817?searchTerm=
hirohito%20poetry&searchLimits=




naar boven